Streszczenie
Wśród przyczyn powstawania przetok odbytniczo-pochwowych wymienia się: miejscowe infekcje przegrody odbytniczo-pochwowej, choroby zapalne jelit, urazy okołoporodowe i okołooperacyjne, urazy mechaniczne okolicy dna miednicy, uszkodzenia popromienne, nowotwory szyjki macicy, endometrioza.
Ocena kliniczna polega na ustaleniu lokalizacji i rozmiarów przetoki oraz na określeniu stanu zwieraczy odbytu. Konieczne jest rozpoznanie choroby zasadniczej (biopsja). Leczenie chirurgiczne powinno być przeprowadzone w obrębie tkanek wolnych od stanu zapalnego. Wybór dostępu operacyjnego zależy od wysokości przetoki, stanu miejscowego tkanek, choroby zasadniczej, rodzaju techniki chirurgicznej. Wykorzystuje się dostęp przezpochwowy, przezodbytowy oraz brzuszny.
Techniki miejscowe stosuje się w przetokach niskich i środkowych. Polegają one na wycięciu przetoki i odbudowie tkanek krocza, aparatu zwieraczowego odbytu lub na wycięciu przetoki z szyciem warstwowym ściany odbytnicy i pochwy. Dla wprowadzenia zdrowej tkanki w miejsce wyciętego kanału przetoki stosuje się metodę przesuniętych płatów śluzówki. W przypadkach niskich przetok popromiennych lub występujących w przebiegu chorób zapalnych – po wycięciu przetoki dla ułatwienia gojenia, pomiędzy odbytnicę i pochwę wprowadza się dobrze ukrwioną tkankę (m. smukły uda, płat mięśniowo-tłuszczowy z wargi sromowej).
W leczeniu chirurgicznym przetok wysokich stosuje się dostęp brzuszny. W chorobach zapalnych, przetokach popromiennych i nowotworach należy dążyć do resekcji zmienionego odcinka odbytnicy wraz z ujściem przetoki. Możliwe jest jednoczasowe odtworzenie ciągłości przewodu pokarmowego, jeżeli proksymalna część okrężnicy jest zdrowa i zespolenie zlokalizowane jest w oddaleniu od zszycia otworu w pochwie. W przetokach wikłających raka lub choroby zapalne odbytnicy może być konieczne jej odjęcie z wykonaniem definitywnej kolostomii.

Summary
Among the causes of the rectovaginal fistulas are: infections, inflammatory bowel diseases, obstetrical and operative trauma, mechanical injuries of the pelvic floor, irradiation, cervical cancers, endometriosis.
During the clinical evaluation there is a need to establish localization and size of rectovaginal fistula, determine morphology of the anal sphincters.
Very important is to determine the presence of underlying disease.
Surgical treatment should be carried out wthin quite healthy local tissues, without any inflammation. There are several surgical approaches to be used (rectal, vaginal, perineal, abdominal, transsphincteric, transsacral), the choice depends on the height of the fistulous tract, quality of local tissue, underlying disease and the chosen technique.
Local repairs are useful for low and mid rectovaginal fistulas. The most common is fistulectomy and drainage. Other local technique are: laying open followed by primary suture, local excision with layer closure, flap advacements. Transabdominal approach is widely used for the treatment of the high rectovaginal fistulas occurs during an inflammatory bowel disease, tumor, or after radiotherapy, there is a need of resection of the affected bowel. Reestablishment of the digestive tract continuity is possible at the same time when the proximal colon is free of disease, the anastomosis is localized in a distance from the repaired fistula. In advanced tumors, or inflammatory bowel disease abdomino-perineal resection with definitive colostomy might be necessary.