© Borgis - Postępy Fitoterapii 1/2004, s. 19-25
Mirosława Krauze-Baranowska
Aktywność farmakologiczna biflawonoidów. Część II
The Pharmacological activity of biflavonoids. Part II
Katedra i Zakład Farmakognozji z Ogrodem Roślin Leczniczych w Gdańsku
Kierownik Katedry: prof. dr hab. Wojciech Cisowski
Summary
A review consisted of two parts, with 96 references, presents the results of research on the pharmacological activity of biflavonoids. In the last years, these compounds were extensively investigated and different directions of their pharmacological action such as anti-inflammatory, hepatoprotective, antimicrobial, anticancer, antiallergic and other were revealed. The part II of the review focuses on anticancer, antiviral, antibacterial, antifungal and antituberculosis activity of flavonoid dimers. The influence of biflavones on some pharmacological properties of medicinal plants – Ginkgo biloba and Hypericum perforatum is being also discussed.
W ostatnich latach, w poszukiwaniu naturalnych związków o aktywności przeciwnowotworowej, coraz większą uwagę kieruje się na biflawonoidy (16, 22, 30-33, 44, 51, 55, 58, 59).
BADANIA AKTYWNOŚCI PRZECIWNOWOTWOROWEJ
Kalikopteron – biflawonoid stanowiący główny składnik chemiczny Calycopteris floribunda (Combretaceae), oraz izokalikopteron, 4-demetylokalikopteron (44), neokalikopteron i jego eter metylowy (59) charakteryzowały się szerokim spektrum cytotoksyczności w stosunku do linii komórkowych nowotworów litych z wartościami ED50 5,4-0,1 mg/ml (44, 59). W badaniach in vitro szczególnie silnym działaniem wobec linii komórek nowotworu jajnika z opornością wielolekową – SKVLB, 10-krotnie wyższym od aktywności doksorubicyny (IC50> 10 mM) charakteryzował się kalikopteron (IC50 1,90 mM). W eksperymentach przeprowadzonych na zwierzętach związek w dawkach nietoksycznych (10-30 mg/kg) i toksycznych (40 mg/kg) był nieaktywny wobec komórek ludzkiego raka naskórka KB (44).
Liczne gatunki Selaginella – rodzaju bogatego w połączenia biflawonoidowe, są stosowane w medycynie ludowej krajów Azjii, Ameryki Południowej, w leczeniu nowotworów, chorób wątroby, żołądka, stanów zapalnych dróg moczowych oraz w chorobie wieńcowej serca, a także w chorobach skórnych (22, 31, 32, 33, 51, 55, 58).
Rośliną będącą źródłem dimerycznych związków przeciwnowotworowych jest Selaginella willendovii (Selaginaceae). Wyodrębnione z liści tego gatunku 7”-O-metylorobustaflawon, 4´,7”-di--O-metyloamentoflawon, izokryptomeryna hamowały wzrost czterech linii komórkowych ludzkich nowotworów (HT-1080, Lu1, Col2, U373), (ED50< 4,0 mg/ml) w przeciwieństwie do nieaktywnej frakcji zawierającej takie biflawonoidy jak amentoflawon, bilobetyna, robustaflawon i 2”,3”-dihydroizokryptomeryna (55).
Wyodrębnione z Selaginella delicatula (Selaginaceae) metylowe etery robustaflawonu – 4´-metylowy eter, 7,4´-dimetylowy eter i 2”, 3”-dihydrobustaflawonu – 7,4”-dimetylowy eter i 7,4´,7-trimetylowy eter oraz robustaflawon, amentoflawon poddano testom wobec linii komórek Raji i nowotworowych – Calu-1, które potwierdziły cytotoksyczność jedynie dwóch pierwszych związków (32).
