Maria Hortis-Dzierzbicka, Zofia Dudkiewicz
Nowoczesna diagnostyka niewydolności podniebienno-gardłowej
The modern evaluation methods for velopalatal insufficiency
z Kliniki Chirurgii Dzieci i Młodzieży Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie, Centrum Wad Twarzoczaszki
Kierownik Kliniki: doc. dr hab. med. Zofia Dudkiewicz
Streszczenie
The paper presents the usefulness of modern evaluation methods like videonasofiberoscopy and videofluoroscopy in assessment and treatment for velopalatal insufficiency. Those methods used alone or in combination occur to be fundamental for the better understanding of the mechanisms of velopharyngeal function in particular cases and for proper treatment for VPI.
Do czasu rozpowszechnienia, zwłaszcza w świecie zachodnim, nowoczesnych metod obiektywnej oceny czynności zwieracza podniebienno-gardłowego, ocenę niewydolności podniebienno-gardłowej opierano przede wszystkim na odsłuchowej ocenie nosowania z podaniem jego stopnia w 4- lub 5-stopniowej skali oraz badaniu klinicznym od strony jamy ustnej. Szukano więc przyczyny strukturalnej nosowania w postaci rozszczepu podniebienia, wrodzonego krótkiego podniebienia, czy też głębokiego nosogardła. Te dwie ostatnie przyczyny określa się również wspólnym mianem dysproporcji podniebienno-gardłowej. Znajdowano również przyczyny neurologiczne w postaci niedowładów podniebienia u dzieci najczęściej mających tło pourazowe, na tle wrodzonych chorób mięśni czy też poinfekcyjne (polio, grypa). Niezależnie od przyczyny, po ewentualnej próbie usprawniania czynności podniebienia drogą ćwiczeń logopedycznych i/albo stymulacji, kwalifikowano dziecko do operacji faryngoplastyk wykonywanych z różnym efektem, bo w pewnym sensie na ślepo.
Od lat 30-tych zaczęto również stosować cefalometrię boczną, której standardy określił Broadment, w spoczynku i przy syczeniu, przydatną, ale dającą jedynie statyczny obraz podniebienia. Aktualne zaś możliwości obrazowania zwarcia podniebienno-gardłowego przy pomocy wideonasofiberoskopii czy wideofluoroskopii pozwalają na obiektywną i dynamiczną ocenę funkcji zwarcia podniebienno-gardłowego i to przy pomocy wideofluoroskopii w trzech wymiarach, i to zarówno w projekcji AP, jak i bocznej i od góry. Rzut górny Townea jest rzadziej stosowany, głównie ze względu na możliwości uzupełnienia tego badania nasofiberoskopią, niezwykle cenną, bo dającą możliwość zobaczenia zwieracza podniebienno-gardłowego własnym okiem. Metody te bywają stosowane razem uzupełniając się wzajemnie, jak wspomniano wyżej, bądź oddzielnie (2, 3, 4, 8).
Nasofiberoskopię do oceny zwarcia podniebienno-gardłowego po raz pierwszy wykonał Pigott w roku 1968 używając w tym celu optyki sztywnej Hopkinsa (6). Optyki giętkiej do tego samego celu, obecnie powszechnie stosowanej, po raz pierwszy użył Croft 10 lat później, podkreślając jej znaczenie w wykrywaniu ukrytych rozszczepów podśluzówkowych (1). Nosofiberoskopia i wideofluoroskopia pozwalają na bezpośrednią obserwację czynności zwieracza podniebienno-gardłowego i udziału poszczególnych jego składowych przy mówieniu (ryc. 3, 4).
Ryc. 1. Typy zwarcia podniebienno-gardłowego: a) typ koronarny, b) typ strzałkowy, c) typ okrężny, d) typ okrężny z wałem Passavanta.
Objaśnienia: 1 – tylna ściana gardła, 2 – podniebienie miękkie, 3 4 – boczne ściany gardła, – linia przerywna – w czasie sposzynku, – linia ciągła – w czasie mówienia.
Ryc. 2. Optyka giętka (nasofiberoskop z torem wizyjnym).
Ryc. 3. Zwieracz podniebienno-gardłowy – faza fonacji – obraz niewydolności podniebienno-gardłowej.
Ryc. 4. Stan po nieskutecznej faryngofiksacji – faza fonacji – powietrze ucieka po obu stronach płata podniebienno-gardłowego.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Croft Ch.B. et al.: The occult submucous cleft palate and the musculus uvulae. CPJ., 1978, 15:150-154. 2. Croft Ch.B. et al.: Patterns of velopharyngeal valving in normal and cleft palate subjects: a multiview videofluoroscopic and nasendoscopics study. Laryngoscope, 1981, 265-271. 3. D´Antonio L.L. et al.: Practical application of flexible fiberoptic nasopharyngoscopic for evaluation of velopharyngeal function. Plast. Reconstr. Surg., 1988, 82:611-618. 4. D´Antonio L.L. et al.: Results of surrey of cleft palate team concerning the use of nasendoscopy. CP Craniofacial J., 1993, 30:35-39. 5. Gray S.D., Pinborough-Zimmerman J.: Diagnosis and treatment of velopharyngeal incompetence. Fac. Plast. Surg.Cl. North Am., 1996, 405-412. 6. Pigott R.W.: The nasendoscopic appearance of the normal palatopharyngeal valve. Plast. Reconstr. Surg., 1969, 43:19-24. 7. Shprintzen R.J. et al.: A comprehensive study of pharyngeal flap surgery: tailor made flaps. CPJ, 1979, 16:46-55. 8. Skolnick M.L., Cohn E.R.: Videofluoroscopic studies of speech in patients with cleft palate. Springer Verlag New York, 1989.
