Blisko jedna czwarta Polaków ma alergię. Przez ostatnie dziesięć lat liczba alergików na świecie się podwoiła. Uczeni próbują dociec, jakie są tego przyczyny. Najczęściej podaje się zbyt duże wystawienie w dzieciństwie na określony czynnik (alergen), którego efektem jest przewrażliwienie układu odpornościowego i jego niewłaściwe reakcje. Jednak nie wszystkie przypadki daje się w ten sposób wytłumaczyć. Zaczęto szukać przyczyny w genach. Alergia przenoszona jest w genach, więc z biegiem lat liczba nosicieli się powiększa. Jeśli jedno z rodziców cierpi na alergię, szansa przekazania jej dzieciom wynosi ponad 30 procent. Jeżeli oboje – 40, 50, a nawet więcej procent. Odkryto, że u alergików siedem razy częściej występuje mutacja genu zwanego CC16, która najprawdopodobniej powoduje zatrzymanie produkcji białka odgrywającego ważną rolę w przeciwdziałaniu reakcji alergicznej. Jednak nie można tego tłumaczyć tylko genami, przecież zestaw genów człowieka nie zmienił się aż tak drastycznie w ciągu jednej dekady. Musi istnieć coś jeszcze, co powoduje, że stajemy się bardziej podatni na uczulenie a owo „coś” to najprawdopodobniej zanieczyszczenie środowiska.

Dlaczego przybywa alergików? Bo przybywa alergenów. Z jednej strony w coraz większej liczbie substancji odkrywamy działanie uczulające, z drugiej – wciąż produkuje się nowe związki. Posiadanie „genu alergii” nie oznacza jeszcze choroby. Dużo zależy od intensywności kontaktów z alergenem. Uczulenie na dany pokarm zwykle objawia się błyskawicznie, ale alergia na substancje kontaktowe czy wziewne, aby się ujawnić potrzebuje więcej czasu.

Dotychczas wielu naukowców za pierwszoplanową przyczynę uważało zanieczyszczenie powietrza, ale jak się okazuje to nie powietrze, którym oddychamy na ulicy, lecz to w budynkach powoduje najwięcej reakcji alergicznych. Od 40 lat bardzo zmieniliśmy nasze zwyczaje mieszkaniowe. Przed drugą wojną światową dywany były luksusem a teraz nie można sobie bez nich wyobrazić przytulnego mieszkania; poza tym powszechne w naszych domach stały się zwierzęta domowe, pluszowe misie i szczelne okna, niepozwalające na swobodny przepływ powietrza itp. W ten sposób stworzyliśmy raj dla roztoczy. To właśnie drobne pajęczaki żyjące w kurzu, dywanach, tapicerce, pluszowych zabawkach oraz odchody karaluchów i prusaków, pyłki roślin sierść zwierząt, pyły środków czystości, pozostałości kosmetyków, pyły materiałów budowlanych i metali są najczęstszymi przyczynami alergii, której pierwsze symptomy pojawiają się zazwyczaj już w dzieciństwie. Codzienna walka naszego organizmu z zawartą w kurzu domowym chmarą alergenów i toksyn osłabia układ odpornościowy i może wywołać pierwsze objawy alergii lub spotęgować objawy alergii całorocznej.

Przypuszcza się, że wśród ogromnej liczby alergików na świecie około 100 mln osób cierpi na choroby atopowe spowodowane kontaktem z antygenami roztoczy kurzu domowego. Roztocze kurzu domowego to niewielkie pajęczaki występujące powszechnie w kurzu pomieszczeń mieszkalnych, a szczególnie w miejscach przeznaczonych do spania, pościeli, meblach tapicerowanych, wykładzinach, dywanach, a także w zabawkach pluszowych. Typowy przebieg uczulenia na roztocze charakteryzuje się pogorszeniem samopoczucia podczas wykonywania porządkujących czynności domowych, a szczególnie sprzątania, słania łóżka, przebywania na strychu, w piwnicy czy w starym domu.

Największe znaczenie kliniczne wśród roztoczy mają dwaj najliczniej spotykani przedstawiciele rodziny Pyroglyphidae: Dermatophagoides pteronyssinus i D. farinae. Długość ciała tych roztoczy nie przekracza 0,4 mm. Optymalną temperaturą dla ich rozwoju jest 23-25°C i wilgotność powyżej 75% wilgotności względnej powietrza. Cykl rozwojowy roztoczy zajmuje około miesiąca, formy dorosłe natomiast żyją średnio od 2-3 miesięcy. Samica w ciągu całego swojego życia składa około 300 jaj. Cykl rozwojowy roztoczy obejmuje następujące stadia rozwojowe: jajo, larwa, protonimfa, tritonimfa i formy dorosłe. Wszystkie aktywne stadia rozwojowe są keratynofagami, tzn. odżywiają się złuszczonymi komórkami naskórka człowieka i zwierząt. Roztocze domowe ma nieograniczone zasoby pokarmowe, gdyż naskórek człowieka złuszczony w ciągu jednego dnia może wyżywić wiele tysięcy roztoczy przez parę miesięcy. Do tej pory ustalono istnienie kilkudziesięciu substancji wytwarzanych przez roztocze, mających charakter antygenów. Najsilniejszy potencjał uczulający mają alergeny odkryte w drobinach kału roztoczy, oznakowane symbolami Der p 1, Der f 1, które są prawdopodobnie zwykłymi enzymami trawiennymi tych stawonogów. Nieco słabszą siłę działania mają całe roztocze lub fragmenty ich ciała, szczecinki, wylinki, itp. Pojedynczy osobnik potrafi wydzielić do 20 drobinek kału na dzień, co daje nam liczbę prawie 2 tysięcy w trakcie 3 miesięcy życia roztocza, jest to masa kału 200-krotnie przewyższająca masę jego ciała. Okazuje się, że kurz domowy jest bardzo często koncentratem drobin kału roztoczy i co najgorsze – otoczone śluzem kuleczki odchodów roztoczy są wszędobylskie – mogą wraz z kurzem przylepić się do bardzo wielu przedmiotów, z jakimi styka się alergik. Drobiny te unosząc się z kurzem są wdychane i u ludzi wrażliwych powodują natychmiastową – atopową reakcję alergiczną – zapalenie błon śluzowych nosa (rhinitis), spojówek (conjunctivitis), wyprysk atopowy (eczema atopicum), a często także atopową astmę oskrzelową (asthma bronchiale).