Jacobeus wprowadzając w 1910 roku cystoskop do jamy opłucnej nie mógł przypuszczać, że jego pomysł w połączeniu z nowoczesną techniką rozpocznie nową erę w chirurgii klatki piersiowej. Wydaje się, że klatka piersiowa jest najbardziej przystosowaną do wideochirurgii jamą ciała. Sztywność jej ścian przy jednocześnie zapadniętym płucu stwarza obszerną przestrzeń do manewrowania narzędziami, a współczesna technika pozwala na niemal panoramiczny widok jej wnętrza. Należy pamiętać, iż nie jest to nowa metoda leczenia, lecz nowoczesny, małoinwazyjny dostęp chirurgiczny. Zasady kwalifikacji chorych do leczenia operacyjnego i podstawowe zasady techniki chirurgicznej są generalnie rzecz biorąc takie same jak w zabiegach przeprowadzanych z dostępu klasycznego. Trudno jest jednak przecenić rolę wideotorakospoii (WT) we współczesnej diagnostyce i leczeniu wielu chorób ściany i narządów klatki piersiowej. Stanowi ona obecnie jedyną alternatywę w wielu chorobach, w których w przeszłości konieczne było wykonanie torakotomii celem przeprowadzenia niewielkich i nieskomplikowanych zabiegów. W wielu ośrodkach wideotorakoskopia uważana jest za dostęp z wyboru w diagnostyce rozsianych zmian miąższowych w płucach, w diagnostyce i leczeniu wysięków opłucnowych, odmy samoistnej, łagodnych guzów środpiersia, łagodnych obwodowych guzów płuc czy zabiegach na nerwowym układzie wegetatywnym. Wiele kontrowersji i wątpliwości budzi natomiast w dalszym ciągu wykorzystanie wideotorakoskopii w leczeniu przerzutów nowotworowych do płuc, dużych anatomicznych resekcjach z powodu pierwotnego raka płuca, leczeniu rozedmy płuc, miastenii i raka przełyku (1-9).

Podobnie jak w laparoskopii aby uzyskać dostęp do narządów konieczne jest umieszczenie trokarów w międzyżebrzach służących do wprowadzenia optyki i narzędzi. W przeciwieństwie jednak do laparoskopii nie jest konieczne wytwarzanie odmy za pomocą dwutlenku węgla w celu uzyskania przestrzeni operacyjnej. Przestrzeń tą uzyskuje się poprzez wyłączenie z oddychania płuca po stronie operowanej i wyrównanie ciśnień między jamą opłucnej a powietrzem atmosferycznym dzięki otwartym przez cały czas zabiegu trokarom. Tylko niektórzy autorzy wykorzystują do wykonywania zabiegów wideotorakoskopowych odmę wykonywaną za pomocą powietrza lub dwutlenku węgla (10, 11). Miejsce i ilość wprowadzanych trokarów jest różna i zależy od rodzaju wykonywanego zabiegu. Standardowo wykorzystuje się trokary i narzędzia 10-cio- i 5-cio milimetrowe.

Powszechnie znane są korzyści płynące z zastosowania wideotorakoskopii. Należą do nich: niewielki uraz operacyjny, małe natężenie bólu pooperacyjnego, krótki pobyt w szpitalu, szybki powrót do normalnej aktywności życiowej i zawodowej i dobry efekt kosmetyczny. Zabiegi diagnostyczne i operacyjne wykonywane z dostępu wideotorakoskopowego obarczone są także niewielką ilością powikłań zarówno śród- jak i pooperacyjnych (1-9). Do najczęstszych należą ból i parestezje w miejscu wprowadzenia trokarów spowodowane zdławieniem nerwów międzyżebrowych oraz rozedma podskórna (12, 13). Próbą zmniejszenia częstości występowania tych uciążliwych dla chorego, choć przemijających dolegliwości jest wykorzystanie optyk, narzędzi i trokarów o mniejszych rozmiarach (2-3 mm), ograniczenie ilości wprowadzanych trokarów, wprowadzanie narzędzi poprzez nacięcie w międzyżebrzu bez użycia trokaru czy blokada nerwów międzyżebrowych środkami miejscowo znieczulającymi przed umieszczeniem trokarów (7, 13-18). Optyki i narzędzia mniejsze niż standardowe przydatne są jednak najczęściej u dzieci i do zabiegów o charakterze diagnostycznym. Rzadko obecnie, zwłaszcza po wykonaniu zabiegów diagnostycznych ale także niektórych zabiegów operacyjnych pozostawia się dren w klatce piersiowej, co stanowi dodatkową korzyść płynącą z wykorzystania dostępu wideotorakoskopowego (19).

