Przewlekła pokrzywka jest uciążliwym schorzeniem, którego istotą jest występowanie swędzących zmian skórnych (bąbli pokrzywkowych) dłużej niż sześć tygodni. Pokrzywce niejednokrotnie mogą towarzyszyć objawy obrzęku naczynioruchowego, który dotyczy głębszych warstw tkanki podskórnej, a w przypadku zajęcia takich narządów, jak krtań, może być przyczyną stanu zagrożenia życia. Uważa się, że objawy pokrzywki, czy to ostrej, czy przewlekłej, występują choć raz w ciągu całego życia u prawie 50% populacji (1). Liczba ta pokazuje, że znalezienie skutecznego sposobu kontroli tej choroby, której objawy mogą niejednokrotnie być bardzo uciążliwe i niepoddające się konwencjonalnej terapii, jest zadaniem istotnym. Metody fizykalne bywają stosowane również w leczeniu chorób skóry, takich jak owrzodzenia, rany, czy wyprysk, dlatego próba podjęcia tego typu terapii u pacjentów chorujących na pokrzywkę wydaje się być uzasadniona (2, 3, 4, 5).

Terapii poddano dwie chore z rozpoznaną przewlekłą pokrzywką. Obie pacjentki poddano uprzednio intensywnej diagnostyce (oddziały i klinika dermatologii, klinika i poradnia alergologiczna), rozpoznając idiopatyczny charakter pokrzywki. Pacjentka M.N., 45-letnia kobieta, u której objawy, pod postacią swędzących, zlewających się bąbli pokrzywkowych, wystąpiły po raz pierwszy przed 8 laty, w chwili rozpoczęcia terapii leczona była lekami przeciwhistaminowymi oraz małą dawką glikokortykosteroidów. Leki przeciwzapalne (glikokortykosteroidy – deksametazon i metyloprednizolon) powodowały u pacjentki jedynie przejściową kilkudniową poprawę, efekt leków przeciwhistaminowych był bardzo niewielki. U chorej objawy pokrzywki występowały stale z istotną klinicznie remisją jedynie po dużych dawkach glikokortykosteroidów. Chora skarżyła się ponadto na pojawiające się w odstępach kilkudniowych w różnych częściach ciała (wargi, powieki, język, stopy) obrzęki o charakterze obrzęku naczynioruchowego. W chwili podjęcia terapii objawy odpowiadały 5 punktom według skali urticarial score, zaś w skali VAS (dziesięciopunktowa subiektywna skala nasilenia objawów, w której 10 odpowiada najbardziej nasilonym w ocenie chorego objawom, zaś 1 – najsłabiej) wynosiły 8. Druga pacjentka, E.R., 40-letnia kobieta, u której objawy pod postacią bąbli pokrzywkowych pojawiły się po raz pierwszy przed 5 laty, również wymagała stałej systemowej steroidoterapii w celu kontroli objawów. Podobnie, jak w przypadku pacjentki M.N., i u tej chorej przyjmowane leki (glikokortykosteroidy, leki przeciwhistaminowe) powodowały jedynie kilkudniowe, niecałkowite ustąpienie zmian. U chorej nie występowały objawy obrzęku naczynioruchowego. W chwili podjęcia terapii fizykalnej objawy odpowiadały 5 według score, zaś w skali VAS wynosiły 7.

U obu chorych wykonywano dwa razy dziennie po dwa zabiegi w każdej ekspozycji (leżąc przodem i tyłem), przez dziesięć dni, z przerwą sobotnio-niedzielną:

1) Pierwszy zabieg obejmujący całe ciało w pozycji leżąc tyłem bez ekspozycji na głowę z ochroną okolicy sutków i okolicy łonowej.

2) Drugi zabieg również obejmujący całe ciało w pozycji leżąc przodem, podobnie jak powyższy – bez ekspozycji na głowę z ochroną okolicy sutków i okolicy łonowej.

Użyto zestawu Viofor JPS Standart + Viofor JPS Light stosując równocześnie magnetostymulację ze światłem diod LED według programu M1, intensywności 7 i czasie trwania 10 min. Stosowano światło RIR z diod LED o długości fali R 630 nm i IR o długości fali 855 nm. Zabiegi powtórzono po trzydziestodniowej przerwie.

Pacjentka M.N. zaobserwowała prawie całkowitą remisję choroby (po zakończeniu terapii objawy odpowiadały 2 w skali VAS, według score zaś 1, co odpowiadało niewielkiej ilości bąbli, bez świądu), które utrzymywały się przez około 2 tygodnie od ostatniej dawki. W owym okresie ani razu nie wystąpiły objawy obrzęku naczynioruchowego. Po 2-tygodniowym okresie remisji objawy powróciły z podobnym natężeniem, co przed terapią. Podobny efekt obserwowaliśmy u pacjentki E.R. (po leczeniu skala VAS – 2, score – 2 – łagodne bąble i niewielki świąd), który utrzymywał się przez około 3 tygodnie. I w tym przypadku, po tym czasie objawy powróciły. Należy dodać, że zarówno w trakcie terapii metodami fizykalnymi, jak i po jej zakończeniu obie pacjentki stosowały równocześnie leki przeciwhistaminowe (terfenadynę).