© Borgis - Balneologia Polska 2/2006, s. 95-100
*Jarosław Pasek, Romualda Mucha, Joanna Gmyrek, Aleksander Sieroń
Wpływ wolnozmiennego pola magnetycznego systemem VIOFOR JPS na zachowanie się parametrów ciśnienia tętniczego krwi osób z nadciśnieniem tętniczym
Influence of slow – changing magnetic fields VIOFOR JPS System to observe practice on blood pressure parameters persons with arterial hypertension
z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych Angiologii i Medycyny Fizykalnej w Bytomiu, Specjalistyczny Szpital nr 2 w Bytomiu
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. dr h.c. Aleksander Sieroń
Streszczenie
Wprowadzenie: Celem pracy było określenie wpływu wolnozmiennego pola magnetycznego w czasie 10 standardowych zabiegów magnetostymulacji na zachowanie się parametrów ciśnienia tętniczego krwi pacjentów z nadciśnieniem tętniczym oraz porównanie uzyskanych wyników z grupą placebo. Obserwowano również, jakim zmianom ulegają badane parametry podczas stosowania kolejnych zabiegów terapii.
Materiał i metody: Autorzy ocenili wpływ terapii wolnozmiennym polem magnetycznym 60-osobowej grupy pacjentów w wieku od 39 do 75 lat (średnio 55,2), z chorobą nadciśnieniową II° wg WHO. Czynnej emisji pola magnetycznego poddano 40-osobową grupę pacjentów, natomiast 20-osobową w tym samym przedziale wiekowym z nadciśnieniem tętniczym II° wg WHO poddano efektowi placebo.
Wyniki: Analiza wyników pozwala wskazać na hipotensyjny wpływ zabiegów magnetostymulacji w badanej grupie w stosunku do grupy kontrolnej zarówno w parametrach ciśnienia skurczowego jak i rozkurczowego. Otrzymane wyniki całej terapii osób poddanych zabiegom magnetostymulacji, wykazują wysoką znamienność statystyczną.
Wnioski: Słuszne wydaje się zastosowanie terapii wolnozmiennym polem magnetycznym jako uzupełnienie i wsparcie leczenia farmakologicznego w celu obniżenia wartości parametrów ciśnienia tętniczego u pacjentów z chorobą nadciśnieniową.
Wstęp
Nadciśnienie tętnicze to jeden z podstawowych problemów, z którymi lekarze różnej specjalności stykają się w codziennej praktyce. Jest także jednym z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju miażdżycy i związanych z nim chorób sercowo-naczyniowych. Szacuje się, że nadciśnienie tętnicze stanowi przyczynę ok. 6% wszystkich zgonów w dorosłej populacji. Najczęstszymi powikłaniami ze strony serca są przerost mięśnia lewej komory, niewydolność serca, ostre zespoły wieńcowe i zaburzenia rytmu serca, ze strony układu nerwowego udar mózgu. Nadciśnienie tętnicze uszkadza także naczynia krwionośne powodując utrwalone zmiany strukturalne zarówno w aorcie i dużych tętnicach jak i w naczyniach małego kalibru. W przebiegu nadciśnienia tętniczego dochodzi do szeregu hemodynamicznych oraz strukturalnych zmian w nerkach, co może prowadzić do stwardnienia drobnych tętniczek i rozwoju niewydolności nerek i konieczności dializowania lub przeszczepu nerki (1, 2, 3).
Utrzymanie prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi jest jednym z zasadniczych elementów zapewnienia homeostazy organizmu, czynnikiem decydującym o przepływie krwi przez poszczególne tkanki i narządy. Zasadniczymi ogniwami tego mechanizmu jest objętość wyrzutowa serca i opór obwodowych naczyń krwionośnych. Wzrost któregokolwiek z tych czynników powoduje podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi (4, 5, 6).
W ostatnich kilkudziesięciu latach stworzono naukowe podstawy do właściwego stosowania pól magnetycznych w medycynie. Leczenie energią promieniowania elektromagnetycznego stanowi domenę medycyny fizykalnej, dyscypliny wykorzystującej oddziaływania fizyczne do poprawy stanu zdrowia pacjenta. W licznych pracach klinicznych potwierdzono efekt wazodilatacyjny, poprawę utylizacji tkankowej tlenu oraz hipotensyjne działanie zmiennego pola magnetycznego, co stanowi przesłanki do klinicznego wykorzystania tej metody również w leczeniu nadciśnienia tętniczego (6, 7, 8). Magnetostymulacja w niektórych przypadkach pozwala na zmniejszenie ubocznych skutków farmakoterapii a także kosztów leczenia (9, 10).
