© Borgis - Postępy Fitoterapii 3-4/2002, s. 45-49
Aleksander Ożarowski
Wspomaganie regeneracji skóry za pomocą doustnych wyciągów roślinnych
Support of skin regeneration when using internal plant extracts
Członek Honorowy Polskiego Komitetu Zielarskiego
Summary
For skin treatment we are applying external medicines or cosmetics. Some of skin conditions demand healthy diet, wholly body cleansing, increasing of individual immunity as well as supplementation of vitamins and minerals. It is recommended to use water extracts of medical hearb called „blood cleansing agents” and plants containing orthosilicic acid. To decrease inflammation and to regenerate collagen in skin, plant oils containing unsaturated fatty acids and supplements of vitamins and minerals in doses corres-ponding to Optimal Daily Allowances can be applied as well.
Skóra, która okrywa nasze ciało jest znakomitym narządem, pełniącym szereg ważnych czynności dla całego organizmu. Skóra u dorosłego człowieka ma powierzchnię ok. 2 m2, grubość 0,5-5 mm (zależnie od miejsca) i składa się z trzech warstw – naskórka (z zewnętrzną warstwą rogówkową i komórkami Langerhansa), skóry właściwej (z włóknami kolagenowymi i warstwą siateczkowo-śródbłonkową o znaczeniu immunologicznym i metabolicznym) oraz z tkanki podskórnej (ryc. 1).
Ryc. 1. Budowa skóry.
Na skórze i w jej warstwach, na powierzchni 5 cm2 znajduje się: 50 włosów, 78 gruczołów łojowych, 504 gruczoły potowe, 128 punktów czuciowych dotyku, 60 punktów wrażliwych na gorąco, 7 punktów wrażliwych na zimno, 1000 zakończeń nerwów bólowych, 1346 cm włosowatych naczyń krwionośnych oraz 14,7 miliona komórek.
Tak wyposażona skóra jest w stanie ochraniać przed licznymi czynnikami mechanicznymi, fizycznymi, chemicznymi, także drobnoustrojami, posiada też zdolność wydzielniczą, może też wchłaniać różne związki rozpuszczone w wodzie lub w tłuszczach oraz regulować ciepłotę ciała.
Istnieją jednak liczne i różnorodne czynniki zewnętrzne i wewnętrzne mające ujemny wpływ na skórę, wówczas reaguje ona pierwszymi ostrzegawczymi objawami – pojawieniem się plam, zaczerwienienia, wyprysku i suchości. Kosmetyka dysponuje obecnie różnymi technikami i obfitością preparatów stosowanych zewnętrznie, służących nie tylko do upiększania skóry, lecz także do jej oczyszczania, odżywiania, regenerowania i zabezpieczania. Związki czynne zawarte w nowoczesnych kosmetykach, przeważnie pochodzenia naturalnego, mogą przenikać do warstwy skóry właściwej i tam stykać się z gruczołami łojowymi i potowymi, mieszkami włosowymi i przede wszystkim z zakończeniami włókien nerwowych oraz z naczyniami włosowatymi. Wobec tego istnieje możliwość wywoływania w ograniczonym zakresie impulsów nerwowych, przenikania do włośniczek niektórych związków bioaktywnych, a nawet docieranie do włókien kolagenowych w tkance podskórnej. Ale znane są sytuacje, szczególnie u osób w wieku podeszłym, rekonwalescentów lub pracujących w warunkach szkodliwych dla zdrowia, że zabiegi kosmetyczne są niewystarczające i wówczas trzeba włączyć zespół działań ogólnoustrojowych – mianowicie racjonalne odżywianie, skuteczne odtruwanie organizmu, podwyższanie jego odporności, a nawet suplementację witaminowo-mineralną.
Racjonalne odżywianie
W bogatych krajach, gdzie dominuje „zachodni styl życia” i nadmiar wszelkiej żywności, statystyki od dawna wykazują ciągłe pogarszanie się zdrowotnej kondycji mieszkańców i alarmująco zwiększoną zapadalność na choroby, które nazwano cywilizacyjnymi lub degeneracyjnymi. Jest to grupa co najmniej 40 chorób, m.in. nowotwory, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, otyłość, cukrzyca, choroba niedokrwienna serca i inne. Choroby te łączy fakt, że w ich patogenezie ma ważny udział, jeśli nie decydujący, niewłaściwy sposób odżywiania, polegający na doborze i konsumpcji produktów spożywczych przetworzonych przemysłowo, opartych na technologiach niszczących całkowicie lub częściowo niezbędne dla nas składniki.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO – World Health Organization) opracowała wytyczne o prawidłowym prozdrowotnym żywieniu, rozpowszechnione w Polsce przez Instytut Żywności i Żywienia, który w 1998 r. wydał broszurę „Podstawowe zalecenia żywieniowe”. Obecnie dostępna jest książka doc. dr Ireny Celejowej „Klucz do zdrowego żywienia”. Oto kilka głównych wskazań skierowanych przede wszystkim do lekarzy pierwszego kontaktu, aby mogli je udzielać pacjentom.