Czytając piśmiennictwo dotyczące wykorzystania wideochirurgii w chirurgii klatki piersiowej trudno nie odnieść wrażenia, że istnieje pewne zamieszanie w terminologii. Stosowane są bowiem często naprzemiennie następujące określenia: torakoskopia, wideotorakoskopia (VT) i video-assited torakoscopy (VATS) co sugeruje, że istnieją między nimi jakieś różnice w technice wykonania. Dokładna analiza znakomitej większości opisów techniki tych pozornie różnych dostępów wykazuje, że poza różnymi określeniami zwykle niczym się one od siebie nie różnią i mogą być używane zamiennie. Wątpliwości terminologiczne rozwiewa moim zdaniem Yim, który stwierdził, że jeżeli chirurg operuje patrząc głównie w monitor i nie ma konieczności rozszerzania żeber aby zakończyć zabieg to jest to zabieg wykonany techniką minimalnego dostępu (VT, VATS). Jeżeli natomiast chirurg operuje patrząc głównie przez nacięcie w międzyżebrzu, a na zakończenie zabiegu trzeba rozciągnąć żebra, aby np. usunąć preparat to jest to z ang. video-assisted minithoracotomy (20). Tak więc, samo poszerzenie nacięcia w międzyżebrzu ( np. celem wprowadzenia narzędzi lub palca) bez konieczności rozszerzania żeber nie świadczy o zmianie procedury na bardziej inwazyjną.

Do uzyskania odpowiedniego wglądu w jamę opłucnej i przestrzeni do wykonywania w jej obrębie czynności operacyjnych niezbędne jest wyłączenie z oddychania płuca po stronie operowanej. W zabiegach wideotorakoskopowych znieczuleniem z wyboru jest anestezja ogólna z oddechem kontrolowanym i wentylacją jednego płuca. Prowadzenie niezależnej wentylacji możliwe jest dzięki zastosowaniu rurek dotchawiczych o podwójnym świetle. Ich użycie wiąże się jednak z możliwością uszkodzeń tchawicy podczas intubacji, a wentylacja jednego płuca i ułożenie chorego na boku powoduje wystąpienie istotnych zmian w fizjologii oddychania. Podczas wentylacji jednego płuca pojawia się hipoksemia spowodowana przeciekiem nieutlenowanej krwi z płuca niewentylowanego i zaburzeniami proporcji wentylacji do perfuzji płuca wentylowanego oraz spadek rzutu serca. Przeciek z płuca niewentylowanego wynosi około 20-25% rzutu serca. Śródoperacyjny zastój krwi w krążeniu płucnym, śródmiąższowy obrzęk dolnych części płuc, hipowolemia, zaburzenia rytmu serca oraz manipulacje chirurgów mogą pogłębiać spadek rzutu serca i wpływać na dalsze obniżenie wysycenia tlenem krwi tętniczej (21). W czasie tego rodzaju znieczulenia stosuje się szereg czynności, których celem jest zmniejszenie szkodliwego wpływu wentylacji jednego płuca podczas zabiegu. Należą do nich: dodatnie ciśnienie w końcowej fazie wydechu (positive end-expiratory presure-PEEP), niezależna wentylacja płuca operowanego małymi objętościami 100% tlenu przy użyciu aparatu AMBU, stosowanie technik przerywanej wentylacji płuca operowanego lub zastosowanie technik wentylacji o wysokiej częstotliwości (21). Wprowadza się także alternatywne metody znieczulenia, które pozwalają na przeprowadzanie zabiegów wideotorakoskopowych. Należą do nich: znieczulenie całkowicie dożylne skojarzone z ciągłym znieczuleniem zewnątrzoponowym, znieczulenie miejscowe międzyżebrzy w miejscu wprowadzania trokarów wykorzystywane do WT diagnostycznych i uzupełniane w razie potrzeby dodatkowym znieczuleniem blaszek opłucnej 0,5-1,0% aerosolem xylocainowym (21-23). W celu zmniejszenia ilości chorych dyskwalifikowanych od zabiegów wideotorakoskopowych z powodu przeciwwskazań do wyłączenia jednego płuca na czas operacji zaproponowano także techniki znieczulenia pozwalające na intubację klasyczną pojedynczą rurką oraz selektywne wyłączenie wybranego płata płuca z zachowaniem wentylacji pozostałych jego części. Przy zastosowaniu takiej techniki znieczulenia można wykonywać wiele zabiegów wideotoraksokopowch gdy nie jest konieczne lub nie jest możliwe wyłączenie całego płuca (20, 24).