Autorzy niniejszego opracowania postanowili włączyć terapię wolnozmiennym polem magnetycznym do leczenia nadciśnienia tętniczego i zbadać wpływ tej terapii na zachowanie się parametrów ciśnienia tętniczego krwi. Dałaby ona szansę na poszerzenie oferty terapeutycznej i wsparcie farmakoterapii. W obserwacjach klinicznych dotyczących stosowania stymulacji magnetycznej u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w większości badań uzyskiwano obniżenie wartości badanych parametrów. Jednocześnie obserwowano ustępowanie dolegliwości bólowych i poprawę stanu ogólnego (11, 12, 13), a zwłaszcza zmniejszenie zawrotów głowy, dolegliwości stenokardialnych, uczucia mrowienia, rozdrażnienia i męczliwości. Korzystnym efektem takiego działania wydaje się być normalizacja funkcji wegetatywnej układu naczyniowego w wyniku zmniejszenia tonusu naczyń i obniżenia oporów obwodowych (12, 14, 15). Pomiar ciśnienia krwi jest jednym z ważniejszych składowych badania przedmiotowego (16, 17).
Każdy przyrost ciśnienia tętniczego o 10 mmHg skraca oczekiwaną długość życia. Dlatego tak ważne jest skuteczne obniżenie ciśnienia tętniczego do wartości pożądanych, co z innymi czynnikami ryzyka składa się na tzw. całkowite ryzyko sercowo-naczyniowe, będące podstawowym kryterium postępowania leczniczego w codziennej praktyce (18, 19, 20).
W niniejszej pracy stosowano wolnozmienne pola magnetyczne generowane przez magnetostymulator VIOFOR JPS z dużą matą obejmujące całe ciało pacjenta (21).
Tabela 1. Zalecane wartości ciśnienia tętniczego w pomiarach ambulatoryjnych według.
European Society of Hypertension recommendations for conventional, ambulatory and home blood pressure measurement.
| | Optymalne* | Prawidłowe | Nieprawidłowe |
| W czasie aktywności | <130/80 | <135/85 | >140/90 |
| W czasie snu | <115/65 | <120/70 | >125/75 |
* Dla osób obciążonych dużym całkowitym ryzykiem sercowo- naczyniowym oraz dla osób z chorobą współistniejącą, taką jest cukrzyca, wartości optymalne mogą być niższe.
– pomiary u dzieci odbywają się według odrębnych zasad (17, 22).
Materiał i metoda
Wszystkie pomiary przeprowadzono w Klinice Chorób Wewnętrznych Angiologii i Medycyny Fizykalnej w Bytomiu. Grupę badaną stanowiło 60 pacjentów w tym 40 poddanych było czynnej magnetostymulacji, 20 zaś efektowi placebo. Badaniami objęto 40 chorych u których rozpoznane było nadciśnienie tętnicze II° (wg WHO). Pacjenci kontynuowali typowe leczenie farmakologiczne w tym diuretyczne i hipotensyjne. Wśród 40 osób znajdowały się 24 kobiety i 16 mężczyzn w wieku od 39-75 lat (średnio 55,2 lat). Grupa ta poddana była 10-dniowej magnetostymulacji aparatem VIOFOR JPS SYSTEM (Med.&Live) – duża mata ze sposobem aplikacji M1P2 z intensywnością 5 podczas pięciu pierwszych zabiegów i 6 podczas pięciu kolejnych.
M1 – aplikacja ze stałą intensywnością przez cały czas zabiegu w czasie 10 min,
P2 – system JPS z dwoma rodzajami impulsów o częstotliwości 180-195 Hz.
Czas zabiegu wynosił 10 min w pozycji leżącej. Zabiegi odbywały się codziennie z przerwą sobotnio-niedzielną. Każdy pacjent podlegał dwukrotnemu pomiarowi ciśnienia tętniczego krwi przed i po terapii podczas I, V i X zabiegu. Pomiary odbywały się:
– w pozycji siedzącej z podpartym ramieniem (lewym) na poziomie serca,
– po uprzednim 5-minutowym odpoczynku (przed zabiegiem),
– mankietem standardowym 12x26 cm,
– pacjent podczas zabiegu nie rozmawiał z osobą wykonującą zabieg.