– Prawidłowe żywienie zaleca spożywanie takich ilości dobrych produktów spożywczych, które zapewniają regularne funkcjonowanie organizmu i utrzymanie właściwego ciężaru ciała.
– Pożywienie urozmaicone powinno dostarczać organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
– Do codziennego jadłospisu należy wybierać produkty o właściwej kaloryczności, zawierające dostateczną ilość błonnika, witamin i biopierwiastków.
Spożywane produkty powinny zawierać pełnowartościowe białko złożone w 2/3 z białka roślinnego i w 1/3 z białka zwierzęcego. Białko pełnowartościowe zawiera wszystkie aminokwasy, łącznie z dziewięcioma aminokwasami nie wytwarzanymi w organizmie człowieka.
– W jadłospisie powinny znaleźć się produkty zbożowe, gdyż dostarczają one złożonych związków cukrowych, dobrze przyswajalnych i odżywczych oraz błonnika i witamin.
– Zdrowy człowiek powinien spożywać umiarkowane ilości tłuszczu, z dużą przewagą pochodzenia roślinnego o znanej zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT).
– Ważną zasadą jest spożywanie jak najczęściej ciemnego pieczywa, kasz i nasion roślin strączkowych.
– Zaleca się spożywanie więcej owoców i warzyw (korzystnie w stanie surowym), kiełków nasion, kiszonek i picie soków owocowych, warzywnych lub mieszanych.
Szczególną uwagę należy zwrócić na oleje roślinne zawierające dużo NNKT. Niestety, w kraju są w sprzedaży tylko oleje spożywcze, poddane tzw. rafinacji i mające pewną ilość kwasów tłuszczowych o konfiguracji „trans”, uznanych za szkodliwe. Brak jest olei roślinnych tłoczonych na zimno, w których znajdują się wyłącznie kwasy tłuszczowe „cis”, korzystne i łatwo przyswajalne. Kwasy te obniżają poziom cholesterolu w organizmie, wychwytują wolne rodniki tlenowe, są prekursorami prostaglandyn rzędu E, uznanych za swoiste hormony komórkowe, a co najważniejsze, wchodzą w skład błon komórkowych. Organizm dorosłego człowieka składa się z 100 trylionów komórek, ale codziennie zamiera kilka milionów, a na ich miejsce powstają nowe. Do formowania błon komórkowych o odpowiedniej elastyczności i aktywności biochemicznej potrzebne są NNKT w połączeniu z fosfolipidami. Ten proces odnowy jest szczególnie intensywny w warstwach skóry, ponieważ część naskórkowa ulega ciągłemu samozłuszczeniu lub podczas zabiegów kosmetycznych i higienicznych. Dlatego wygląd skóry i jej sprawność wydzielnicza i resorpcyjna są w dużym stopniu zależne od prawidłowego i urozmaiconego odżywiania.
Z nadzieją należy powitać pojawiające się już tzw. nutraceutyki, czyli biodynamiczne związki roślinne, które są w stanie przywrócić fabrycznie przetworzonej żywności utracone wartości odżywcze. Amerykańscy specjaliści sądzą, że w świecie roślinnym znajduje się co najmniej 30 000 takich związków, ale dotychczas wyizolowano ok. 1000, zbadano zaledwie 100, ponieważ samo otrzymanie związku jest dopiero początkiem długiej drogi badawczej.
Ujmując problem nutraceutyków w aspekcie historycznym należy podać, że w ciągu 200 lat, które upłynęły, zajmowano się głównie poszukiwaniem w roślinach leczniczych i przyprawowych, a także w owocach i warzywach dominujących w nich związków. Wykryto ich wiele tysięcy, a początkiem było wyizolowanie z opium w 1803 r. pierwszego alkaloidu – morfiny, przez niemieckiego farmaceutę Sertürnera, następnie francuscy farmaceuci Pelletier i Caventou otrzymali chininę z kory chinowej i emetynę z korzeni wymiotnicy. Alkaloidy te uratowały życie milionom ludzi na świecie, zapadającym na malarię i czerwonkę pełzakową, zaś morfina uwalniała od bólu tysiące żołnierzy rannych w I wojnie światowej. Początek XXI wieku otwiera nowy okres w którym będą dominować odkrycia kolejnych nutraceutyków i ich zastosowanie do wzbogacania żywności.
Odtruwanie organizmu
W krajach należących do „strefy zachodniego dobrobytu”, pomimo wysiłków medycyny oficjalnej i ogromnych sum przeznaczanych na ochronę zdrowia, zwiększa się zapadalność i umieralność na choroby cywilizacyjne. Jest to związane nie tylko z konsumpcją żywności fabrycznie przetworzonej, lecz także z ogólnoświatowym skażeniem środowiska przez ponad 100 000 związków syntetycznych wytworzonych przez koncerny chemiczne. Ponadto, fabryki farmaceutyczne wprowadziły na rynek tysiące preparatów syntetycznych, reklamując intensywnie ich walory i pomniejszając ich ujemne działania na poszczególne narządy w organizmach ludzi i zwierząt.
