Celem pracy jest ocena stanu uzębienia osób dorosłych w wieku 35-44 lat, zamieszkałych w regionie warszawskim, dokonana na podstawie przeprowadzonych badań epidemiologicznych w 1995 roku.

Zbadano stan uzębienia 180 osób z trzech różnych środowisk zamieszkania regionu warszawskiego: dzielnicy Praga Południe w Warszawie, Sulejówka oraz wsi Wiązowna. W każdym środowisku zamieszkania przebadano po 30 mężczyzn i 30 kobiet. Badanie stanu uzębienia wykonano metodą rutynową, ustaloną przez SOZ (5), w gabinecie stomatologicznym, przy sztucznym oświetleniu. Badania prowadził zespół składający się z 2 lekarzy i pielęgniarki. Wyniki badań rejestrowane były na karcie komputerowej (Oral Health Assess-ment Form, 1986). Uzyskane wyniki zestawiono tabelarycznie i graficznie oraz przeprowadzono analizę statystyczną. Analizę stanu uzębienia przeprowadzono w zależności od płci, miejsca zamieszkania, wykształcenia oraz przynależności do grup socjozawodowych.

Średnia wieku badanych osób wynosiła 40 lat, a odchylenie standardowe 4 lata. Stan uzębienia w odsetkach wg płci przedstawiono w tabeli 1. Wyższe odsetki zębów zdrowych stwierdzono u mężczyzn – 32,7% niż u kobiet – 27,6% (p <0,01). Również u mężczyzn wyższe były odsetki zębów z próchnicą – 13,8%, u kobiet – 8,3% (p <0,01). Zęby wypełnione bez próchnicy częściej występowały u kobiet – 20,1%, u mężczyzn tylko 13,2% (p <0,01).

W tabeli 2 przedstawiony został stan uzębienia u mieszkańców różnych środowisk zamieszkania. Najwięcej zębów zdrowych stwierdzono u mieszkańców dużego miasta 33,0%, u mieszkańców małego miasta – 30,7%, najmniej u mieszkańców wsi – 26,7%. Stan uzębienia był znacznie lepszy w żuchwie; dotyczy to kobiet, mężczyzn, jak i mieszkańców różnych środowisk zamieszkania, oznacza to więcej zębów zdrowych i mniej zębów z próchnicą w żuchwie.

W tabeli 3 przedstawiono stan uzębienia osób o różnym wykształceniu i przynależności do grup socjo-zawodowych. Z tabeli tej wynika, że najwięcej zębów zdrowych miały osoby z wykształceniem wyższym, u nich też stwierdzono najniższe odsetki zębów z próchnicą i usuniętych. Wyraźne różnice występują również w grupach socjo-zawodowych. Wyniki tych porównań wskazują, że standard bytowania ma znaczący wpływ na stan zdrowia uzębienia.

Frekwencja próchnicy w badanej grupie osób wyniosła 100%. Średnia liczba intensywności próchnicy PUW jest bardzo wysoka, wyniosła 20,55. Wartości poszczególnych składowych wyniosły: P – 7,34, U – 7,88 i W – 5,32. Wskaźnik leczenia zębów WLZ wyniósł 0,39 (tab. 4). Liczba intensywności próchnicy PUW u mężczyzn i kobiet przedstawiona została na rycinie 1. Liczba PUW u kobiet wyniosła 20,8, a u mężczyzn 20,3. Znacznie wyższy jest wskaźnik WLZ u kobiet 0,47, a u mężczyzn jedynie 0,31 (p> 0,01) (ryc. 2). Wartość liczby PUW u mieszkańców poszczególnych środowisk zamieszkania przedstawiono na rycinie 3. Liczba PUW u mieszkańców dużego i małego miasta jest prawie taka sama i wyniosła odpowiednio 20,0 i 20,2, wyższa jest u mieszkańców wsi 21,5. Wskaźnik leczenia zębów WLZ najwyższy jest u mieszkańców dużego miasta 0,41, najniższy zaś u mieszkańców wsi 0,37 (ryc. 4). Średnia liczba intensywności próchnicy PUW u osób o różnym wykształceniu jest najniższa u osób z wykształceniem wyższym 19,3, u osób z wykształceniem średnim wynosi 20,3, najwyższa jest u osób z wykształceniem podstawowym 21,6 (ryc. 5). Najwyższy wskaźnik leczenia zębów WLZ stwierdzono u osób z wykształceniem wyż-szym 0,53, niższy z wykształceniem średnim 0,46 i najniższy u osób z wykształceniem podstawowym 0,25 (p> 0,01) (ryc. 6). W grupach socjozawodowych najwyższą wartość liczby PUW stwierdzono w grupie rencistów – 22,0, najniższą zaś w grupie techników, laborantów, pielęgniarek – 18,6 (ryc. 7). Wskaźnik WLZ jest bardzo zróżnicowany, najwyższy był w grupie urzędnicy, lekarze, nauczyciele, menadżerowie – 0,54, najniższy w grupie robotników – 0,27 (p> 0,01) (ryc. 8). Z przedstawionych danych wynika, że grupy osób gorzej uposażone z niższym wykształceniem, a więc o niższym standardzie bytowania mają więcej zębów usuniętych, natomiast mało z wypełnieniami.

W tabeli 5 przedstawiona została średnia liczba zachowanych zębów wg płci i miejsca zamieszkania badanych. Średnia liczba zachowanych zębów dla całej grupy wyniosła 22,3 zęba, w tym 22,6 zęba u mężczyzn i 22,0 u kobiet. Średnia liczba zachowanych zębów u mieszkańców dużego i małego miasta jest prawie taka sama, odpowiednio 23,9 i 23,3 zęba i niższa u mieszkańców wsi 19,7.