Miód jest najlepszym i najstarszym środkiem odżywczym i leczniczym. W grobach Faraonów znaleziono miód i ziarna pszenicy, które miały służyć jako pożywienie podczas wędrówki duszy. Zadziwiające jest to, że odnaleziona pszenica zachowała zdolność kiełkowania a miód tak się zakonserwował, że nadal nadawał się do spożycia.

Właśnie teraz zimą kiedy jesteśmy szczególnie podatni na choroby przeziębieniowe należałoby, obok kuracji ziołowych, każdego dnia spożywać miód. Oczywiście ważne jest, abyśmy spożywali miód najwartościowszy jakościowo, najlepiej od pszczół nie dokarmianych cukrem a miodem. W dodatku miód powinien być wytłaczany na zimno, aby zachować ważne składniki (7).

W dojrzałych miodach spotykane są zazwyczaj niechorobotwórcze dla człowieka grzyby drożdżoidalne i pleśniowe oraz przetrwalniki laseczek tlenowych i beztlenowych. Niezależnie od tego, miody charakteryzują się działaniem bakteriostatycznym i bakteriobójczym wobec wszystkich wegetatywnych form bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych, w tym bakterii chorobotwórczych dla człowieka i zwierząt. Miód działa również szkodliwie na pierwotniaki chorobotwórcze. Wodne roztwory miodu, a także otrzymane z miodu wyciągi i destylaty działają ponadto na grzyby drożdżoidalne i pleśniowe, w tym patogenne dla człowieka (3).

Do najcenniejszych przeciwdrobnoustrojowych właściwości miodu należy zaliczyć jego działanie na bakterie patogenne dla człowieka. Przede wszystkim wymienić tutaj należy ziarniaki Gram-dodatnie, takie jak: gronkowce (Staphylococcus aureus) i paciorkowce (Streptococcus pyogenes, S. pneumoniae, S. mutans), laseczki tlenowe przetrwalnikujące (Bacillus subtilis, B. cereus, B.megaterium, B. polimyxa) oraz pałeczki Gram-ujemne, w tym: pałeczki jelitowe (Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Enterobacter aerogenes, Proteus vulgaris, Salmonella typhi, S. paratyphi A i B, S. enteritidis, Shigella dysenteriae, Sh. flexneri, Sh. sonnei, Sh. boydii) i pałeczki określane jako niefermentujące (Pseudomonas aeruginosa, Alcaligenes faecalis, Brucella abortus).

Godne podkreślenia jest działanie miodu na drobnoustroje wywołujące zakażenia ran operacyjnych i oparzeniowych, a mianowicie: Staphylococcus aures, Streptococcus pygenes, Eschericha coli, Klebsiella sp. i Pseudomonas aeruginosa, z których większość wykazuje oporność na powszechnie stosowane antybiotyki, w tym na tetracyklinę i gentamycynę.

Trzeba dodać, że działanie bakteriostatyczne miodu w odniesieniu do ziarniaków Gram-dodatnich jest podobne do działania na pałeczki Gram-ujemne.

Istnieją liczne publikacje na temat antybakteryjnej aktywności miodu, lecz wyniki ich pozostają często nieznane dla większości konsumentów miodu, ponieważ prace te są rozproszone w czasie oraz ogłaszane w różnych czasopismach i w różnych językach. Aby wykorzystać pełen potencjał miodu jako substancji terapeutycznej Molan (4) już w 1992 roku zestawił szereg gatunków bakterii wrażliwych na przeciwbakteryjną aktywność miodu (tab. 1).