Danuta Chlebna-Sokół¹, Iwona Ligenza¹, Anna Szkudlarek²
Stan zdrowia i rozwój somatyczny wcześniaków z przewlekłym zakażeniem HBV i/lub HCV
Health state and somatic development of prematurely born children with chronic HBV and/or HCV infection
¹ z Kliniki Propedeutyki Pediatrii Instytutu Pediatrii Akademii Medycznej w Łodzi
Kierownik Kliniki: dr hab. n. med. Danuta Chlebna-Sokół
² z Katedry Anatomii Prawidłowej Akademii Medycznej w Łodzi
Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Bolesław Gołąb
Streszczenie
The study comprised 32 children prematurely born (14 girls and 18 boys); they were between 2 and 5 years old at the moment of the study, all with chronic HBV and/or HCV infection. Somatic development was assessed on basic of the body weight and height. The percentage of children with body mass deficiency or decreased body height was 25. This relatively high result should be first of all associated with very low birth weight than with chronic hepatitis. On the basic of present study it couldn´t say, that activity of the HBV and/or HCV infection disturb the somatic development of prematurely born children.
WSTĘP
Opóźnienie rozwoju somatycznego jest często spotykane u dzieci przedwcześnie urodzonych, zwłaszcza z bardzo niską masą ciała. Nasilenie i czas utrzymywania się tych zaburzeń wiążą się zarówno ze stopniem niedojrzałości (wiek płodowy, masa urodzeniowa), jak też z powikłaniami wynikającymi z wcześniactwa (8, 10). Następstwa powikłań, które można określić jako wczesne, takie jak: zespół zaburzeń oddychania, krwawienia śródczaszkowe oraz uogólnione zakażenia o poważnym i długotrwałym przebiegu wywierają niekorzystny wpływ na procesy wzrastania przede wszystkim w pierwszym roku życia (1, 2, 5). Zjawisko doganiania (catch up growth) do toru rozwojowego typowego dla dzieci donoszonych, obserwowane u zdrowych wcześniaków z reguły w drugim półroczu życia, wydłuża się znacznie u dzieci urodzonych z bardzo niską masą ciała; zależy to często od tzw. późnych powikłań wcześniactwa.
Stwierdzono, że nawracające zakażenia układu oddechowego z obturacyjnym odczynem oskrzeli, które towarzyszą dysplazji oskrzelowo-płucnej, prowadzą do wyraźnego opóźnienia rozwoju, szczególnie fizycznego, w pierwszych latach życia. Wynika to między innymi z zaburzeń ogólnoustrojowych spowodowanych przewlekłym niedotlenieniem i upośledzeniem odżywiania (1, 2). Zahamowanie rozwoju umysłowego i ruchowego, a także somatycznego występuje w poważnych powikłaniach neurologicznych (10).
Celem niniejszej pracy było uzyskanie odpowiedzi na pytanie czy przewlekłe zakażenia HBV i/lub HCV nabyte w pierwszych miesiącach życia mogą wywierać wpływ na wzrastanie somatyczne wcześniaków w okresie poniemowlęcym i przedszkolnym.
MATERIAŁ
Badania przeprowadzono w 1996 r. u 32 wcześniaków (14 dziewczynek i 18 chłopców), w wieku 2 do 5 lat, z przewlekłym zakażeniem HBV i/lub HCV. Rozpoznanie ustalono wcześniej, w warunkach ambulatoryjnych na podstawie objawów klinicznych, wyników badań biochemicznych i immunologicznych. Zakażenie wirusem B stwierdzono u 11 dzieci, wirusem C u 10, natomiast B i C łącznie u 11 dzieci. U każdego dziecka było także wykonane badanie histopatologiczne bioptatu wątroby. Wyniki tych badań są przedstawione w pracy pt.: „Przewlekłe zakażenia HBV i HCV u dzieci przedwcześnie urodzonych” (3).
Liczby dzieci w odniesieniu do rodzaju i czasu trwania zakażenia zamieszczono w tabeli 1, natomiast w tabeli 2 – w odniesieniu do rodzaju zakażenia i rozpoznania histopatologicznego.
Tabela 1. Liczba dzieci zakażonych HBV, HCV oraz HBV i HCV w odniesieniu do czasu trwania zakażenia.
| Rodzaj zakażenia | Liczba dzieci (n) | Czas trwania zakażenia (m-ce) |
| 6 - 12 | 13 - 24 | 25 - 36 | > 36 |
| HBV | 11 | - | 7 | 4 | - |
| HCV | 10 | - | 5 | 4 | 1 |
| HBV i HCV | 11 | - | 10 | 1 | - |
Tabela 2. Liczba dzieci (w poszczególnych zakresach wieku) w odniesieniu do rodzaju zakażenia i rozpoznania histopatologicznego.
| Rodzaj zakażenia | Liczba
dzieci (n) | Rozpoznanie hist.-pat. | Przedziały
wieku (lata) |
| przetrwałe | aktywne | 2,00 - 2,99 | 3,00 - 3,99 | 4,00 - 5,25 |
| HBV | 11 | 7 | 4 | 3 | 7 | 1 |
| HCV | 10 | 4 | 6 | 0 | 5 | 5 |
| HBV i HCV | 11 | 4 | 7 | 4 | 5 | 2 |
| Razem | 32 | 15 (46,9%) | 17 (53,1%) | 7 (21,9%) | 17 (53,1%) | 8 (25%) |
Wszystkie dzieci były urodzone przedwcześnie, między 26 a 35 tygodniem ciąży, z masą ciała od 800 do 2400 g; u żadnego z nich nie stwierdzono cech hipotrofii wewnątrzmacicznej. Były one hospitalizowane od pierwszych dni życia w Oddziale Intensywnej Terapii, a następnie w oddziałach niemowlęcych Instytutu Pediatrii przez okres od 1 do 4 miesięcy. Dwoje dzieci zakażonych HBV zaszczepionych było wcześniej szczepionką przeciw WZW t B; natomiast dzieci z zakażeniem HCV otrzymały tę szczepionkę w większości już po rozpoznaniu zakażenia HBV.