Właściwa ocena stopnia zaawansowania raka płuc ma niezwykle istotne znaczenie dla zaplanowania właściwego postępowania (25). Stosowane powszechnie nieinwazyjne metody radiologiczne nie zawsze w sposób jednoznaczny określają stosunek guza do otaczających tkanek i narządów nie mogąc często zróżnicować przylegania guza od jego naciekania. Panuje także powszechna zgodność, że rozmiar węzłów chłonnych stwierdzonych badaniem radiologicznym lub za pomocą ultrasonografii przezprzełykowej nie daje odpowiedzi na pytanie czy zawierają one komórki nowotworowe (25, 26). Stosowane w diagnostyce metody inwazyjne takie jak przezskórna i przezoskrzelowa biopsja aspiracyjna cienkoigłowa, mediastinoskopia czy mediastinotomia mają także swoje ograniczenia, zwłaszcza jeżeli chodzi o ocenę węzłów chłonnych dla nich niedostępnych. Pomimo połączenia metod nieinwazyjnych, przezskórnych i endoskopowych ustalenie ostatecznego rozpoznania może być trudne, a liczba torakotomii zwiadowczych waha się w granicach 10-20% (4, 26). Wykorzystanie wideotorakoskopii stwarza możliwości oceny stopnia miejscowego zaawansowania guza, a zwłaszcza naciekania narządów śródpiersia i dużych naczyń oraz ocenę i pobieranie do badania histopatologicznego węzłów chłonnych, a także dużych wycinków tkankowych umożliwiających rozpoznanie histopatologiczne (27, 28). Skuteczność diagnostyczną WT zwiększa zastosowanie sondy ultrasonograficznej, dzięki której można wykonać biopsję lub usunąć w całości do badania nawet głęboko położone węzły chłonne ze stosunkowo małym ryzykiem powikłań. Badanie to połączone w wybranych przypadkach z wykorzystaniem kolorowego badania dopplerowskiego pozwala na dokładną ocenę stosunku guza (naciekanie lub nie) do dużych naczyń krwionośnych śródpiersia (25). Diagnostyka wideotorakoskopowa jest szczególnie cenna u chorych w III stopniu zaawansowania raka płuc zwłaszcza, jeżeli tradycyjne metody oceny zaawansowania nowotworu wskazują na jego nieoperacyjność oraz w stopniu zaawansowania IIIA, aby wyeliminować niewłaściwie zakwalifikowanych do tej grupy chorych będących w IIIB stopniu zaawansowania. Zastosowanie wideotorakoskopii w ocenie stopnia zaawansowania raka płuc pozwoliło w znacznym stopniu zmniejszyć ilość torakotomii diagnostycznych (26). Jak wynika z przedstawionych powyżej danych WT jest skuteczna i bezpieczna choć podobnie, jak i inne sposoby niepozbawione ryzyka błędu.