W USA, już szereg lat temu, dostrzeżono ujemne skutki bytowania wśród szkodliwych chemikaliów, poznano też objawy i nazwano „syndromem skażenia środowiskowego”. Powstała też nowa specjalność medyczna „lekarz chorób środowiskowych” o pogłębionych wiadomościach z zakresu toksykologii, patofizjologii, higieny, medycyny naturalnej i prawidłowego żywienia. W Polsce nikt się w tym kierunku nie specjalizuje, gdyż tkwimy w dawnych schematach.
Ponad 200 lat temu ludowi znachorzy oraz felczerzy poczynili obserwacje, że przeciążenie organizmu różnymi trującymi związkami i metabolitami objawia się pogarszającym wyglądem skóry i wystąpieniem m.in. zapalenia, wyprysku, świądu. Stosowano proste związki zewnętrzne, zaś do wewnątrz napary z tzw. ziół czyszczących krew, osiągając bardzo dobre wyniki. Potwierdzono zasadność takiego postępowania również obecnie. Polecam następującą mieszankę ziołową:
| Rp. |
łopianu korzeń (Bardanae radix) |
50 cz. |
|
mniszka korzeń (Taraxaci radix) |
25 cz. |
|
drapacza ziele (Cnici benedicti herba) |
25 cz. |
|
krwawnika ziele (Millefolii herba) |
15 cz. |
|
brzozy liść (Betulae folium) |
15 cz. |
Zioła powinny być dobrze rozdrobnione, zwłaszcza korzenie; zmieszać je w podanych proporcjach. Do termosu wsypać 1 i 1/2 czubatej łyżki stołowej mieszanki, wlać 2 i 1/2 szklanki wrzącej wody, termos zamknąć i pozostawić na 1-2 godz. do naciągnięcia. Pić porcjami w ciągu dnia między posiłkami płyn przecedzony przez gęste sitko. Nie pozostawiać na dzień następny. Cykl stosowania 3-4 tygodnie, przerwa 7 dni i następny cykl. Można powtarzać kilkakrotnie. Zalecone zioła zawierają związki czynne, które wiążą toksyczne substancje obecne we krwi i usuwają je z moczem, ponieważ działają diuretycznie, przeciwzapalnie i rozkurczowo. Oczyszczanie krążącej krwi jest odtruwaniem całego organizmu i ma szczególnie korzystny wpływ na wątrobę oraz na wygląd i odporność skóry.
Jeżeli na skórze wystąpiły liczne wykwity i objawy zapalenia tkanki podskórnej (cellulitis), to należy stosować tzw. zioła krzemionkowe o składzie:
| Rp. |
skrzypu ziele (Equiseti herba) |
50 cz. |
|
rdestu ptasiego ziele (Polygoni avicularis herba) |
25 cz. |
|
pokrzywy liść (Urticae folium) |
25 cz. |
|
babki lancetowatej liść (Plantaginis lanc. fol.) |
15 cz. |
|
perzu kłącze (Agropyri rhizoma) |
15 cz. |
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Airola P.: Every Woman´s Book, Edit. Health Plus, USA, 1990. 2. Balch J.F., Balch P.A.: Prescription for Nutritional Healing, Edit. Avery Publ. Group. N.Y., 1990. 3. Graci S.: Phytonutrients – the Healing Power of Plants, Alive nr 233. 4. Hanle I. Vitamin C the Kingpin for Health, Can. J. Health Nutr. Nr 231/2002, 74. 5. Hoffer L.J.: Guidelines for the Rational Use of Vitamin Supplements, Canad. J. of C.M.F. wrzesień 1990, 19-29. 6. Kaufmann K.: Silica the Forgotten Nutrient, Edit. Alive Books, 1990. 7. Krop J.: Toxic Treating Bodies with Environmental Medicine, Canad. J. Health Nutr. 2002, 231, 35. 8. Larsen H.R.: Vitamin C the Ultimate Health Insurance, Canad. J. Health Nutr. 1997, 174. 9. Lieberman S., Bruning N.: The Real Vitamin and Mineral Book, Ed. Avery Publ. Group, N.Y., 1990. 10. Mennet von Eiff M., Meier B.: Phytotherapie in der Dermatologie, Ztschr.f.Phytother., 17, 1995, 201-210. 11. Murray M., Pizzorno J.: Encyclopaedia of Natural Medicine, Edit. MacDonald a.Co., London, 1992. 12. Ożarowski A.: Sposoby usuwania z organizmu związków toksycznych według wskazań medycyny holistycznej. Cz. I. Zabiegi w warunkach domowych. Lek w Polsce, 9, 1999, 7:2-19. 13. Ożarowski A.: Lecznicze właściwości skrzypu polnego. Lek w Polsce, 11, 2001, 3. 14. Rona Z.: Natural Anti-inflammatories for Connective Tissue Disease, Alive, 123/1992, 22. 15. USP Przewodnik – Witaminy, Mikroelementy, Wyd. Prószyński, 1997.
Pozostałe artykuły z numeru 3-4/2002:
