Wizualizacja zależy od warunków technicznych i metodyki badania. Każde badanie obrazowe ma określoną wiarygodność, która stwarza podstawy prawidłowego wnioskowania opartego na właściwym postrzeganiu. Miarą wiarygodności w ocenie złożonego obrazu jest świadome pomijanie obszarów postrzegania mogących być źródłem „nadwidzenia” lub „niedowidzenia”, jak również ważna jest eliminacja obrazów artefaktycznych. Proces dokonywania oceny w takich obszarach może prowadzić do formułowania nieprawidłowych wniosków. Każde badanie obrazowe ma określoną moc rozpoznawczą, będącą nośnikiem odpowiedniej liczby istotnych informacji mających wpływ na jakość wnioskowania.

Badanie ultrasonograficzne (USG) ze względu na powszechną dostępność, łatwość wykonywania, nieinwazyjność, informatywność i względnie niski koszt zajmuje w programach lekarskiego postępowania rozpoznawczego wysokie miejsce.

Ultrasonografia przezciemiączkowa jest podstawowym badaniem obrazowym układu nerwowego u noworodków i niemowląt i stanowi istotną część pogłębionego badania klinicznego. Miarą znaczenia ultrasonografii jest jej utrwalone miejsce niemal w każdym procesie rozpoznawczym, monitorującym i kontrolnym.

Dowodem znaczenia tej metody jest stale wzrastająca liczba badań i coraz większe doświadczenie kliniczne i obrazowe zawarte w bogatym piśmiennictwie (1, 2, 3, 4, 5).

Celem tej pracy jest zwrócenie uwagi na konieczność obiektywizacji oceny badania USG poprzez ukazywanie możliwości zaistnienia obrazów niewspółmiernych, a nawet rzekomych. Drugi cel to podkreślenie znaczenia ewolucjonizmu metodycznego w dziedzinie podstawowej wizualizacji. W pracy wykorzystano wyniki badań USG wykonywanych u dzieci hospitalizowanych w Klinice Patologii Noworodka. Zdjęcia rentgenowskie pochodzą z archiwum pracowni rentgenowskiej szpitala i dotyczą dzieci leczonych w okresie przed wprowadzeniem metody USG.

Postęp techniczny stał się podstawowym czynnikiem wymuszającym dokonywanie zmian w procesie postępowania diagnostycznego. Znamiennym dowodem jest porównanie wartości różnych metod obrazowych obszaru głowy: przeglądowego zdjęcia rentgenowskiego dającego obraz czaszki (ryc. 1) i przezciemiączkowego badania USG dającego obraz mózgu (ryc. 2). Niezależnie od zróżnicowanej wartości tych metod i okresu ich stosowania, każda z nich zachowuje pewien obszar właściwej sobie wyłączności (ryc. 3).

Wyważone, łączne stosowanie metod obrazowych ściśle uwarunkowane wskazaniami klinicznymi, zwiększa ilościowo i jakościowo obszar informacyjny.

Przykładem pozytywnej ewolucji metodycznej jest całkowite zastąpienie pneumoencefalografii, wentrykulografii i subdurografii metodami ultrasonograficznymi (ryc. 4, 5, 6, 7).