Grupę porównawczą stanowiło 20 osób – 12 kobiet i 8 mężczyzn w tym samym przedziale wiekowym (również z nadciśnieniem tętniczym, w trakcie leczenia farmakologicznego w tym diuretycznym i hipotensyjnym), u których zastosowano efekt placebo i dokonano dwukrotnego pomiaru RR podczas I, V i X zabiegu. Wyniki uzyskane przez te grupy obrazują kolejno prezentowane tabele. Analizę statystyczną przeprowadzono za pomocą programu STATISTICA.PL. Do porównania zmian między poszczególnymi grupami użyto testu Manna-Whitney´a. Istotność różnic zmiennych ciągłych analizowano wg testów Wilcoxona. Za znamienne przyjęto różnice, dla których p<0,05.
Wyniki
W trakcie trwania zabiegów oceniano zachowanie się parametrów ciśnienia tętniczego krwi w grupie osób poddanych magnetostymulacji i grupie kontrolnej, w której zastosowano efekt placebo. Analizując otrzymane dane zauważono, iż w grupie poddanej czynnej magnetostymulacji ciśnienie skurczowe w kolejno prezentowanych zabiegach w grupie badanej, obniżało się średnio o 15 mmHg, natomiast rozkurczowe o 7 mmHg. Efekt ten utrzymywał się podczas kolejno wykonywanych zabiegów, co przyczyniło się do uzyskania zadowalających wyników (tab. 2).
Tabela 2. Wartości parametrów ciśnienia tętniczego krwi osób z nadciśnieniem poddanych zabiegom magnetostymulacji w 1, 5, 10 zabiegu.
| Grupa | RR skurczowe przed | RR skurczowe po | wartość p |
| średnia | SD | średnia | SD |
| 1 zabieg | nadciśnienie+magnetostymulacja | 151,25 | 13,61 | 136,46 | 14,41 | <0,001 |
| 5 zabieg | nadciśnienie+magnetostymulacja | 143,96 | 17,19 | 125,63 | 13,38 | <0,001 |
| 10 zabieg | nadciśnienie+magnetostymulacja | 143,96 | 14,14 | 130,00 | 14,37 | <0,001 |
| Grupa | RR skurczowe przed | RR skurczowe po | wartość p |
| średnia | SD | średnia | SD |
| 1 zabieg | nadciśnienie+magnetostymulacja | 89,38 | 10,25 | 82,50 | 8,08 | 0,002 |
| 5 zabieg | nadciśnienie+magnetostymulacja | 85,00 | 6,76 | 77,71 | 8,97 | <0,001 |
| 10 zabieg | nadciśnienie+magnetostymulacja | 85,63 | 10,46 | 78,13 | 9,07 | 0,002 |
W grupie placebo odnotowano obniżenia się parametrów ciśnienia tętniczego krwi, zarówno skurczowego jak i rozkurczowego wahających się w przedziale 1-3 mmHg, uzyskując tym samym wyniki o niskiej znamienności statystycznej co obrazuje tabela 3.
Tabela 3. Wartości parametrów ciśnienia tętniczego krwi osób z nadciśnieniem poddanych zabiegom magnetostymulacji w 1, 5, 10 zabiegu (placebo).
| Grupa | RR skurczowe przed | RR skurczowe po | wartość p |
| średnia | SD | średnia | SD |
| 1 zabieg | nadciśnienie+placebo | 141,67 | 12,77 | 142,67 | 13,35 | 0,866 |
| 5 zabieg | nadciśnienie+placebo | 144,00 | 10,56 | 143,00 | 9,60 | 0,465 |
| 10 zabieg | nadciśnienie+placebo | 147,33 | 11,00 | 144,67 | 9,15 | 0,142 |
| Grupa | RR skurczowe przed | RR skurczowe po | wartość p |
| średnia | SD | średnia | SD |
| 1 zabieg | nadciśnienie+placebo | 88,00 | 6,49 | 86,67 | 6,17 | 0,237 |
| 5 zabieg | nadciśnienie+placebo | 88,33 | 6,45 | 85,33 | 7,43 | 0,046 |
| 10 zabieg | nadciśnienie+placebo | 90,33 | 7,19 | 84,67 | 7,43 | 0,033 |
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. White W.B.: Ambulatory blood – pressure monitoring in clinical practice. N. Engel. J. Med.,2003; 348: 2377-378.
2. Verdecchia P.: Prognostic value of ambulatory blood pressure: current evidence and clinical implications. Hypertension 2000; 35: 844-51.
