© Borgis - Nowa Pediatria 2/2001, s. 3-5
Marta Wysocka
Szczepienia przeciw zakażeniom wywoływanym przez Haemophilus influenzae typu b
Haemophilus influenzae b vaccination
z Kliniki Diabetologii Dziecięcej i Wad Wrodzonych II Katedry Pediatrii Akademii Medycznej w Warszawie
Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Lech Korniszewski
Streszczenie
This article reviewed actual studies of safety and immunogenity of combination vaccines. Connjugate vaccines are urgently needed to reduce the number of injections given to young children. Infants given combined vaccines experienced a significantly lower antibody response to PRP-T component then infants given PRP-T vaccine as a separate injection. Although anti-PRP geometric mean antibody concentrations and the precent of subjects achieving the 1 microg/ml seroprotective level were lower after mixed administration, they were in the range seen with monovalent Hib vaccines.
Typ b Haemophilus influenzae jest odpowiedzialny za 95% ciężkich zakażeń wywołanych przez ten szczep bakterii. Zakażenia Haemophilus influenzae typu b (Hib) u dzieci w wieku poniżej 5 roku życia są przyczyną zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia płuc, zapalenia nagłośni, posocznicy, zapalenia szpiku kostnego, stawów, ropowicy tkanki podskórnej i ropni. Bakteria ta powoduje także zakażenia ucha środkowego i zapalenia spojówek.
Haemophilus influenzae jest Gram-ujemną pałeczką występującą w postaci form otoczkowych i bezotoczkowych. Klasyfikacja szczepów mających otoczkę oparta jest na podstawie obecności polisacharydów rozpuszczalnej substancji otoczkowej (typy a-f). Prawie wszystkie ciężkie zakażenia inwazyjne u dzieci wywołane są przez typ b.
Zakażenia H. influenzae występują zwykle endemicznie, mogą jednak powstawać epidemie, zwykle w ośrodkach opieki dziennej, albo opieki nad przewlekle chorymi. Ryzyko zakażenia zwiększa duże zagęszczenie, a największe jest wśród dzieci skontaktowanych w wieku poniżej 1 r.ż. (6%) i poniżej 4 r.ż. (2%). Na zakażenie Hib najbardziej narażone są sztucznie karmione młode niemowlęta oraz chorzy z anemią sierpowatą, niedoborami przeciwciał i z chorobami nowotworowymi (9). Dużym problemem jest także wysoki odsetek nosicielstwa tej bakterii (u dzieci z wrocławskich żłobków i przedszkoli wykazano nawet 30% nosicielstwa Hib).
Wprowadzenie do profilaktyki szczepionek przeciw Hib doprowadziło do spektakularnego spadku zachorowań na wszystkie inwazyjne postacie zakażeń. Odporność zapewnia odpowiedni poziom przeciwciał przeciw fosforanowi polirybozyloinozytolu (PRP). Antygen ten słabo indukuje produkcję przeciwciał, szczególnie u niedojrzałych immunologicznie dzieci. Skoniugowanie go z innymi antygenami, silniej indukującymi odpowiedź, korzystnie wpłynęło na zdolność pobudzania produkcji przeciwciał i powstawanie komórek pamięci immunologicznej. Działanie szczepionek skoniugowanych cechuje: jednoczesna stymulacja limfocytów T i B, znamiennie wyższa produkcja przeciwciał, dużo silniejsze pobudzenie pamięci immunologicznej i występowanie efektu przypominającego „booster” oraz produkcja immunoglobulin: IgM i IgG, w szczególności IgG-1 i IgG-2.
Na polskim rynku dostępne są szczepionki, w których PRP skoniugowano z toksoidem tężca (PRP-T), z toksoidem błonicy (PRP-D) lub z antygenami zewnętrznej błony komórkowej N. meningitidis typu B (PRP-OMP) lub oligosacharydu otrzymanego z PRP z mutantem toksyny błoniczej CRM197 (Oligo-CRM). W Polsce zarejestrowane są szczepionki PRP-T (ActHib, Hiberix), PRP-OMP (PedvaxHIB) oraz PRPHbOC (HibTITER).
Wszystkie cztery typy szczepionek są wysoce immunogenne u dorosłych i starszych dzieci. Natomiast u niemowląt PRP-D jest najmniej immunogenna, PRP-T i PRP-CRM powodują podobną, bardzo dobrą odpowiedź. Szczepionka PRP-OMP indukuje wyższy wzrost stężenia przeciwciał już po pierwszym szczepieniu w 2 m.ż., ale po drugiej i trzeciej dawce dalszy wzrost stężenia jest słabszy niż w przypadku preparatów PRP-T. Można także zmieniać typy szczepionek i tak najwyższe stężenia przeciwciał otrzymy-wano po schemacie: I dawka – PRP-OMP, a następne PRP-T lub PRP-HbOC. Objawy uboczne są bardzo rzadkie, łagodne i zwykle ustępują w ciągu 12 do 24 godzin.