Wykonywane przy użyciu dostępu wideotorakosokopowego nieanatomiczne brzeżne lub klinowe resekcje płuc są zabiegami stosunkowo prostymi, zwłaszcza przy zastosowaniu endostaplerów. Wykonuje się je z różnych powodów począwszy od konieczności uzyskania odpowiednio dużej ilości miąższu w diagnostyce rozsianych zmian śródmiąższowych poprzez usuwanie łagodnych obwodowo położonych guzków aż po resekcje przerzutów nowotworowych oraz obwodowo położonych pierwotnych nowotworów złośliwych płuc w sytuacjach, gdy z różnych powodów nie można wykonać resekcji anatomicznych (28-32). Powierzchownie i obwodowo położone zmiany nie stwarzają zwykle problemów z ich uwidocznieniem i usunięciem. Zmiany położone głębiej w miąższu płucnym, niewidoczne przez opłucną zwłaszcza, jeżeli ich konsystencja jest zbliżona do prawidłowego miąższu, mogą być jednak trudne do umiejscowienia, ze względu na brak możliwości przeprowadzenia badania palpacyjnego. „Obmacywanie” narzędziami nie zawsze daje pozytywne rezultaty, pomimo że jak zauważa Yim wideochirurdzy nauczyli się „czuć” końcówkami narzędzi (20). Opracowano w związku z tym szereg sposobów mających na celu umożliwienie odnalezienia zmiany podczas zabiegu. Należą do nich przedoperacyjne znakowanie guza błękitem metylenowym, zakładanie pod kontrolą tomografii komputerowej metalowych haczyków i spiralek, czy umieszczanie znaczników izotopowych oraz śródoperacyjna ultrasonografia (33). Zmiany położone obwodowo, blisko brzegu płuca, dobrze wykształconej szczeliny międzypłatowej lub zachyłku żebrowo-przeponowym są łatwe do usunięcia za pomocą brzeżnej lub klinowej resekcji ze względu na niedużą grubość miąższu płuca w tych okolicach. Zmiany położone w środkowej części płatów, zwłaszcza w pobliżu wnęki i w głębi płata mogą sprawiać trudności techniczne ze względu na ograniczone możliwości rozwierania szczęk endostaplera. Niektóre łagodne zmiany można wyłuszczyć po nacięciu znajdującego się ponad nimi miąższu płuca za pomocą elektrokoagulacji czy noża harmonicznego. W celu usunięcia głębiej położonych guzków można także po niewielkim poszerzeniu nacięcia w międzyżebrzu zidentyfikować je palpacyjnie, wydobyć ponad powierzchnię klatki piersiowej i usunąć za pomocą staplerów używanych do zabiegów klasycznych. Szerokie klinowe wycięcie pierwotnego raka płuc jest dopuszczalne wyłącznie w ściśle wyselekcjonowanych przypadkach, jak np. u chorych w podeszłym wieku ze współistniejącą ciężką niewydolnością krążeniowo-oddechową czy u chorych po pneumonektomii po stronie przeciwnej, u których bardziej rozległe resekcje są przeciwwskazane (34).

Odrębny problem stanowi zastosowanie videotorakoskopii do resekcji przerzutów nowotworowych do płuc. Zagadnienie to budzi w dalszym ciągu wiele kontrowersji. Głównym argumentem przeciwników wykorzystania WT do metastasektomii jest niemożność zidentyfikowania i usunięcia wszystkich przerzutów ze względu na brak możliwości badania dwuręcznego jakie daje wykonanie torakotomii (35). McCormack i wsp. przedstawili wyniki badań na grupie chorych z przerzutami raka jelita grubego do płuc, którzy pierwotnie mieli wykonaną WT, a następnie po jej zakończeniu, jednoczasowo torakotomię. Po wykonaniu torakotomii stwierdzili oni dodatkowe przerzuty nierozpoznane podczas WT u 56% chorych, co skłoniło ich do wyciągnięcia wniosku, iż nie jest to właściwa technika do leczniczych metastasektomii (36). Badanie to zostało jednak przeprowadzone na niewielkiej grupie chorych, a wyciągnięte na tej podstawie daleko idące wnioski są podawane w wątpliwość przez innych autorów (37). Podstawą kwalifikacji chorych z przerzutami do videotorakoskopii jest wykonanie wysokiej jakości tomografii komputerowej i najlepiej wspólna radiologiczno-chirurgiczna ocena jej wyniku. Do WT kwalifikuje się chorych z pojedynczymi lub nielicznymi przerzutami położonymi obwodowo, widocznymi podopłucnowo lub dającymi się umiejscowić za pomocą narzędzi, a więc stwarzającymi możliwość usunięcia ich wszystkich z zachowaniem odpowiedniego marginesu. Pozwala to uniknąć torakotomii i wszelkich związanych z nią powikłań i niedogodności (35, 37). Jeżeli podczas WT nie udaje się zlokalizować i usunąć wszystkich widocznych w TK przerzutów lub nie można zachować odpowiedniego marginesu konieczna jest konwersja do torakotomii. W przypadku głęboko położonej pojedynczej zmiany lub licznych zmian w jednym płacie możliwa jest także wideotorakoskopowa lobektomia. Do właściwej oceny przydatności WT w operacyjnym leczeniu przerzutów do płuc konieczne są badania na większych grupach chorych i dłuższe obserwacje odległe (37).

