Na migreny na świecie cierpi co dziesiąta osoba, przy czym 75% z nich to kobiety. W większości przypadków istnieje genetyczna predyspozycja tej przewlekłej dolegliwości neurologicznej. Wśród wielu syntetycznych leków przeciwmigrenowych na uznanie zasługują także dwa leki pochodzenia roślinnego oparte na Tanacetum parthenium (złocień maruna) i Petasites hybridus (lepiężnik różowy). W Niemczech stosuje się dwa preparaty otrzymane z tych roślin: Nemogran (wyciąg ze złocienia) i Petadolor (wyciąg z lepiężnika).

W przypadku Nemogranu dobre efekty odnotowano przy stosowaniu 40 kropli dziennie przez 3-5 miesięcy. Systematyczne przyjmowanie leku ograniczało intensywność bólu i częstotliwość ataków migrenowych. Przyjmuje się, że wyciąg z Tanacetum, którego głównym składnikiem jest partenolid, hamuje uwalnianie serotoniny i histaminy, zapobiega syntezie prostaglandyn, a także działa rozkurczająco.

Petadolor z kolei, przyjmowany w ilości 50 mg dziennie przez 3 miesiące, skracał trwanie i intensywność ataków migrenowych, a także zmniejszał ich częstotliwość z 3 do 1 miesięcznie). Głównymi składnikami leku są petasyna i izopetasyna, które hamują syntezę leukotrienów i działają rozkurczająco. Badania kliniczne dowiodły, że wyciąg z Petasites działa również zapobiegawczo w powstawaniu bólów migrenowych.

W podsumowaniu autorka stwierdza, że zmniejszenie częstotliwości ataków i liczby dni migrenowych po stosowaniu obu leków roślinnych jest porównywalne z działaniem uznanych syntetycznych leków przeciwmigrenowych, takich jak beta-blokery, antagoniści wapnia i antagoniści serotoniny. Ponadto w przeprowadzonych badaniach klinicznych nie odnotowano jak dotąd żadnych działań ubocznych wymienionych leków roślinnych.

W okresie poprzedzającym menopauzę i w okresie menopauzy towarzyszy kobiecie wiele nieprzyjemnych objawów, takich jak nieregularne miesiączkowanie, uderzenia krwi do głowy, przyspieszenie czynności serca i oddechu, nadmierne pocenie się, bóle i zawroty głowy, chwiejność emocjonalna, drażliwość, depresja i osłabienie pamięci. Są one spowodowane niedoborem estrogenów. Klasyczne leczenie stanów przedmenopauzalnych i samej menopauzy polega na uzupełnianiu niedoboru tych hormonów. Terapia hormonalna związana jest jednak z wieloma objawami niepożądanymi, do których należą krwawienia, ból piersi, ból głowy, a także ryzyko powstania nowotworu piersi i macicy. Stąd próby stosowania w menopauzie i stanach ją poprzedzających preparatów roślinnych zawierających fitoestrogeny, o budowie podobnej do naturalnych hormonów i naśladujące ich oddziaływanie na organizm.

Do tej pory najlepiej poznane zostały fitoestrogeny nasion soi. W roślinie tej występują dwa izoflawony o właściwościach estrogennych: daidzeina i genisteina. Z tego względu kobietom przed menopauzą i w czasie jej trwania zaleca się spożywanie od 25 do 60 g białek sojowych, co odpowiada 75-180 g mąki sojowej.

Do leczenia dolegliwości związanych z menopauzą zaleca się także wiele surowców zielarskich. W Niemczech Komisja E wytypowała 8 roślin, które z dobrym skutkiem usuwają większość symptomów menopauzy, a mianowicie: Melissa officinalis (melisa), Cimicifuga recemosa (pluskwica), Vitex agnus–castus (niepokalanek), Ginko biloba (miłorząb), Valeriana officinalis (kozłek), Panax ginseng (żeń-szeń), Passiflora incarnata (męczennica) i Hypericum perforetum (dziurawiec). Rośliny te zawierają fitoestrogeny lub inne substancje o właściwościach hormonalnych. W postaci standaryzowanego wyciągu dostępna jest tylko pluskwica. Wyciąg z pluskwicy został przebadany klinicznie i stwierdzono, że jego podawanie w dużym stopniu eliminuje nieprzyjemne objawy towarzyszące menopauzie, zarówno pochodzenia wegetatywnego, jak i psychicznego.

Oczar wirginijski (Hamamelis virginiana) został do lecznictwa wprowadzony w XIX wieku przez dr. Heringa jako preparat homeopatyczny, zwany też złotym skarbem, jednak z czasem zyskał on również znaczenie w fitoterapii.

Wyciągi z liści i kory tej rośliny zawierają duże ilości garbników (3-8%), głównie pochodne kwasu galusowego (galotaniny). Związki te wchodzą w reakcję z białkami skóry i błon śluzowych, uszczelniając ją, działając przeciwzapalnie, miejscowo znieczulająco, ściągająco i hamując upływ krwi. Ze świeżych liści i gałązek otrzymuje się destylat wodno-alkoholowy, tzw. wodę oczarową, która zawiera składniki olejku eterycznego i wykazuje silne działanie przeciwzapalne (porównywalne z hydrokortyzonem), a także uszczelniające naczynia włosowate.

Zarówno wyciągi, jak i wodę oczarową stosuje się w dolegliwościach naczyń krwionośnych oraz egzemach i zmianach neurodermalnych skóry. Komisja E w Niemczech opracowała dla liści i kory oczaru wirginijskiego pozytywną monografię. Powyższe przetwory polecane są w lekkich zranieniach skóry, miejscowych zapaleniach skóry i błon śluzowych, guzach krwawnicowych i żylakach. Przeciwwskazania i działania uboczne wymienionych przetworów nie są znane. Są one cennym uzupełnieniem leków dermatologicznych o działaniu ściągającym, przeciwzapalnym i tamującym krew.