Amentoflawon i 2,3-dihydroamentoflawon, izolowane z meksykańskiej rośliny leczniczej – Viburnum jucundum (Caprifoliaceae), były nieaktywne, w testach cytotoksyczności przeprowadzonych wobec kilku linii nowotworów ludzkich – KB, OVCAR-5, HCT-15 w przeciwieństwie do aktywnego triterpenu – kwasu ursolowego (51).
Interesującym wydaje się doniesienie Lee i wsp. (31) o specyficznej aktywności amentoflawonu izolowanego z Selaginella tamariscina (Selaginaceae). Związek ten był inhibitorem Cg1 z wartością IC50= 29 mM, natomiast nie wpływał na kinazę proteinową C. Pozostałe dimery wyodrębnione obok amentoflawonu – izokryptomeryna, kryptomeryna B były nieaktywne wobec obydwu powyższych enzymów (IC50> 150 mM). Jednocześnie amentoflawon hamował przemiany fosfoinozytydu (PI) w transfekowanych PLCg1 cDNA fibroblastach NIH3T3 (31). Fosfoinozytydospecyficzna fosfolipaza C (PI-PLC) jest enzymem limitujacym poziom przemian PI i katalizuje hydrolizę 4,5-bifosforanu fosfatydyloinozytolu (PIP2) do dwóch przekaźników – inozytolu 1,4,5-trifosforanu (IP3) i diacyloglicerolu (DAD) (48). Pierwszy stymuluje uwalnianie jonów wapniowych z wewnętrznych magazynów (siateczka śródplazmatyczna, mitochondria), natomiast drugi aktywuje kinazę proteinową C (PKC) – jeden z enzymów odpowiedzialnych za procesy nowotworzenia (31, 48). Wzrost wewnątrzkomórkowego stężenia Ca+˛ i aktywacja PKC indukują szereg przemian prowadzących do syntezy DNA i proliferacji komórek (4, 28, 31, 48). Również PLC-modulowana PI-przemiana jest jednym z kluczowych etapów w regulacji proliferacji komórek. Nasilenie przemian-PI obserwowano w komórkach szeregu ludzkich nowotworów takich jak nowotwór piersi, drobnokomórkowy nowotwór płuc, nowotwór dróg moczowych. Enzymem stymulującym wzrost przemian-PI, rozrost komórek i ich morfologiczne zmiany, jest fosfolipaza Cg1 (31). Potencjalne inhibitory tego enzymu oraz przemian-PI, takie jak amentoflawon, mogą być według Lee i wsp. (56) wykorzystane w terapii nowotworów i służyć jako narzędzie w badaniu procesów nowotworowych na poziomie komórkowym.
Podczas badań organicznych ekstraktów z Selaginella mollendorffii (Selaginaceae) wykazano selektywne, zależne od dawki hamowanie wzrostu linii ludzkich komórek nowotworowych jajnika (OVCAR-3) przez ginkgetynę. W stężeniu 1,8 mg/ml tego biflawonu zachodziła 50% inaktywacja komórek OVCAR-3. Poza ginkgetyną, z aktywnych farmakologicznie frakcji, wyizolowano nie posiadające działania przeciwnowotworowego biflawony – amentoflawon, eter 7,4´,7”,4”´-tetrametylowy amentoflawonu, kajaflawon i podokarpusflawon A (58).
Su i inni (57) oznaczyli cytotoksyczność ginkgetyny wobec trzech różnych linii ludzkich komórek nowotworowych: OVCAR-3, HeLa oraz FS-5. Stężenia ginkgetyny EC50 – wywołujące 50% śmiertelność komórek nowotworowych badanych linii wynosiły odpowiednio: 3,0; 5,2 i 8,3 mmol/ml. Jako rezultat oddziaływania dimeru w stężeniu 3 g/ml obserwowano, po 24 godzinach, zmiany morfologiczne komórek nowotworowych oraz uszkodzenia ich materiału genetycznego z zaburzeniami fragmentacji DNA i złamaniem jego nici. Z kolei 30-minutowa inkubacja komórek nowotworowych z 5 g/ml ginkgetyny powodowała indukcję procesu apoptozy. Proces ten zachodził głównie pod wpływem nadtlenku wodoru powstającego w wyniku autooksydacji ginkgetyny. Cytotoksyczność ginkgetyny była częściowo znoszona przez witaminy C i E oraz enzym katalazę. Katalaza spośród trzech wymienionych antyoksydantów, zapewniała najbardziej skuteczną ochronę przed złamaniem i pęknięciem helisy DNA, zmniejszając stopień jej fragmentacji (57).
