© Borgis - Nowa Stomatologia 1/2011, s. 3-7
Wojciech Popowski1, Michał Jonasz2, *Piotr Wesołowski1
Ocena przyczyn odklejania się zamków ortodontycznych przyklejanych podczas zabiegów chirurgicznego odsłaniania zębów zatrzymanych – badania laboratoryjne
Evaluation of causes of cracks in the adhesive orthodontic brackets during surgical procedures exposing teeth – laboratory study
1Zakład Chirurgii Stomatologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. Andrzej Wojtowicz
2Koło Naukowe przy Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik Koła: lek. dent. Dariusz Mateńko
Summary
Introduction: The solidity of fixation between a tooth and an orthodontic bracket is the basic condition to obtain successful results in ortho-surgical treatment of impacted teeth. Orthodontic bracket is being fixed to the orthodontic appliance by means of wire or elastic binding. Forces properly applied make the tooth erupt till the teeth ridge. Strong connection of a bracket provides successful orthodontic treatment and eliminates additional surgical procedures.
Aim of the study: The aim of the study was to assess in laboratory conditiona the factors responsible for brackets detachment.
Materials and method: Incisors, canines and premolars extracted due to orthodontic or periodontal indications were chosen for the study. The teeth had unharmed coronal part. The total of 45 experiments were done. Orthodontic brackets were fixed with self-curing SmartBond cement. Experiments were conducted in resistance device TestQ/10 applying single axis stretching forces. The subsequent parameters were measured: the force level which caused the bracket to detach, the strength of tooth-bracket connection during primal and secondary fixation of the same bracket and relation between the force direction, in relation to tooth surface, and the value of detaching force.
Results: Mean detaching force for brackets fixed to labial tooth surface was 73N. Brackets fixed to palatal surface were lost by applying 29N in average. In comparison with the labial side fixation, the force needed to detach a bracket from palatal side of a tooth was 60% lower.
Conclusions: The forces causing detachment of a correctly fixed bracket are high and practically not exceeded during orthodontic treatment. In case of poor compatibility of tooth and bracket surfaces the binding resistance decreases considerably.
WSTĘP
Wśród pacjentów, u których stwierdzono obecność zatrzymanych zębów stałych, alternatywą dla zabiegu usunięcia zatrzymanego zęba bądź pozostawienia go niewyrżniętego w kości może być leczenie chirurgiczno-ortodontyczne. Metoda ta ma na celu sprowadzenie zęba we właściwe miejsce w łuku zębowym, a przez to osiągnięcie prawidłowego statusu uzębienia i odtworzenie prawidłowych warunków zwarciowych. Leczenie polega na chirurgicznym odsłonięciu zęba zatrzymanego i śródzabiegowym przyklejeniu zamka ortodontycznego do korony zęba. Zamek zostaje połączony z aparatem ortodontycznym za pomocą ligatury i wyciągu elastycznego (15, 16). Odpowiednio przyłożone siły powodują stopniowe sprowadzenie zęba do łuku zębowego.
Stosowane są dwie metody chirurgicznego odsłaniania zębów zatrzymanych, metoda zamkniętego (1, 3, 4, 8) i otwartego wyrzynania (tzw. metoda okienkowa) (1, 4, 8). Metoda otwartego wyrzynania polega na śródzabiegowym odsłonięciu zęba zatrzymanego poprzez wytworzenie tzw. okienka w błonie śluzowej i kości wyrostka zębodołowego. Po zabiegu korona zęba wraz z przyklejonym zamkiem pozostaje odsłonięta, niepokryta płatem śluzówkowo-okostnowym. Ogranicza to możliwości zastosowania tej metody do przypadków, gdy zęby ustawione są w położeniu doprzedsionkowym tuż pod dziąsłem lub blaszką zbitą kości wyrostka zębodołowego. Metoda zamkniętego wyrzynania polega na odsłonięciu zęba zatrzymanego poprzez szersze odpreparowanie płata śluzówkowo-okostnowego, co gwarantuje dobry wgląd w pole operacyjne (1, 3, 4). Po przyklejeniu do korony zęba zamka wraz z ligaturą rana pokrywana jest ponownie płatem. Jest to metoda z wyboru w przypadkach zębów obróconych, położonych głęboko w kości. W przypadku obu tych metod inny jest również przebieg procesu gojenia tkanek miękkich. Metoda zamknięta zapewnia bardziej fizjologiczne formowanie się struktur przyzębia, co daje znacznie lepszy efekt estetyczny.