Wartości urodzeniowej masy ciała, rodzaj stanów chorobowych i sposób ich leczenia przedstawiono w pracy pt.: „Analiza czynników sprzyjających zakażeniom HBV i HCV u dzieci przedwcześnie urodzonych” (4).
METODY
Oceny stanu zdrowia dzieci dokonano na podstawie wywiadów pediatrycznych, badania fizycznego, konsultacji specjalistycznych oraz niektórych badań dodatkowych. W niniejszym doniesieniu wyniki tej kompleksowej oceny przedstawione są jako nieprawidłowości w stanie zdrowia lub choroby przewlekłe. Rozwój somatyczny określano biorąc pod uwagę pomiary masy i wysokości ciała, które wykonywano zgodnie z obowiązującą techniką (7). Uzyskane wyniki odniesiono do wartości dzieci łódzkich w tym wieku (6, 7). Za prawidłowe uznano masę i wysokość ciała w granicach między 10 a 90 centylem, czyli w granicach tzw. szerokiej normy lekarskiej.
WYNIKI BADAŃ
W tabeli 3 wymieniono najczęściej rozpoznawane choroby przewlekłe i nieprawidłowości w stanie zdrowia i rozwoju wcześniaków. Stwierdzono, iż 25% spośród nich choruje w sposób nawrotowy na zakażenia układu oddechowego. U 19,2% czyli u 6 dzieci rozpoznano poważne choroby ośrodkowego układu nerwowego: mózgowe porażenie dziecięce – 2, padaczkę – 2, i u dwojga encefalopatię. W grupie tej jest dwoje dzieci z zastawką komorowo-otrzewnową założoną z powodu wodogłowia. Objawy chorób alergicznych prezentowało 15,6% wcześniaków; przede wszystkim była to alergia na białka mleka krowiego. U jednego dziecka, wśród tych ze zniekształceniami układu kostnego, deformacja klatki piersiowej (skutek długotrwałej sztucznej wentylacji i dysplazji oskrzelowo-płucnej) zakwalifikowana jest do korekcji chirurgicznej.
Tabela 3. Częstość występowania (liczba dzieci, procent) niektórych chorób przewlekłych i nieprawidłowości w stanie zdrowia wcześniaków.
| Rodzaj nieprawidłowości | Częstość występowania n (%) |
| 1. Nawracające zakażenia ukł. kkoddechowego | 8 (25) |
| 2. Choroby OUN | 6 (19,2) |
| 3. Choroby alergiczne | 5 (15,6) |
| 4. Wady zgryzu i próchnica zębów | 9 (28,1) |
| 5. Zniekształcenia układu kostnego | 4 (12,5) |
| 6. Wady wzroku | 5 (15,6) |
| Bez odchyleń od stanu prawidłowego | 7 (21,9) |
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Bancalari E. et al.: Pathogenesis and prevention of neonatal chronic lung disease: recent developments. Ped. Pulm. 1990, 8, 109-116. 2. Ceglecka-Tomaszewska K.: Dysplazja oskrzelowo-płucna (bronchopulmonary dysplasia- BPD). Klinika Pediatryczna, 1994, 2, 2, 13-15. 3. Chlebna-Sokół D. i wsp.: Przewlekłe zakażenia HBV i HCV u dzieci przedwcześnie urodzonych. Hepatologia Polska 1998, 5(1), 9-14. 4. Chlebna-Sokół D. i wsp. Analiza czynników sprzyjających zakażeniom HBV i HCV u dzieci przedwcześnie urodzonych. Przegl. Epid. 1997, 51, 3, 239-246. 5. Chlebna-Sokół D. i wsp.: Zaburzenia w rozwoju somatycznym niemowląt hospitalizowanych od urodzenia z powodu stanów chorobowych związanych z wcześniactwem. Przeg. Ped. 1995, 25, 3, 163-168. 6. Gołębiowska M. i wsp.: Rozwój somatyczny i wskaźniki stanu odżywienia dzieci łódzkich w wieku od 1 do 36 miesiąca życia. Annales Academiea Medice Lodzensis, Łódź, 1986, tom28, supl 27. 7. Malinowski A., Chlebna-Sokół D. (red) Dziecko Łódzkie Wyd Ankal, Łódź 1998. 8. Pietrzyk J.J. i wsp.: Trzyletnie obserwacje wcześniaków urodzonych z wiekiem płodowym poniżej 29 tygodni, wypisanych z Oddziału Intensywnej Terapii Noworodka, Klinika Pediatryczna, 1999, 7, 59-63. 9. Sokol R.J. et al.: Anthropometric evaluation of children with chronic liver disease. Am. J. Clin. Nutr. 1990, 52(2), 203-8. 10. Sung I.K. et al.: Growth and neurodevelopment outcome of very low birth weight infants with birth weight and gestational age. J. Pediatr. 1993, 123(4), 618-24. 11. Vegnente A. et al.: Nutritional status and growth in children with chronic hepatitis B. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr 1992, 14, 2, 123-127.