Z Cephalotaxus wilsoniana (Cephalotaxaceae) wyizolowano nowy C-metylowany biflawon – taiwaniahomoflawon-A1, który skutecznie inaktywuje komórki rakowe nabłonka jamy nosowo-gardłowej KB (ED50 3,4 mg/ml), COLO-205 okrężnicy (ED50 1,0 mg/ml), Hepa-3B wątroby (ED50 2,0 mg/ml) (30).
W badaniach Kang i inni (22) sciadopityzyna, ginkgetyna, izoginkgetyna, bilobetyna i amentoflawon z Ginkgo biloba oraz ochnaflawon z Lonicera japonica wykazywały silne działanie hamujące rozwój komórek nowotworowych. We wzbudzającej kontrowersje opinii autorów (22) mogłyby one znaleźć zastosowanie w terapii leukemii i nowotworów węzłów chłonnych.
Lin i inni (35) określili zależność pomiędzy aktywnością przeciwnowotworową a strukturą chemiczną dimerów flawonoidowych. Hinokiflawon zastosowano jako cytotoksyczną substancję modelową i porównano siłę jego działania z amentoflawonem, robustaflawonem, agatisflawonem, rusflawonem, rusflawanonem i jego heksaoctanem, sukcedaneaflawonem, heksaoctanem sukcedaneaflawonu, kupressuflawonem, neorusflawonem, wolkensiflawonem, eterem heksametylowym wolkensiflawonu, spikatazydem i jego nanooctanem, morelloflawonem, heptaoctanem i eterem heptametylowym morelloflawonu, GB-1, eterem heksametylowym GB-1a, GB-2a. Uzyskane wyniki wykazały, że warunkiem koniecznym do zaistnienia aktywności przeciwnowotworowej jest obecność wiązania eterowego pomiędzy dwiema jednostkami flawonu – apigeniny. Spośród badanych dimerów wysoką cytotoksycznością (ED50< 4,0 mg/ml) wykazał się, obok hinokiflawonu (2,0 mg/ml), eter heksametylowy wolkensiflawonu (3,0 mg/ml), i 7”-O-b-glukozyd GB-1a (4,0 mg/ml) (35).
Niektórym dimerom flawonoidowym została przypisana aktywność przeciw wirusom onkogennym, do których jest zaliczany adenowirus mononukleazy zakaźnej, nazywany wirusem Epsteina-Barra (EBV) (4, 20, 45-47). Wirus ten powoduje powstawanie chłonniaka Burkitta i nowotworu jamy nosowo-gardłowej (4).
Z kory Lophira alata (Ochnaceae) wyizolowano aktywne wobec wirusa Epsteina-Barra biflawonoidy – lofiron A (45), azobechalkon A oraz tetraflawonoidy – izolofirochalkon i alatachalkon (46, 47). W warunkach in vitro, w oparciu o test wczes-nej indukcji antygenowej (EA), azobechalkon A oraz izolofirochalkon w stężeniu 5 mM, wykazywały odpowiednio 83% i 65% skuteczność przeciw antygenowi EBV-EA. Induktorem uwalniania antygenu w eksperymencie była teleocydyna B-4 (50 nM) (46).
Lofiron A ujawnił w badaniach in vitro i in vivo cechy inhibitora promocji procesów nowotworowych, w karcinogenezie indukowanej TPA i DMBA (dimetylo(a)-benzenoantracen), m.in. hamował TPA aktywację Ca2+-zależnej i fosfolipidowo-zależnej kinazy proteinowej C oraz redukował liczbę brodawczaków (nowotworów skóry) u myszy (IE-85%) (45).