Wskazania do dużych resekcji miąższu płucnego (lobektomia, pneumonektomia) z wykorzystaniem dostępu wideotorakoskopowego są takie same jak w chirurgii klasycznej i obejmują one niedrobnokomórkowego raka, przerzuty nowotworowe do płuc oraz zmiany łagodne, takie jak rozstrzenie oskrzeli i oporna na leczenie farmakologiczne gruźlica (8, 38). Najbardziej kontrowersyjnym zastosowaniem wideotorakoskopii w chirurgii klatki piersiowej jest operacyjne leczenie wczesnej postaci niedrobnokomórkowego raka płuca. Od pierwszych tego rodzaju zabiegów minęło wprawdzie wiele lat, ale budzą one w dalszym ciągu dużo emocji i są źródłem licznych wątpliwości i zastrzeżeń związanych przede wszystkim z kwestią radykalności onkologicznej. Zwraca się także uwagę na możliwość wystąpienia groźnych, zagrażających życiu powikłań śródoperacyjnych, oraz wysokie koszty zabiegu (7, 20, 28, 34). Zrodziło się więc pytanie czy istnieje konieczność uczenia się i stosowania nowej po trosze „akrobatycznej” techniki aby skomplikować zabieg, który jest prosty do nauczenia się i wykonania w sposób klasyczny, szczególnie w I stopniu zaawansowania nowotworu. Duże resekcje płuc wykonywane z dostępu videotorakoskopowego są bardziej wymagające pod względem technicznym niż operacje klasyczne i nie bez powodu uważane są za najtrudniejsze operacje. Szczególne wyzwanie dla chirurga stanowi niewykształcona szczelina. Próbę zmniejszenia trudności technicznych stanowi propozycja Yoshino i wsp. polegająca na połączeniu wideotorakoskopii i minitorakotomii wykonanej w okolicy kąta łopatki oraz jednoczesnym wykonywaniu czynności operacyjnych z wykorzystaniem narzędzi klasycznych i torakoskopowych (39). Przed zakwalifikowaniem chorego do zabiegu niezwykle istotna jest precyzyjna przedoperacyjna i śródoperacyjna ocena stopnia zaawansowania nowotoworu. Każdy podejrzany węzeł chłonny powinien być poddany śródoperacyjnemu badaniu histopatologicznemu a stwierdzenie cechy N2 powoduje konieczność konwersji do torakotomii i limfadenektomii śródpiersiowej (40). Dużym osiągnięciem WT jest to, że może być ona zastosowana u chorych w podeszłym wieku, obciążonych wieloma współistniejącymi chorobami, którzy zostali zdyskwalifikowani od klasycznej torakotomii (41). Do WT kwalifikowani są chorzy z potwierdzonym histopatologicznie wczesnym, niedrobnokomórkowym rakiem płuca. Podstawowe przeciwwskazania to: brak możliwości wyłączenia płuca po stronie operowanej oraz guz większy niż 3-4 cm (20). Przebyte wcześniej zabiegi w obrębie klatki piersiowej nie stanowią bezwzględnego przeciwwskazania do operacji (42). Korzyści z zastosowania WT w stosunku do klasycznej torakotomii poza ogólnie znanymi i wymienionymi już wcześniej to lepsza widoczność szczegółów (powiększony obraz) oraz lepsza widoczność w okolicy szczytu i podstawy klatki piersiowej. W czasie zabiegu do zaopatrzenia naczyń wykorzystuje się różnego rodzaju podwiązki, a do oskrzela staplery (20). Lewis i wsp. zaopatrują jednocześnie jednym staplerem zarówno naczynia jak i oskrzele (43). W publikowanych coraz częściej doniesieniach opisujących wyniki wczesne i odległe pojawiają się dane, że przeżywalność po resekcjach płuc wykonanych metodą