Drugim kierunkiem w rozwoju szczepień skojarzonych jest ograniczenie ilości injekcji. W tej dziedzinie na świecie wykonuje się wiele badań nad skutecznością łączonych szczepionek podawanych w jednej strzykawce (3) (tab. 1).
Z niejasnych powodów okazało się, że trudne jest skojarzenie szczepionki DtaP ze szczepionką Hib bez pogorszenia immunogenności szczepionki przeciw Hib. Tylko jedna szczepionka skojarzona jest dopuszczona do sprzedaży w Stanach Zjednoczonych i to też jedynie do użytku jako 4 dawka Hib, w 15-18 miesiącu życia.
Tabela 1. Wybrane skojarzone szczepionki pediatryczne obecnie licencjonowane lub będące obiektem badań*.
| Szczepionka skojarzona? | Licencjonowany produkt | Badania |
| DTaP/IPV | NAVA, AvP-Ca, AvP-Fr, SB | |
| DTaP/Hib | AvP-Fr, SB | tak |
| DTaP/IPV/Hib | AvP-Ca, AvP-Fr, SB | tak |
| DTaP/HB | SB | |
| DTaP/IPV/HB | | tak |
| DTaP/Hib/HB | | tak |
| DTaP/Hib/IPV/HB | | tak |
| DTaP/Hib/IPV/HB/HA | | tak |
| HB/Hib | | |
| HB/HA | SB | |
| MMR-V | | tak |
| PnC/MnC | | tak |
| PnC/MnC/Hib | | tak |
DTaP - błonica, tężec, krztusiec acelularny,
IPV - inaktywowane triwalentne polio,
NAVA - szczepionka North American,
AvP - Aventis Pasteur (Pasteur Mérieux Connaught, odpowiednio w CA, Fr, SB, SmithKline Beecham),
Hib - skojarzona szczepionka Haemophilus influenzae typ b,
HB - szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typ B,
HA - szczepionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typ A,
MMR-V - szczepionka przeciw odrze, śwince, różyczce, skojarzona z ospą wietrzną,
PnC - skoniugowana szczepionka przeciw pneumokokom,
MnC - skoniugowana szczepionka przeciw Neisseria meningitidis,
* Jedynie produkty skojarzone z wykluczeniem produktów z wieloma serotypami jednego patogenu, takimi jak DT, DTP, DTaP, OPV, IPV, MMR oraz DT - lub kombinacje oparte na DTP
? Zawiera produkty dystrybuowane w postaci kombinowanej, jak i produkty dystrybuowane w oddzielnych opakowaniach, przeznaczone do łączenia w momencie zastosowania
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Crowley-Luke A. et al.: Formulation and characterisation of Bordatella pertussis fimbriae as novel carrier proteins for Hib conjugate vaccines. Vaccine 2001, 19:3399-407. 2. Daum R. et al.: Absence of a significant inter-action between a Haemophilus influenzae conjugate vaccine combined with a diphteria toxoid, tetanus toxoid and acellular pertussis vaccine. In the same syringe and inactivated polio vaccine. Pediatr Infect Dis, 2000, 19:710-717. 3. Decker M., Edwards K.: Combination vaccines: problems and promise. J Pediatr 2000, 137:291-295. 4. Eskola J. et al.: Experience In Finland with Haemophilus influenzae type b vaccines. Vaccine 1991, 9:14-16. 5. Fernandez J. et al.: Prevention of Haemophilus influenzae type b colonisation by vaccination: correlation with serum anti-capsular IgG concentration. J Infect Dis, 2000, 182:1553-1556. 6. Greenberg D. et al.: Immunogenicity of a Haemophilus influenzae type b-tetanus toxoid conjugate vaccine when mixed with a diphteria-tetanus-acellular pertussis-hepatitis B combination vaccine. Pediatr Infect Dis J, 2000, 19:1135-1140. 7. Mallet E. et al.: Immunogenicity and safety of a new liquid hexavalent combined vaccine compared with separate administration of reference licensed vaccines In infants. Pediatr Infect Dis J, 2000, 19:1119-1127. 8. Schmitt H. et al.: Primary vaccination of infants with diphteria-tetanus-acellular pertusis hepatitis B virus- inactivated polio virus and Haemophilus influenzae type b vaccines given as either separate or mixed injections. J Pediatr, 2000, 137:304-312. 9. Szenborn L.: Szczepienia przeciw zakażeniom wywołanym przez Haemophilus influenzae b (Hib). Nowa Pediatria, 2000, 19:25-28. 10. Von Hunolstein C. et al.: The adjuvant effect of synthetic oligodeoxynucleotide containing CpG motif converts the anti-Haemophilus influenzae type b glycoconjugates into efficient anti-polysaccharide and anti-carrier polyvalent vaccines. Vaccine 2001, 19:3058-3066.
