© Borgis - Nowa Pediatria 1/2005, s. 2-5
Katarzyna Krych, Katarzyna Olejniczak, Renata Szwankowska, Anna Bręborowicz, Paulina Sobkowiak, Agnieszka Korytowska-Niklas, Jerzy Alkiewicz
Częstość występowania wybranych chorób układu oddechowego i chorób alergicznych u dzieci w wieku 2, 8 i 15 lat
Prevalence of respiratory diseases and allergy in children 2, 8 and 15 years old
z Kliniki Pneumonologii, Alergologii Dziecięcej i Immunologii Klinicznej III Katedry Pediatrii Akademii Medycznej im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. Jerzy Alkiewicz
Streszczenie
The respiratory tracts diseases and allergic diseases are the most common health problems among children. The epidemiology has not been completely known. The subjects were three groups of children: 2 and 8, and 15 years of age. It was a retrospective study. The aim of the study was to assess the prevalence of respiratory infection and allergic diseases in the past and during last year. The use of typical antibacterial medications and antiasthmatic and antiallergic drugs in the treatment of bronchitis and pneumonia have been assessed. Analysis of drugs used in therapy was considered as additional source of information about potential allergic background
W powszechnej opinii choroby układu oddechowego i choroby alergiczne należą do najczęściej występujących schorzeń u dzieci, natomiast dane epidemiologiczne na ten temat są niekompletne. W wielu krajach podejmowano do tej pory próby analizy występowania chorób układu oddechowego u dzieci. Badania te są jednak wybiórcze, dotyczą określonej grupy dzieci, np. dzieci szkolnych, populacji z wybranych regionów danego kraju (częściej badania takie prowadzi się w terenach o wysokim stopniu zanieczyszczenia środowiska), bądź też dzieci z grup ryzyka i z różnymi chorobami powodującymi częstsze wizyty u lekarza pierwszego kontaktu (1, 2, 3, 4).
Charles i wsp. (5) analizowali porównawczo problemy zdrowotne dzieci australijskich poniżej 15 roku życia w latach 1971, 1990-91 i 2000-01. Trzydziestoletni odstęp czasu i olbrzymia próba kilkunastu tysięcy dzieci stanowiły wyjątkową okazję do prześledzenia zachorowalności na poszczególne jednostki chorobowe jak i stosowane leczenie. Największy odsetek zajmują niezmiennie infekcje górnych dróg oddechowych utrzymujące się na stałym poziomie 13,7%, 14,6% i 14,8% w poszczególnych latach. Zaobserwowano natomiast wzrost odsetka dzieci leczonych z powodu astmy oskrzelowej z 2,4% wszystkich leczonych chorób w 1971 roku do 7,2% w latach 1990-91. W latach 2000-01 stwierdzono obniżenie odsetka do 4,6%.
Wzrost odsetka zachorowań na astmę u dzieci obserwowano w Wielkiej Brytanii w 1993-94 oraz w 1995 roku w Stanach Zjednoczonych (6, 7). Wzrost zachorowań na choroby alergiczne stał się inspiracją do przeprowadzenia wielu badań epidemiologicznych w tym zakresie (8, 9, 10). W latach 90-tych przeprowadzono dwa międzynarodowe badania oceniające występowanie astmy i alergii: u dzieci ISAAC (the International Study of Asthma and Allergy in Childhood) oraz u dorosłych ECRHS (the European Community Respiratory Health Survey) (11, 12, 13, 14, 15, 16, 17). Przykładowo wykazano występowanie astmy u 11,3% dzieci 13-14-letnich oraz 10,2% u dzieci 6-7-letnich. Zwrócono uwagę na częstsze występowanie astmy w krajach wysoko rozwiniętych. Tłumaczy się to wpływem czynników charakterystycznych dla tych krajów, które określa się często „zachodnim stylem życia” (18). Wymienia się tu głównie wpływ zanieczyszczenia środowiska oraz wyższy status socjoekonomiczny ludzi tam zamieszkujących. Wiąże się z tym mała liczebność rodzin, mniejsze prawdopodobieństwo zachorowania na typowe infekcje dróg oddechowych, bardziej sterylne warunki życia, a więc brak stymulacji immunologicznej indukującej przemianę limfocytów Th w kierunku podklasy Th1, a tym samym zwiększenie przewagi limfocytów Th2 (19, 20, 21, 22, 23).