videotorakoskopową jest porównywalna lub nawet lepsza niż po zabiegach klasycznych. Zestawienie zebrane z kilku ośrodków wykonujących lobektomie z dostępu wideotorakoskopowego obejmujące łącznie 1384 chorych wykazało, że konwersji do operacji klasycznej wymagało 7-21,5% chorych, a pięcioletnie przeżycie wynosiło 63,64-97% (40). McKenna opublikował materiał 1100 lobektomii wykonanych z powodu raka z dostępu wideotorakoskopowego. W prezentowanym przez niego materiale nie wystąpiły zgony i krwawienia śródoperacyjne, 84,7% chorych nie miało powikłań pooperacyjnych, konwersji do operacji klasycznej wymagało 2,5% chorych, średni czas hospitalizacji po zabiegu wynosił 4,78 dnia a przetoczeń krwi wymagało 4,1% chorych (44, 45). Dobre wyniki opisywane w literaturze po lobektomii WT są uwarunkowane między innymi niewątpliwie bardzo ścisłą selekcją chorych z I stopniem zaawansowania nowotworu. Duże znaczenie ma także mniejsze uszkodzenie tkanek niż podczas torakotomii, a tym samym mniejsze zaburzenia immunologiczne zarówno humoralne jak i komórkowe związane z mniejszym uwalnianiem hormonów stresowych, interleukin, pro- i przeciwzapalnych cytokin, czynnika TNF oraz niższym wzrostem poziomu białka C reaktywnego i immunoglobulin G oraz mniejszym wpływem na krążące komórki T i tzw. naturalnych zabójców. Chirurgiczna immunosupresja po zabiegach videotorakoskopowych jest więc mniejsza niż po torakotomii, co zmniejsza ryzyko wystąpienia nawrotu (46, 47). Możliwość wszczepienia nowotworu w miejscu wprowadzenia trokarów jest niewielka ze względu na m.in. ostrożne manipulacje i unikanie uszkodzenia guza oraz stosowanie pojemników plastikowych służących do usunięcia go z klatki, chociaż wszczepy nowotworu w miejscu trokarów opisywane były pomimo ich zastosowania (48). Od pierwszej wideotorakoskopowej lobektomii wykonanej w 1992 roku do chwili obecnej wykonano na świecie tysiące takich zabiegów. W wielu ośrodkach wykonuje się ją z tego dostępu rutynowo. Wyniki uzyskane w tych ośrodkach wskazują, że w porównaniu z torakotomią WT oferuje wszystkie zalety dostępu małoinwazyjnego oraz niewielką ilość powikłań śród- i pooperacyjnych, radykalność onkologiczną porównywalną z operacją wykonywaną metodą klasyczną oraz podobne, a nawet lepsze przeżycia odległe (44). Ponadto jak wykazały badania Nakajimy i wsp. w ogólnym rozliczeniu lobektomia widoetorakoskopowa jest tańsza niż wykonywana sposobem klasycznym (49). Za pomocą WT i przy zachowaniu odpowiednich wskazań wykonuje się także segmentektomie i trisegmentektomie (50). Pomimo, że tylko 5% lobektomii płucnych jest wykonywanych wideotorakoskopowo można stwierdzić, iż wykonana z tego dostępu stała się istotną alternatywą dla chirurgii klasycznej w leczeniu raka płuca w I stopniu zaawansowania (20, 28, 40, 41, 44, 45, 50-52). Opanowanie techniki zabiegu ma zdaniem Onuki i wsp. ułatwić wykorzystanie w szkoleniu chirurgów komputerowej symulacji operacji (53). Zabiegi te powinny być jednak wykonywane w specjalistycznych ośrodkach a ostateczna ocena tego dostępu wymaga przeprowadzenia wielu prospektywnych i randomizowanych badań na większej ilości chorych obejmujących zwłaszcza odległe (20, 28, 40, 44, 45, 54).