Trwałość połączenia zamka z zębem stanowi istotny warunek powodzenia leczenia chirurgiczno-ortodontycznego zębów zatrzymanych. Dzięki trwałemu umocowaniu zamka możliwe jest jego obciążenie w trakcie dalszego leczenia ortodontycznego, a pacjent nie jest narażany na konieczność wykonania kolejnych zabiegów chirurgicznych związanych z jego odklejeniem. Celem postępowania chirurgicznego jest takie odsłonięcie korony zęba zatrzymanego, które gwarantuje trwałe przyklejenie zamka. Pozwala to na wybór optymalnego toru sprowadzania zęba jak i użycie odpowiednich sił w celu sprowadzenia zęba do łuku. Czynniki mające wpływ na trwałość połączenie zamka z zębem możemy podzielić na dwie grupy:
1. czynniki odpowiedzialne za prawidłowe przyleganie zamka do powierzchni zęba, dostosowanie powierzchni zamka do powierzchni korony zęba, grubość warstwy kleju, faktura powierzchni zamka;
2. czynniki związane z położeniem zęba w kości, takie jak głębokość położenia zęba, stopień odchylenia od prawidłowej osi ustawienia zęba (14), wpływające na siłę i kąt przyłożenia siły do powierzchni zamka i korony zęba, wymuszone kierunkiem sprowadzania zęba do łuku.
Podczas leczenia chirurgiczno-ortodontycznego należy liczyć się z możliwością odklejenia zamków i koniecznością wykonania powtórnego zabiegu chirurgicznego. Na podstawie własnych badań klinicznych autorzy stwierdzili, iż większość niepowodzeń związanych z utrzymaniem zamków stanowią późne przypadki ich odpadnięcia (powyżej 1 miesiąca). Do utraty zamków najczęściej dochodzi na skutek odpadnięcia całego zamka wraz z ligaturą. Stwierdzono, że ważnym czynnikiem wpływającym na częstość odpadania zamków jest położenie zęba w kości, głębokość jego zatrzymania oraz stopień odchylenia od pozycji fizjologicznej (11, 14). Powyższe wnioski skłoniły autorów do przeprowadzenia badań w warunkach laboratoryjnych, gdzie na modelu doświadczalnym badano wartości sił zrywających, w zależności od sposobu przyklejenia zamka, jak i kierunku działania przyłożonej siły.
CEL
Celem pracy było określenie, w warunkach laboratoryjnych, wpływu takich czynników jak przyleganie zamka i kierunek przyłożenia siły na wytrzymałość połączenia zamek-ząb w trakcie sprowadzania zębów do łuku zębowego.
MATERIAŁ I METODA
W badaniu wykorzystano siekacze, kły i przedtrzonowce usunięte ze wskazań ortodontycznych lub periodontologicznych z zachowaną, niezniszczoną częścią koronową zęba. Łącznie wykonano 45 prób doświadczalnych. Do czasu przeprowadzenia badania zęby przechowywano w temp. -10° C. Następnie rozmrożono je w 0,9% roztworze NaCl o temp. 36° C. Do zamków dokręcono ligatury %Oslash; 0,4 mm. Szkliwo zębów wytrawiono 37% H3PO4. W badaniu wykorzystano zamki fabrycznie przystosowane do powierzchni wargowych siekaczy centralnych, kłów oraz przedtrzonowców w szczęce, przyklejano je za pomocą kleju chemoutwardzalnego SmartBond. Doświadczenia przeprowadzono na maszynie wytrzymałościowej TestQ/10 w warunkach jednoosiowego rozciągania. Mierzono wartości sił powodujących zerwanie zamka z powierzchni zębów, wytrzymałość wiązania zamka z zębem przy pierwotnym i ponownym przyklejeniu tego samego zamka oraz zależność między kierunkiem przyłożenia siły w stosunku do powierzchni korony zęba, a wartością siły zrywającej. Łącznie wykonano 45 prób doświadczalnych.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Doniec-Zawidzka I: Ortodontyczno-chirurgiczne leczenie zębów zatrzymanych z zachowaniem prawidłowej długości ich koron klinicznych. Czas Stomatol 1998; 51(7): 479-482. 