3. Pickering T.G., Hall J.L., Appel L.J.: Recommendations for blood pressure measurement in humans and experimental animals. Part 1: Blood pressure measurement in humans: a statement for professional from the Subcommitee of Professional and Public Education of the Americam Heart Association Council o High Blood Pressure Research. Hypertension 2005; 45:142-61.
4. Clement D.L., De Buyzere M.L., De Bacquer D.A., et al.: Prognostic value of ambulatory blood – pressure recordings in patients with treated hypertension. N. Engl. J. Med., 2003; 348: 2407-2415.
5. Efremushkin G.G., Duruda N.V.: Effect of complex sanatorium treatment including magnetotherapy on hemodynamics in patients with arterial hypertension Vopr. Kurortol. Fizioter. Lech. Fiz. Kul., 2003; (3): 9-12. Russian.
6. Miecznik A., Czerniecki J., Krukowska J.: Wpływ pola magnetycznego o różnej charakterystyce fizycznej na ciśnienie tętnicze krwi u chorych z zespołami bólowymi kręgosłupa i współistniejącą chorobą nadciśnieniową. Acta Bio-Optica et Informatica Medica. 2001; 7: 68-75.
7. Sieroń A., Cieślar G., Żmudziński J.: Pięcioletnie doświadczenia w stosowaniu zmiennych pól magnetycznych. Baln. Pol. 1994; tom XXXVI, zeszyt 2.
8. Sieroń A., Żmudziński J., Cieślar G.: Problemy oddziaływania zewnętrznych pól magnetycznych na organizm ludzki. Post. Fiz. Med., 1989; 24(2): 70-75.
9. Rutkowski R., Szpilczyńska-Maciejewska M., Kujnicka I.: Magnetoterapia. Zastosowanie lecznicze pola magnetycznego. Acta Bio – Opt. If. Med., 1998; 4, 3-6.
10. Sieroń A., Cieślar G., Krawczyk-Krupka A., Biniszkiewicz T., Bilska A., Adamek M.: Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie II Ralpha – medica Press Bielsko-Biała 2002; 60-63, 138-143.
11. Sieroń A., Cieślar G., Adamek M.: Magnetoterapia i laseroterapia. ŚlAM, Katowice 1994; 50-66.
12. Bartko D., Turcani P., Danisowa S.: The effects of the pulsing magnetic field on the cerebral circulation. A Preliminary Data Proceedings of Second Symposium on Magnetotherapy; Szekesfehervar 16-17 V 1987.
13. Santoro N., Lisi A., Pozzi D., Psaquali E., Serafino A., Grimaldi S.: Effect of extremaly low frequency (ELF) magnetic field exposure on mophological and biophysical properties of human lymphoid cell line. Biochim. Biophys. Acta. 1997; 1357: 281-290.
14. Okano H., Masuda H., Ohkubo C.: Effects of 25 mT static magnetic field on blood pressure in reserpine – induced hypotensive Wistar – Kyoto rats. Bioelectromagnetics 2005; 26(1): 36-48.
15. Ghione S., Del Seppia C., Mezzasalma L., Emdin M., Luschi P.: Human head exposure to a 37 Hz electromagnetic field: effects on blood pressure, somatosensory perception, and related parameters. Bioelectromagnetics 2004; 25(3): 167-175.
16. Banach M.: Metody pomiaru ciśnienia krwi. OPM 2004; (8): 23-24.
17. Musiał-Wielemborek K.: Metody i technika pomiaru ciśnienia tętniczego krwi. Pielęgniarstwo Polskie 2003, 1(15); 22-28.
18. Kokot F.: Choroby wewnętrzne. Wydawnictwo Lekarskie PZWL 1996; 136-151.
19. Kasprzak W.P., Kasprzak P.D., Mańkowska A.: Pulsujące pole magnetyczne a ciśnienie tętnicze krwi u normotoników i w chorobie nadciśnieniowej. Baln. Pol., 1997; 39: 3-4, 95-100.
20. Okano H., Ohkubo C.: Modulatory effects of static magnetic fields on blood pressure in rabbits. Bioelectromagnetics. 2001; 22(6): 408-418.
21. Sieroń A., Żmudziński J., Cieślar G.: Magnetoterapia – doświadczenia własne – doniesienia wstępne. Post. Fiz. Med., 1989; 24(2): 70-75.
22. O´Brein E., Asmar L.R., Beilin Y., Imai J.M.: European Society of Hypertension recommendations for conventional, ambulatory and home blood pressure measurement. Journal of Hypertension., 2003; 21: 821-848.