Odmienny problem stanowi chirurgiczne leczenie rozedmy polegające na operacyjnym zmniejszeniu objętości płuc (lung volume reduction surgery – LVRS). Wskazania do chirurgicznego leczenia tej choroby za pomocą wideotorakoskopii są identyczne jak w chirurgii klasycznej. Istniejące wcześniej kontrowersje czy zabieg należy wykonywać z dostępu klasycznego (torakotomia, sternotomia) czy wideotorakoskopowego, jednostronnie czy jednoczasowo obustronnie także wydają się obecnie nie mieć uzasadnienia. Publikowane na ten temat doniesienia wskazują bowiem, że obustronne wideotorakoskopowe zmniejszenie objętości płuc o 20-30% w ułożeniu na plecach jest dobrze tolerowane przez chorych oraz daje subiektywną poprawę jakości życia i zmniejszenie duszności. Zastosowanie współczesnej techniki wideochirurgicznej i wysoka precyzja zabiegu za pomocą endostaplerów powoduje, że biorąc także inne korzyści tego mało inwazyjnego dostępu staje się ona techniką z wyboru w LVRS stanowiące jednocześnie przygotowanie do przeszczepu płuc (55-57).

Videotorakskopia stała się obecnie najbardziej skutecznym sposobem w diagnostyce chorób opłucnej. W ok. 80% przypadków chorób nowotworowych i 77% chorób zapalnych już samo oglądanie opłucnej na monitorze telewizyjnym pozwala na wstępne postawienie rozpoznania. Pobranie płynu do badania cytologicznego lub wycinków tkankowych do badania histopatologicznego powoduje, że dzięki WT udaje się ustalić ostateczne rozpoznanie w 95-100% przypadków w porównaniu do 44% przy zastosowaniu biopsji igłowej i 62% w wyniku cytologicznego badania płynu uzyskanego podczas nakłucia (28, 58, 59) Emad i wsp. sugerują, aby u chorych po 50 rż. z nawracającymi wysiękami w opłucnej wykonywać WT rutynowo (60). Zastosowanie WT pozwala także na ocenę stopnia zaawansowania i możliwości leczenia operacyjnego złośliwej postaci międzybłoniaka (61). W przypadku nieoperacyjności zmian można jednocześnie wykonywać zabiegi paliatywne takie jak pleurodeza czy pleurektomia, które poprawiają jakość życia i przedłużają życie chorych (62). Zabiegi te stosuje się także przy nawracających wysiękowych zapaleniach opłucnej nie poddających się innym sposobom leczenia (63, 64). Bardzo dobre wyniki daje zastosowanie WT w leczeniu wczesnych ropniaków opłucnej. Stwarza ona bowiem, podobnie jak torakotomia możliwość rozdzielenia zrostów i tworzących się komór, dokładnego wypłukania jamy opłucnej i usunięcia tworzących się złogów włóknika oraz umieszczania drenów pod kontrolą wzroku (65, 66). Jednocześnie minimalizuje ból pooperacyjny, zmniejsza możliwość wystąpienia powikłań, zwłaszcza zakażeń rany pooperacyjnej i skraca pobyt chorego w szpitalu. Bardzo istotną rolę WT odgrywa także w diagnostyce zmian opłucnej o lokalnym charakterze, takich jak ograniczona postać międzybłoniaka czy zmian włóknisto-szkliwiejących gdzie badania obrazowe i wykonywana przy ich pomocy biopsja aspiracyjna cienkoigłowa nie pozwalają zwykle na ustalenie rozpoznania i precyzyjną diagnostykę różnicową z rakiem płuca. Większość tych zmian o łagodnym charakterze może być rozpoznana i usunięta podczas wideotorakoskopii.