2. Geron S, Ziskind D: Lingual forced eruption orthodontic technique: clinical considerations for patient selection and clinical report. Journal of Prosthetic Dentistry 2002; 87(2): 125-8. 3. Soroka-Letkiewicz B, Zienkiewicz J, Dijakiewicz M: Wykorzystanie metody „zamkniętego wyrzynania” w chirurgiczno-ortodontycznym leczeniu niewyrzniętych lub zatrzymanych zębów. Ann Acad Med Gedan 2005; 35: 97-108. 4. Juszczyk-Popowska B et al.: Postępowanie chirurgiczne w przypadku niewyrżniętych o czasie górnych stałych siekaczy – omówienie przypadków. Nowa Stom 2005; 34(4). 5. Piotrowska M, Jalowski S, Chojnacki P: Diagnostyka radiologiczna i postępowanie chirurgiczno-ortodontyczne w przypadku mnogich zębów zatrzymanych. Mag Stomatol 2005; 15(6): 16-20. 6. Kawala B, Szeląg J: Postępowanie ortodontyczno-chirurgiczne w nietypowych przypadkach zębów zatrzymanych. Dent Med Probl 2003; 40(2): 355-362. 7. Dijakiewicz M, Soroka-Letkiewicz B, Szycik V: Chirurgiczno-ortodontyczne leczenie niewyrżniętych lub zatrzymanych zębów siecznych i kłów szczęki – doświadczenia własne. Implantoprotetyka 2003; 4(4): 13-17. 8. Dijakiewicz M, Soroka-Letkiewicz B, Szycik V: Metody chirurgicznego odsłonięcia zatrzymanych zębów w aspekcie leczenia ortodontycznego – przegląd piśmiennictwa. Nowa Stomatol 2003; 8(2): 77-79. 9. Warych B, Kawala B, Chojnowski Sz: Wilgotność – główny problem utrzymania zamków na zębach zatrzymanych. Wroc Stomatol 2000; 23-27. 10. Mikliński P, Budkiewicz A, Kamecka K: Zęby zatrzymane – chirurgiczno-ortodontyczne metody postępowania. Stomatol Współcz 1995; 2(5): 448-453. 11. Szarmach IJ, Waszkiel D, Marczuk-Kolada G: Wpływ położenia zatrzymanych w szczęce kłów na przebieg i czas sprowadzania ich do łuku zębowego. Czas Stomatol 2006; 59(1): 47-55. 12. Karłowska I, Doniec-Zawidzka I: Czynniki utrudniające doprowadzenie zatrzymanych zębów przednich do płaszczyzny zgryzu. Czas Stomatol 1992; 45(1): 52-55. 13. Schmidt AD, Kokich VG: Periodontal response to early uncovering, autonomous eruption, and orthodontic alignment of palatally impacted maxillary canines. Am J of Orthod & Dentofacial Orthopedics 2007; 131(4): 449-455. 14. Stewart JA et al.: Factors that relate to treatment duration for patients with palatally impacted maxillary canines. Am J of Orthod and Dentofacial Orthopedics 2001; 119(3): 216-225. 15. Kokich VG: Surgical and orthodontic management of impacted maxillary canines. Am J of Orthod and Dentofacial Orthopedics 2004; 126(3): 278-283. 16. Bishara SE: Clinical management of impactedmaxillary canines. Seminars in Orthodontics 1998; 4(2): 87-98. 17. Kokich VG: Preorthodontic Uncovering and Autonomous Eruption of Palatally Impacted Maxillary Canines. Seminars in Orthod 2010; 16(3): 205-211. 18. Suri S, Utreja A, Rattan V: Orthodontic treatment of bilaterally impacted maxillary canines in an adult. Am J of Orthod and Dentofacial Orthopedics 2002; 122(4): 429-437. 19. Sinha PK, Nanda RS: Management of impacted maxillary canines using mandibular anchorage. Am J of Orthod & Dentofacial Orthopedics 1999; 115(3): 254-257. 20. Sfondrini MF, Gatti S, Scribante A: Effect of blood contamination on shear bond strength of orthodontic brackets and disinclusion buttons. British J of Oral and Maxillofacial Surg, In Press, Corrected Proof, Available online 23 July 2010. 21. Chaushu S, Becker A, Chaushu G: Lingual orthodontic treatment and absolute anchorage to correct an impacted maxillary canine in an adult. Am J of Orthod & Dentofacial Orthopedics 2008; 134(6): 811-819. 22. Mckenzie J et al.: Surgical outcome following exposure and bonding of impacted maxillary canines. British J of Oral & Maxillofacial Surg 2007; 45(7): e36.
