© Borgis - Postępy Fitoterapii 4/2004, s. 189-190
Artur Ptasznik
Rola sylimaryny w zapobieganiu i leczeniu chorób wątroby
The role of silymarin in prevention and treatment of liver diseases
Summary
Extracts of milk thistle fruit, containing silymarin as a main substance is widely used in hepatic damages. This article describes known mechanisms of action, typical indications, dosage and safety of silymarin used in prevention and treatment of liver diseases.
Wątroba jest największym gruczołem wydzielania zewnętrznego u człowieka. W zależności od stopnia wypełnienia krwią waży średnio ok. 1,2-1,5 kg. Jest również najbardziej zróżnicowana pod względem wykonywanych, istotnych dla życia funkcji. Codziennie ten narząd jest poddawany niemal stałej ekspozycji na czynniki uszkadzające. Wśród tych, które najczęściej prowadzą do trwałych uszkodzeń wątroby, należy wymienić:
– nadużywanie alkoholu,
– wirusowe zapalenia wątroby, szczególnie typu B i C,
– leki,
– substancje toksyczne,
– zastój żółci.
Uszkodzenia wątroby, w zależności od czynnika wywołującego, czasu ekspozycji i reakcji organizmu, morfologicznie są widoczne jako przewlekłe zapalenie, stłuszczenie, zwłóknienie, marskość lub rak wątrobowokomórkowy. Ponieważ wątroba nie jest unerwiona czuciowo, jej uszkodzenie przez długi czas przebiega skąpo- lub bezobjawowo. Dlatego chorzy, a często również lekarze prowadzący, bardzo późno odkrywają uszkodzenia tego narządu.
Leczenie chorób wątroby powinno przebiegać dwutorowo. Leczeniem podstawowym jest terapia przyczynowa, polegająca na eliminacji czynnika etiologicznego. Jest ona zróżnicowana, tak jak różne są przyczyny wywołujące uszkodzenie. Leczenie uzupełniające jest jednolite i powinno towarzyszyć każdej terapii podstawowej. Najkrócej mówiąc, polega ono na działaniu hepatoprotekcyjnym – ochronie wątroby przed czynnikami toksycznymi oraz poprawie jej funkcji metabolicznych i detoksykacyjnych.
Jedną z podstawowych substancji używanych w terapii uzupełniającej chorób wątroby jest sylimaryna. Tą nazwą określamy zespół flawonolignanów pozyskiwanych z owoców ostropestu plamistego ( Silybum marianum). Efektem działania sylimaryny jest ochrona wątroby przed czynnikami toksycznymi oraz wspomaganie procesów regeneracji w uszkodzonym narządzie. Działanie ochronne występuje na kilku poziomach i w oparciu o różne mechanizmy działania:
– działanie antyutleniające – prowadzące do utrzymania stabilności środowiska wewnątrzkomórkowego i struktur subkomórkowych (7),
– hamowanie wnikania toksyn do wnętrza hepatocytów – poprzez wiązanie się flawonolignanów sylimaryny z białkami i receptorami błonowymi (3),
– działanie przeciwzapalne – polegające na hamowaniu migracji komórek neutrofilnych, hamowaniu syntezy leukotrienów i powstawaniu prostaglandyn (5),
– hamowanie procesów włóknienia w wątrobie – poprzez hamowanie proliferacji komórek gwiaździstych w wątrobie oraz ich przekształcania w miofibroblasty (5). Te ostatnie są odpowiedzialne za odkładanie kolagenu i innych białek włóknistych, co prowadzi do zwłóknienia i marskości wątroby.
Mechanizm działania wspomagającego regenerację miąższu wątroby został doświadczalnie zbadany m.in. na myszach i szczurach. Sylimaryna powoduje zwiększenie aktywności DNA-zależnej polimerazy RNA, co zwiększa biosyntezę białek w uszkodzonych hepatocytach. Co interesujące i unikalne, stymulacja biosyntezy białek ma miejsce jedynie w uszkodzonych narządach, natomiast sylimaryna nie wywiera tego wpływu na zdrową wątrobę (8).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Alschuler L.N.: Milk thistle´s liver – protective properties. Nutr. Sci. October 1999. 2. Borkowski B. (Red.): Rośliny lecznicze w terapii. Wyd. Inst. Rośl. Przetw. Ziel., Poznań 1994. 3. Charakterystyka produktu leczniczego Sylicaps 100, zatwierdzonego przez Ministerstwo Zdrowia. 4. Ferenci P., et al.: Randomized controlled trial of silymarin treatment in patients with cirrhosis of the liver. J. Hepatol. 1989, 9, 105. 5. Fraschini F., et al.: Pharmacology of silymarin. Clin. Drug Invest. 2002, 22, 51. 6. Hasik J.: Skuteczność sylimarolu w chorobach wątroby. Herba Pol. 1996, 42, 127. 7. Monografia WHO: Fructus Silybi Mariae. 8. Scott L.: A review of plants used in the treatment of liver disease. Part 1. Altern. Med. Rev. 9. Ulotka informacyjna dla preparatu Sylicaps 100 produkowanego przez Herbapol Lublin S.A.