W badaniach biflawonoidów izolowanych z gatunków rodziny Guttiferae-Calophyllum panciflorum i Garcinia dulcis, do indukcji EBV-EA aktywacji w komórkach Raji zastosowano TPA (12-O-tetradekanoiloforbolu-13-octan). Zauważono, że garcynianian i talbotaflawon – związki posiadające przy C-2”-3” podwójne wiązanie, najsilniej hamowały promocję procesów nowotworowych (20).
OCENA AKTYWNOŚCI PRZECIWWIRUSOWEJ I PRZECIWBAKTERYJNEJ
Szczególnie obiecujące wyniki w perspektywie konkretnych zastosowań w lecznictwie uzyskano w badaniach aktywności przeciwwirusowej biflawonoidów i ich pochodnych (18, 19, 37-40, 60, 61).
Ginkgetyna otrzymana z liści i gałązek Cephalotaxus drupacea (Cephalotaxaceae) hamowała in vitro replikację wirusów opryszczki zwykłej typu 1 (HSV-1) (ED50 0,76 mg/ml) i typu 2 (HSV-2) (ED50 0,83 mg/ml) oraz wirusa cytomegalii (HCMV) (ED50 1,75 mg/ml) w stężeniach poniżej dawek cytotoksycznych (ID50> 11,5 mg/ml). Związek nie wpływał na adsorpcję oraz penetrację wirusów do komórek gospodarza. Wyjaśniając mechanizm działania przeciwirusowego ginkgetyny ustalono, że silnie hamuje ona transkrypcję genów IE (alfa), ekspresja których jest wiążąca dla transkrypcji genomu wirusowego. Równocześnie nie wykluczono supresji syntezy białek wirusowych i interferencji z syntezą mRNA wirusa, zarówno w początkowych jak i końcowych stadiach replikacji (18).
Amentoflawon izolowany z metanolowego ekstraktu Selaginella sinensis (Selaginaceae) wykazywał silną aktywność (IC50 = 5,5 mg/ml) wobec wirusa RSV (Respiratory Syncytial Virus), powodującego infekcję dolnych i górnych dróg oddechowych (40).
Lin i inni (37) oceniali właściwości przeciwwirusowe dziesięciu naturalnych biflawonoidów pochodzenia roślinnego oraz ich półsyntetycznych pochodnych wobec wirusów układu oddechowego – grypy typu A i B, parainfluenzy typu 3, adenowirusa typu 5, wirusa RSV, wirusa odry, oraz szeregu wirusów herpes – wirusa opryszczki typu 1 (HSV-1), typu 2 (HSV-2), wirusa cytomegalii (HCMV) i półpaśca (VZV). Robustaflawon wywierał silny hamujący efekt na rozwój wirusów grypy A i B z wartościami ED50 2,0 mg/ml i 0,2 mg/ml oraz z indeksem selektywności SI 16 i 254, odpowiednio. Zbliżone działanie wobec wymienionych typów wirusów posiadały także amentoflawon i agatisflawon. Ponadto amentoflawon i robustoflawon ujawniły umiarkowaną aktywność wobec wirusów HSV-1 i HSV-2 (wartości ED50 w zakresie 8,5-17,9 mg/ml). Z badanej grupy dimerów, przy wartościach indeksów selektywności w zakresie <15,0-3,0> rusflawanon hamował aktywność wirusa grypy typu B, wirusa odry i HSV-2, natomiast sukcedaneaflawanon wirusa grypy typu B i półpaśca (37). Szczególną uwagę w kolejnych badaniach in vitro zwrócono na robustaflawon, jako strukturę modelową do opracowania nowego leku przeciwwirusowego (38, 39, 60). Związek ten okazał się również silnym inhibitorem replikacji wirusa zapalenia wątroby typu B (60, 61). Semisyntetyczne pochodne, etery heksa-O-octanowe i heksa-O-metylowe robustaflawonu oraz sól potasowa jego tetrasiarczanu, stosowane samodzielnie lub w połączeniu z innym lekiem przeciwwirusowym dideoksytiacydyną (3-TC), są efektywne w leczeniu bądź zapobieganiu infekcjom wirusowego zapalenia wątroby typu B (38, 39, 60).
