Gwałtowny rozwój badań naukowych z takich dziedzin jak botanika, fitochemia, farmakognozja i fitoterapia wymusza zmianę stosunku pacjentów i lekarzy do leków roślinnych. Przestają one być traktowane z przymrużeniem oka jako pewna namiastka prawdziwego leku – coś co „pewnie nie pomoże, ale też i nie zaszkodzi”. W wyniku badań nad wieloma użytkowanymi od dawna oraz nowymi gatunkami roślin leczniczych, coraz lepiej poznawane są substancje odpowiedzialne za ich działanie lecznicze. Nowoczesne leki roślinne charakteryzują się zaawansowaną technologią produkcji, oraz kontrolowaną i utrzymywaną na stałym poziomie zawartością związków czynnych farmakologicznie. Wszystkie wymienione fakty wiążą się z coraz większą potrzebą dostępu do rzetelnej informacji związanej z fitoterapią i lekiem roślinnym w naszym kraju.

Informacja naukowa dotycząca fitoterapii i leku roślinnego ma do spełnienia szczególną rolę jako zawsze aktualne źródło danych o wynikach najnowszych badań, łączące środowiska naukowe, przemysł farmaceutyczny, środowisko lekarskie oraz pacjentów. Źródłem informacji naukowej dotyczącej fitoterapii i leku roślinnego powinny być jednostki naukowe zajmujące się badaniami z dziedziny botaniki, taksonomii roślin, fitochemii, standaryzacji surowców roślinnych i farmakologii. Adresatami są ludzie nauki, pracownicy przemysłu farmaceutycznego, lekarze oraz pacjenci. Zadania stojące przed twórcami informacji naukowej różnią się w zależności od odbiorców, do których jest ona kierowana. Wyniki badań naukowych mogą prowadzić do opracowywania nowych i modyfikowanych kierunków badań oraz wdrożeń (w tym przypadku adresatami są ludzie nauki oraz pracownicy przemysłu farmaceutycznego) oraz opracowywania monografii naukowych i monografii farmakopealnych (adresatami będą w tym przypadku ludzie nauki oraz lekarze). Wyniki badań naukowych powinny być także uwzględniane przy opracowywaniu ulotek informacyjnych skierowanych do pacjentów.

Źródła informacji naukowej dotyczącej fitoterapii i leku roślinnego dostępne w naszym kraju są dość różnorodne. Do najważniejszych należą czasopisma specjalistyczne, obejmujące zarówno te wydawane w Polsce, jak i zagraniczne. Jako przykłady wydawanych w kraju czasopism uważanych za wartościowe źródło informacji o fitoterapii i leku roślinnym wymienić można: Postępy Fitoterapii, Herba Polonica, Farmacja Polska, Acta Poloniae Pharmaceutica, Panacea.Część z nich jest dostępna bezpłatnie w internecie.

Czasopisma wydawane za granicą są także dostępne na terenie kraju. Z pośród wielu tytułów wspomnieć należy: Australian Journal of Medical Herbalism, Chemistry of Natural Compounds, Fitoterapia, Journal of Essential Oil Research, Journal of Herbs, Spices & Medicinal Plants, Journal of Medicinal and Aromatic Plant Sciences, Journal of Natural Products, Journal of Traditional Medicines, Korean Journal of Pharmacognosy, Nachrichtenblatt des Deutschen Pflanzenschutzdienstes, Natural Product Sciences, Pharmaceutical Biology, Phytochemical Analysis, Phytochemistry, Phytomedicine, Natural Product Sciences, Phytoterapy Research, Planta Medica, Zeitschrift für Arzne- und Gewirzpflanzen, Zeitschrift für Phytotherapie.

Znaczącą rolę w dziedzinie fitoterapii i leku roślinnego odgrywają wymienione poniżej organizacje i instytucje międzynarodowe i krajowe.

ESCOP jest organizacją jednoczącą narodowe stowarzyszenia fitoterapeutyczne państw europejskich. Głównym celem organizacji jest zapewnienie lekom ziołowym odpowiedniego statusu naukowego i prawnego. Cel ten jest osiągany poprzez:

– wspieranie badań surowców roślinnych,

– promowanie leków roślinnych wśród pacjentów i lekarzy,

– wspieranie badań klinicznych i eksperymentalnych związanych z fitoterapią,

– gromadzenie naukowej i praktycznej wiedzy o fitoterapii,

– opracowywanie monografii na temat terapeutycznych zastosowań leków roślinnych,

– rozszerzanie kontaktów i współpracy pomiędzy towarzystwami fitoterapeutycznymi z różnych krajów.

Komisja wydaje opracowanie pod tytułem Arzneipflanzen in der Phytotherapie. Pozycja ta stanowi kompendium roślin leczniczych uszeregowanych według zakresów stosowania na podstawie monografii opracowanych przez wyżej wymienioną Komisję.

Komisja określa zasady rejestracji Środków Farmaceutycznych i Materiałów Medycznych, a wchodzący w jej skład Zespół ds. Leków Roślinnych opracowuje m.in. ustalenia dotyczące ponownego wpisu lub przedłużenia okresu ważności wpisu do rejestru środków farmaceutycznych pochodzenia roślinnego, po którym wygasa termin ważności. Prace Komisji gwarantują, że leki rejestrowane zawierają właściwie standaryzowane surowce z określeniem zawartości związku odpowiedzialnego za działanie farmakologiczne.

Ponadto źródłem informacji naukowej dotyczącej fitoterapii są: Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich, Wydziały Farmaceutyczne (są w nich prowadzone szkolenia podyplomowe) Sekcja Fitoterapii Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Centrum Fitoterapii w Gdańsku.