© Borgis - Postępy Fitoterapii 1/2003, s. 40-41
Jerzy Lutomski
Fitoterapia chorób z przeziębienia
Stosowane w terapii zioła i ich przetwory cieszą się dużym i stale rosnącym uznaniem. Najlepiej sprzedawana na świecie jest grupa roślinnych leków przeciwkaszlowych i przeciwko przeziębieniu (wzrost wynosi około 5% rocznie), dla których obroty sięgają obecnie około 6,5 miliarda dolarów. Na miejscu drugim sprzedaży znajdują się leki przeciwbólowe a po nich witaminy, substancje mineralne i dodatki do żywności.
Przeziębienia są w ponad 90% przypadków wywoływane przez wirusy, głównie rinowirusy, rzadziej koronawirusy. Zakażenie komplikuje się, jeśli następuje wtórna infekcja bakteryjna, która często jest przyczyną nadkażenia, skutkiem czego powstają stany zapalne obejmujące wszystkie narządy układu oddechowego. Zakażenia i przeziębienia oczywiście pojawiają się łatwiej, gdy osłabiona jest odporność (15).
Czynniki ryzyka chorób z przeziębienia
Syndrom przeziębienie" (choroba przeziębieniowa, infekcja grypowa) jest łagodnym, uwarunkowanym wirusowo nieżytowym zapaleniem górnych i środkowych dróg oddechowych, występującym w postaci Rhinitis (katar), Pharyngitis (zapalenie błony śluzowej gardła), Laryngitis (zapalenie krtani) lub Laryngotracheobronchitis (zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli), rzadziej jako zapalenie zatok, tchawicy i oskrzeli.
Gardło stanowi, obok nosa, organ najczęściej dotknięty infekcją wirusową. Często występują tutaj objawy zapalenia na samym początku przeziębienia i przenoszą się następnie w trakcie postępu infekcji na inne części ciała, przede wszystkim na krtań i w końcu na oskrzela. Udział leków roślinnych w terapii takich schorzeń polega przede wszystkim na działaniu przeciwzapalnym. Dodatkową korzyścią jest równoległe działanie przeciwbakteryjne (13), które wykazują niektóre przetwory zielarskie (14).
Wyciągi roślinne charakteryzujące się złożonym składem chemicznym, zawierają, poza substancjami biologicznie czynnymi, kompleksy innych, towarzyszących związków o działaniu immunostymulującym, mających istotne znaczenie dla całościowego efektu terapeutycznego.
Należy pamiętać, że podatność na choroby z przeziębienia, zwłaszcza u dzieci, może wzrastać na skutek braku aktywności sportowej oraz treningu immunologicznego.
Punktem wyjścia chorób z przeziębienia jest najczęściej czasowe obniżenie odporności. Odpowiednio wczesne, czyli zapobiegawcze zastosowanie immunostymulatorów (np. kwasów polifenolowych z jeżówki, polisacharydów z lipy, flawonoidów z bzu i dziewanny) może zapobiec wymienionym schorzeniom lub przynajmniej osłabić ich nasilenie. Terapia immunologiczna, przy pełnej manifestacji objawów, może natomiast przyczynić się do szybszego ustąpienia objawów chorobowych i złagodzić nieprzyjemne zjawiska towarzyszące. Poza tym w korzystnych warunkach może zmniejszyć się częstotliwość nawrotów zakażenia.
W leczeniu schorzeń z przeziębienia wielu autorów wskazuje (3, 5, 14) na obiecujące wyniki po zastosowaniu surowców olejkowych, śluzowych, zawierających flawonoidy i inne polifenole (fenolokwasy, zwłaszcza pochodne kwasu salicylowego oraz fenylopropanoidy).
Kora wierzby – przeciwgorączkowy składnik wielu preparatów – jest bardzo często cytowana jako historyczny punkt wyjścia dla najbardziej znanej substancji świata: kwasu acetylosalicylowego, ponieważ w całej tradycyjnej historii medycyny zalecana jest do leczenia gorączkowych i bólowych schorzeń, najczęściej postaci reumatycznych. Aktualny stan wiedzy na temat działania, skuteczności i tolerancji wyciągu z kory wierzby opisał Schaffner (cyt. za März (10)). Przeprowadził on w 1996 roku pierwsze badania z kontrolą placebo standaryzowanego wyciągu z kory wierzby na kilkudziesięciu pacjentach z zespołem szyjnym, lędźwiowym lub kręgosłupowym i znalazł jednoznaczne wskazania dotyczące przeciwbólowego działania dla podawanego przez 2 tygodnie ekstraktu z kory wierzby (o zawartości 240 mg).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Broekaert W.F., et al.: A lectin from elder (Sambucus nigra L.) bark. Biochem. J. 1984, 221:163. 2. Czygan F.C.: Linde (Tilia spec.) – Lindenblüten. Zeitschrift für Phytotherapie 1997, 18, nr 4, 242. 3. Demling L., et al.: Über den Einfluss peripherer Temperaturreize auf die Durchblutung der nasen- und Zungenschleimhaut gsunder Versuchspersonen. Z. Kreislaufforsch. 1956, 48:225. 4. Heide L., et al.: Bioverfügbarkeit von Salicin aus Weidenrinden-Extrakt. Phytopharmaka VII. Abstracts zu den Vorträgen und Postern. Berlin 2001. 5. Karłowicz-Bodalska K., Han S.: Znaczenie preparatów roślinnych w terapii chorób z przeziębienia. Herba Polonica 1998, 44, Nr 3, 197. 6. Kompendium Rośliny Lecznicze w Fitoterapii", Wyd. Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich 1994, s. 477. 7. Langhammer L., et al.: Neu-Untersuchung von tiliae flos DAB 8. Arch. Pharm. (Weinheim) 1981, 314:424. 8. List P.H., Hörhammer L.: Hagers handbuch der pharmazeutischen Praxis. Bd. VI, B. Springer Verlag, Berlin etc. 1979. 9. Mascolo N., et al.: Biological Screening of Italian Medicinal Plants for Anti-inflammatory Activity. Phytotherapy Res.1987, 1:28. 10. März R.W.: Weidenrindenextrakt – aktueller Erkenntnisstand zu Wirkungen, Wirksamkeit und Verträaglichkeit. Phytopharmaka VII. Abstracts zu den Vorträgen und Postern, Berlin 2001. 11. Richter A.: Changes in the Motor Activity of Smooth Muscles of the Rat Unterus in vitro as the Effect of Phytohaemagglutinins from Sambucus nigra. Folia Biologica 1973, 21, Nr 1, 33. 12. Scawen M.D., et al.: The amino-acid sequence of plastocyanin from Sambucus nigra L. (elder). Eur. J. Biochem. 1974, 44:299. 13. Schilcher H.: Phytopharmaka zur Behandlung von Katarrhen der oberen Luftwege. Ärztezeitschrift für Naturheilverfahren 1996 37, Nr 11, 847-852. 14. Schilcher H.: Phytopharmaka bei Erkältungskrankheiten. Ärztezeitschrift für Naturheilverfahren 1999, 440:4. 15. Wichtl M., et al.: Lindenblüten. Isoquercitrin – Hauptflavon der offizinellen Droge. Dtsch. Apoth. Ztg. 1987, 127, Nr 10, 509. 16. Wagner H.: Pflanzliche Immunostimulanzien. Zur Prophylaxe und Therapie von Erkältungskrankheiten. Zeitschrift für Phytotherapie 1996, 17:79-95.