Odkryty w 1983 roku wirus HIV (Human Immunodeficiency Virus), wywołujący zespół nabytego upośledzenia odporności – AIDS (Acquired Immuno-Deficiency Syndrome) został nazwany dżumą XX wieku i stanowi, obok chorób nowotworowych, poważny problem społeczny. Znane są dwie odmiany wirusa HIV, mianowicie HIV-1 i bardziej niebezpieczny dla ludzi HIV-2. Wirus atakuje limfocyty CD4, uniemożliwiając obronę immunologiczną wobec drobnoustrojów nieszkodliwych dla zdrowego człowieka (28).
W rezultacie poszukiwań naturalnych źródeł czynników anty-HIV odkryto, że wyciągi z Garcinia multiflora (Guttiferae) i Rhus succedanea (Anacardiaceae) wywierały hamujący wpływ na polimerazę HIV-1 RT, podstawowy enzym w replikacji wirusa, katalizujący przekształcenie pojedynczej nici RNA w podwójną DNA (34). Warto nadmienić, że Rhus succedanea jest jednym z 1250 gatunków roślin opisanych w indyjskim zbiorze roślin leczniczych Ayuerveda, pochodzącym sprzed około 2000 lat (24). Grupę wyodrębnionych z obydwu gatunków dimerów flawonoidowych obejmującą amentoflawon, agatisflawon, robustaflawon, wolkensiflawon, morelloflawon, rusflawon, sukcedaneaflawon, 7”-O-b-glukozyd GB-1a, GB-2a oraz ich metylowe etery, eter heksametylowy wolkensiflawonu, eter heptametylowy morelloflawonu i eter heksametylowy GB-1a poddano testom w warunkach in vitro oceniając wpływ na odwrotną transkryptazę HIV-1. Robustaflawon i hinokiflawon, wykazały podobną aktywność hamując enzym z wartością IC50 = 65 mM, natomiast amentoflawon, agatisflawon, morelloflawon, GB-1a i GB-2a charakteryzowały się łagodniejszym działaniem wyrażonym wartościami IC50 odpowiednio: 119 mM; 100 mM; 116 mM; 236 mM i 170 mM. Pozostałe związki były słabo aktywne, nieaktywne bądź nieselektywne wobec HIV-1 (34).
Silne działanie wobec wirusa HIV posiadały biflawonoidy wyizolowane po raz pierwszy w świecie roślinnym ze Stellera chamaejasme (Thymeliaceae) – euchamaejasmina A, B i C (19).
W oparciu o wyniki przeprowadzonych testów uznano, że biflawonoidy jak robustaflawon, hinokiflawon, rusflawanon, amentoflawon, agatisflawon, morelloflawon, sukcedaneaflawon, GB-1 i GB-2a mogą być wykorzystane w leczeniu lub zapobieganiu infekcjom powodowanym przez wirus grypy typu A i B, wirus opryszczki typu 1 i 2, wirus odry, wirus półpaśca, oraz wirus HIV typu 1, pojedynczo (38, 39) lub w mieszaninie z innymi związkami przeciwwirusowymi np. 3-TC (61).