W zależności od wieku obserwuje się różną częstość występowania chorób infekcyjnych układu oddechowego. Odrębną grupę pod względem patofizjologii zachorowania stanowią niemowlęta. Powszechnie występujące patogeny wywołujące u starszych dzieci i młodzieży najczęściej zapalenie górnych dróg oddechowych, mogą u niemowląt przyczynić się do ciężkiego przebiegu i nagłego pogorszenia się stanu dziecka, z koniecznością hospitalizacji. Jest to związane z odmiennościami patofizjologicznymi w tej grupie wieku (24, 25, 26). Wpływ na ciężkość zachorowania może mieć między innymi niedostateczny w tym wieku rozwój mięśni gładkich, słabe wykształcenie chrząstek w drogach oddechowych, większa ilość gruczołów śluzowych w ścianie oskrzeli, niezakończony rozwój pęcherzyków płucnych. O wyższej częstości zachorowań decyduje też niedojrzałość immunologiczna.
Celem pracy była ocena częstości występowania zapaleń górnych i dolnych dróg oddechowych oraz chorób alergicznych u dzieci.
MATERIAŁ I METODY
Badanie miało charakter retrospektywny. Analizie poddano populację dzieci w wieku 2 lat (grupa A, n=196), 8 lat (grupa B, n=241) i 15 lat (grupa C, n=210) objętych opieką jednej z poradni rejonowych miasta Poznania. Przeglądu dokumentacji dokonał lekarz aktualnie nadzorujący ocenianą grupę dzieci, dane z dokumentacji zbierał zgodnie ze specjalnie opracowanym kwestionariuszem. Określono częstość występowania wybranych chorób infekcyjnych to jest nieżytu nosa (NN), zapalenia gardła (ZG), zapalenia krtani (ZK), obturacyjnego zapalenia oskrzeli (OZO), zapalenia płuc (ZP) i chorób alergicznych tj. astmy oskrzelowej (AO), alergicznego nieżytu nosa (ANN), atopowego zapalenia skóry (AZS), pokrzywki (P). Oceniono zachorowania kiedykolwiek i w ciągu ostatniego roku. Ponadto u dzieci chorujących na zapalenia oskrzeli i płuc oceniano stosowanie leków przeciwalergicznych i przeciwastmatycznych.
WYNIKI I OMÓWIENIE
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Robertson C., et al.: Asthma prevalence in Melbourne schoolchildren: have we reached the peak? MJA 2004, 180,6, 273-276. 2.Horak E., et al.: Longitudinal study of childhood wheezy bronchitis and asthma: outcome at age 42. BMJ. 2003, 22, 326, 422-423. 3.Bocheńska-Marciniak M.: Epidemiologia chorób alergicznych. Terapia 2000, 4, 1, 8-10. 4.Kaczmarski M., i wsp.: Wybrane aspekty epidemiologiczne chorób alergicznych u dzieci. Terapia 1998, 6, 3-6. 5.Charles J., et al.: Trends in childhood illness and treatment in Australian general practice, 1971-2001 MJA 2004; 180(5): 216-219. 6.Fleming D., et al.: Declining incidence of episodes of asthma: a study of trends in new episodes presenting to general practitioners in the period 1989-98. Thorax 2000, 55, 657-661. 7.Akinbami L., Schoedorf K.: Trends in childhood asthma: prevalence, health care utilization and mortality. Pediatrics 2002, 110, 2, 315-322. 8.Äberg N., et al.: Increase of asthma, allergic rhinitis and eczema in Swedish schoolchildren between 1979 and 1991. Clin. Exp. Allergy., 1995, 25, 815-819. 9.Äberg N.: Familiar occurrence of atopic disease: genetic versus environmental factors. Clin. Exp. Allergy., 1993, 23, 829-834. 10.Wennergren G., et al.: Wheezing bronchitis reinvestigated at age of 10 years. Acta Paediatr., 1997, 86, 351-355. 