Badania nad frakcją butanolową z Vahlia capensis (Saxifragaceae), rośliny stosowanej w leczeniu infekcji oczu w medycynie ludowej krajów afrykańskich, doprowadziły do wyodrębnienia dwóch związków o aktywności przeciwbakteryjnej wobec szczepów Staphylococcus aureus i Bacillus subtilis, mianowicie waliabiflawonu i kwasu galusowego. Waliabiflawon (VC-15B) posiadał silniejsze działanie przeciwdrobnoustrojowe niż kwas galusowy, wyrażone wartościami MIC = 15,3 mg/ml i MIC = 30,6 mg//ml, w porównaniu do MIC = 71,3 mg/ml kwasu galusowego dla obu szczepów bakterii (41).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Arpaia G. et al.: The vasokinetic effect of Ginkgo biloba extract on the skin microcirculation. Fitoterapia 1989, 60:11. 2. Baureithel K.H. et al.: Inhibition of benzodiazepine binding in vitro by amentoflavone, a constituent of various species of Hypericum. Pharm. Acta Helv. 1997, 72:153. 3. Beek T.A. et al.: Ginkgo biloba L. Fitoterapia 1998, 69:195. 4. Boik J.: Natural Compounds in Cancer Therapy, Oregon Medical Press 2001. 5. Bombardelli E. et al.: Activity of phospholipid-complex of Ginkgo biloba dimeric flavonoids on the skin microcirculation. Fitoterapia 1996, 67:265. 6. Bombardelli E. et al.: Phytosomes in functional cosmetics. Fitoterapia 1994, 65:387. 7. Bruneton J.: Pharmacognosy. Intercept, Paris 2001. 8. Carini M. et al.: Complexation of Gingko biloba extract with phosphatidylcholine improves cardioprotective activity and increases the plasma antioxidant capacity in the rat. Planta Med. 2000, 67:326. 9. Cassels B.K. et al.: Flavonoid and biflavonoid derivatives, therir pharmaceutical compositions, their anxiolytic activity. PCT Int. Appl. WO 9505, 169 (Cl.A61K31/35), 23 Feb. 1995, GB Appl. 93/17. 071, 17 aug. 1993. Cyt. Wg Chem. Abstr. 1995, 122:256425j. 10. Cristoni A. et al.: Gingko biloba dimeric flavonoids: activity on the skin microcirculation. In.-Cosmet. Exhib. Conf., Conf. Proc. 143-150, 1996. Cyt. Wg. Chem. Abstr. 1996, 125:968w. 11. Davydov L., Stirling A.L.: Stevens-Johnoson syndrome with Ginkgo biloba. J. Herbal Pharmacother. 2001, 1:65. 12. Dell´Agli M., Bosisio E.: Biflavones of Ginkgo biloba stimulate lipolysis in 3T3-L1 adipocytes. Planta Med. 2001, 68:76. 13. Della Logia R. et al.: Anti-inflamatory activity of some Ginkgo biloba constituents and of their phospholipid-complexes. Fitoterapia, 1996, 67:257. 14. Ferrante R.J. et al.: Therapeuthic efficacy of Egb761 (Gingko biloba extract) in a transgenic mouse model of amyotrophic lateral sclerosis. J. Mol. Neurosci. 2001, 17:89. 15. Goncalez E. et al.: Biflavonoids inhibit the production of aflatoxin by Aspergillus flavus. Braz. J. Med. Biol. Res. 2001, 34:1453. 16. Gunasekar D. et al.: Tetrahydroochnaflavone, a nev cytotoxic biflavanone from Ocha beddomei. Polyphenol Communications 98, XIXth International Conference on Polyphenols, Lille (France), 1-4 September 1998, s. 173. 17. Harborne J.B. The Flavonoids. Advances in Research. Chapman and Hall, London 1998. 18. Hayashi K. et al.: Mechanism of action of the antiherpesvirus biflavone ginkgetin. Antimicrob. Agents Chemiother. 1992, 36:189. 19. Ikegawa T., Ikegawa A.: Chaejasmin and echamaejasmin extractin from Stellera chamaejasme and their antiviral activities. Jpn Kokai Tokkyo Koho JP 08, 311, 056 (96, 311, 056) (Cl.C07D311/32), 26 Nov 1996, Appl. 95/144, 189. 19May 1995. Cyt. wg. Chem. Abstr. 1997, 126:122450n. 20. Ito C. et al.: A new biflavonoid from Calophyllum panciflorum with antiumor-promoting activity. J. Nat Prod. 1999, 62:1668. 21. Joyeux M. et al.: Comparative antilipoperoxidant, antinecrotic and scavenging properties of terpens and biflavones from Ginkgo and some flavonoids. Planta Med. 1995, 61:126. 22. Kang S.S. et al.: Anticancer agents of biflavonoids from Ginkgo biloba and Lonicera japonica. Rep. Korea KR 9, 609, 183 (Cl. A61K31/35). 16 Jul 1996, Appl. 9, 301, 152, 29 Jan 1993. Cyt. Wg. Chem. Abstr. 2000, 132:172156m. 23. Kanowski S.: Ginkgo biloba special extract – a demonstrably effective nootropic agent in dementia. Munch. Med. Wochenschr. 1997, 139:47. 24. Kapoor L.D.: Handbook of Ayurvedic Medicinal Plants. CRC Press, New York 2001. 25. Kim S.J.: Effect of biflavones of Ginkgo biloba against UVB-induced cytotoxicity in vitro. J. Dermatol. 2001, 28:193. 26. Kobuchi H. et al.: Inhibitory effect on nitric oxide production in the macrophage cell line RAW 264.7. Biochem. Pharmacol. 1997, 53:897. 27. Koc R.K. et al.: Lipid peroxidation in experimental spinal cord injury. Comparison of treatment with Ginkgo biloba, TRH and methylprednisolone. Res. Exp. Med. 1995, 195:117. 28. Kostowski W., Farmakologia. PZWL, Warszawa 2001. 29. Królicki Z., Lamer-Zarawska E.: Investigation of antifungal effect of flavonoids. Herba Pol. 1984, 30:53. 30. Kuo Y.H., Lin C.Y.: A novel cytotoxic C-methylated biflavone from the stem of Cephalotaxus wilsoniana. Chem. Pharm. Bull. 2000, 48, 440. 31. Lee H.S. et al.: Inhibition of phospholipase Cg1 activity by amentoflavone isolated Selaginella tamariscina. Planta Med. 1996, 62:293. 32. Lin L.C. et al.: Cytotoxic biflavonoids from Selaginella delicatula. J. Nat. Prod. 2000, 63:627. 33. Lin R. et al.: Phenolic constituents of Selaginella doederleinii. Planta Med. 1994, 60:168. 34. Lin Y.M. et al.: In vitro anti-HIV activity of biflavonoids isolated from Rhus succedanea and Garcinia multiflora. J. Nat. Prod. 1997, 60:884. 35. Lin Y.M. et al.: Hinokiflavone, a cytotoxic principle from Rhus succedanea and the cytotoxicity of the related biflavonoids. Planta Med. 1989, 55:166. 36. Lin Y.M. et al.: Biflavonoids as novel antituberculosis agents. Bioorg. Med. Chem. Lett. 2001, 11:2101. 37. Lin Y.M. et al.: Antiviral actvities of biflavonoids. Planta Med. 1999, 65:120. 38. Lin Y.M. et al.: Isolation of biflavonoids and preparation of derivatives thereof as antiviral agents. U.S. US 5, 773, 462 (Cl. 514-456, C07D407/10), 30 Jun 1998, Appl. 668, 284, 21 Jun 1996. Cyt. wg. Chem. Abstr. 1998, 129:95353m. 39. Lin Y.M. et al.: Biflavonoids and derivatives thereof as antiviral agents, isolation thereof, and derivative preparation. PCT Int. Appl. WO 97 00, 679 (Cl. A61K31/35), 9 Jan 1997, US Appl. 465, 425, 23 Jun 1995. Cyt. wg Chem Abstr. 1997, 126:16646b. 40. Ma S.C. et al.: Antiviral amentoflavone from Selaginella sinesis. Biol. Pharm. Bull. 2001, 24:311. 