11.The International Study of Asthma and Allergies in Childhood (ISAAC) Steering Committee Worldwide variation in prevalence of symptoms of asthma, allergic rhinoconjunctivitis, and atopic eczema: ISSAC. Lancet 1998, 351, 1225-1232. 12.The International Study of Asthma and Allergies in Childhood (ISAAC) Steering Committee Worldwide variations in the prevalence of asthma symptoms: the International Study of Asthma and Allergies in Childhood(ISAAC). Eur. Respir. J., 1996, 9, 687-695. 13.Austin J., et al.: Hay fever, eczema, and wheeze: a nationwide UK study (ISAAC). Arch. Dis. Child., 1999, 81, 225-230. 14.European Community Respiratory Heath Survey. Variations in the prevalence of respiratory symptoms, self-reported asthma attacks, and use of asthma medication in the European Community Respiratory Health Survey (ECRHS). Eur. Respir. J., 1996, 9, 687-695. 15.Bręborowicz A. et al.: Prevalence and picture of bronchial asthma in school in ISAAC epidemiological studies in Poznań. Int Rev Allergol Clin Immunol, 1999, suppl. 2, 20-24. 16.Ferrari M., et al.: Serious childhood respiratory infections and asthma in adult life. A population based study ECRHS Italy. Ann Allergy Asthma Immunol 1999,83,391-396. 17.Małolepszy J., i wsp.: Występowanie chorób alergicznych w Polsce. Alergia Astma Immunol., 2000, 5, suppl. S 163-S16. 18.Liebhart J.: Które z atrybutów "zachodniego stylu życia" można obwiniać za wzrost zachorowań na astmę oskrzelową? Alergia Astma Immunol 2000, 5 suppl. S 89-S91. 19.Shaheen S., et al.: Measles and atopy in Guinea-Bissau. Lancet 1996, 347, 1792-1796. 20.Shirakawa T., et al.: The inverse association between tuberculin responses and atopic disorder. Science 1997, 275, 77-79. 21.Bodner C., et al.: Family size, childhood infections and atopic diseases. Thorax 1998, 53, 28-32. 22.Erb K.: Atopic disorders: a default pathway in the absence of infection? Immunol Today 1999, 20, 317-321. 23.Strachan D.: Hay fever, hygiene, and household size. Br. Med. J., 1989, 299, 1259-60. 24.Bręborowicz A.: Obturacyjne zapalenia oskrzeli a astma oskrzelowa u dzieci. Alergia Astma Immunol., 1998, 3, 205-212. 25.Hofman J.: Rozpoznawanie i różnicowanie astmy oskrzelowej u dzieci; Alergia Astma Immunologia, 2000, 5 (suplement 2). 26.Martinez F., et al.: Asthma and wheezing in the first six years of life. N. Engl. J. Med., 1995, 332, 133-138. 27.Äberg N., Engstrom I.: Natural history of allergic diseases in children. Acta. Paediatr. Scand., 1990, 79, 206-211. 28.Global Initiative for Asthma Management and Prevention. NHLBI/WHO Workshop Report. NIH Publication No 96-3659 B, 1998. 29.Zasady rozpoznawania i leczenia astmy oskrzelowej - 1998. Stanowisko PTA I PTF. Int. Rev. Allergy. Clin. Immunol., 1998, 4, suppl. 1, 1-46. 30.Bręborowicz A.: Diagnostyka astmy dziecięcej. Przewodnik Lekarza 2001, 6, 30, 119-122. 31.Bręborowicz A, Światły A.: Astma oskrzelowa jako choroba zbyt rzadko rozpoznawana u dzieci. Pneumonol. Alergol. Pol., 1994, 62, 424-428. 32.Emeryk A., et al.: Prevalence of asthma and some respiratory symptoms in the years 1995 and 2001 in schoolchildren from rural regions of Poland. Ann. Agric. Environ Med., 2004, 11, 63-66.