41. Majinda R.R. et al.: Phenolic and antibacterial constituens of Vahilia capensis Planta Med. 1997, 63:268. 42. Malozzi M.A.B. et al.: Effect of flavonoids on Aspergillus flavus growth and aflatoxin production. Rev Microbiol. 1996, 27:161. 43. Maurer K. et al.: Clinical efficacy of Ginkgo biloba special extract Egb 761 in dementia of the Alzheimer type. Phytomedicine 1998, 5:417. 44. Mayer R.: Calycopterones and calyflorenones, novel biflavonoids from Calycopteris floribunda. J. Nat. Prod. 1998, 62:1274. 45. Murakami A. et al.: Inhibitory effects of new types of biflavonoid-related polyphenols; lophirone A and lophiraic acid, on some tumor promoter-induced biological responses in vitro and in vivo. Cancer Lett. 1991, 58:10. 46. Murakami A. et al.: Possible antitumor promotores: bi- and tetraflavonoids from Lophira alata. Phytochemistry 1992, 31:2689. 47. Murakamii A. et al.: Chalcone tetramers, lophirochalcone and alatacholcome from Lophira alata as possible antitumor promoters. Biosci. Biotechnol. Biochem. 1992, 56:769. 48. Murray R.K. et al.: Biochemia Harpera. PZWL, Warszawa 1995. 49. Nielsen M. et al.: High affinity of the naturally-occurring biflavonoid, amentoflavone, to brain benzodiazepine receptors in vitro. Biochem Pharmacol. 1998, 37:3285. 50. Norton R.A., Inhibition of aflatoxin B1 biosynthesis in Aspergillus flavus by anthocyanidins and related flavonoids. J. AGR. Food Chem. 1999, 47:1230. 51. Pietri S. et al.: Ginkgo biloba extract (Egb 761) pretreatment limits free radical-induced oxidative stress in patients undergoing coronary bypass surgery. Cardiovasc. Drugs Ther. 1997, 11:121. 52. Rios M.Y. et al.: Sterols, triterpenes and biflavonoids of Viburnum jucundum and cytotoxic activity of urosolic acid. Planta Med. 2001, 67:683. 53. Rong Y. et al.: Ginkgo biloba attenuates oxidative stress in macrophages and endothelial cells. Free Radic. Biol. Med. 1996, 20:121. 54. Saponara R., Bosisio E.: Inhibition of cAMP-phosphodiesterase by flavones of Ginkgo biloba in rat adipose tissue. J. Nat. Prod. 1998, 61:1386. 55. Silva G.L. et al.: Cytotoxic biflavonoidsfrom Selaginella willdenowii. Phytochemistry 1995, 40:129. 56. Stoll S. et al.: Ginkgo biloba extract (EGb 761) independently improves changes in passive avoidance learning and brain fluidity in the aging mouse. Pharmacopsychiatry 1996, 29:144. 57. Su Y. et al.: Studies on the cytotoxic mechanism of ginkgetin in a human ovarian adenocarcinoma cell line. Naunyn Schmiedenberg´s Arch. Pharmacol. 2000, 362:82. 58. Sun C.M. et al.: Selective cytotoxicity of ginkgetin from Selaginella moellendorffii. J. Nat. Prod. 1997, 60:382. 59. Wall M.E. et al.: Plant antitumor agents. 31. The calycopterones, a new class of biflavonoids with novel cytotoxicity in a diverse panel of human tumor cell lines. J. Med. Chem. 1994, 37:1465. 60. Zembower D.E. et al.: Biflavonoids and their derivatives as antiviral agents, alone or in combination with at least one known antiviral agent. PCT Int. Appl. WO 98 46, 238 (Cl. A61K31/70), 22 Oct 1998, US Appl. 842, 625, 15 Apr 1997. Cyt. wg Chem. Abstr. 1998, 129:310877t. 61. Zembower D.E., Zhang H.: Total synthesis of robustaflavone a potential antihepatitis B agent. J. Org. Chem. 1998, 639:300.