© Borgis - Nowa Stomatologia 2/2011, s. 52-55
Dorota Przybyłowska1, Marta Pawłowska1, *Agnieszka Mielczarek2
Ocena szczelności brzeżnej wypełnień zakładanych po aplikacji środków hamujących krwawienie dziąsłowe
The estimation of the marginal leakage of composite fillings after the application of gingival retraction agents
1Członkowie Studenckiego Koła Naukowego przy Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
2Opiekun Studenckiego Koła Naukowego przy Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Elżbieta Jodkowska
Summary
Aim of the study: The purpose of this in vitro study was estimation of the effect of application of selected gingival retraction agents on marginal micro leakage of composite fillings. Alustin, Viscostat and Racestyptine solutions were selected for the study.
Material and methods: 40 extracted human permanent premolars and molars were used in the study. Artificial class V (acc. Black classification) cavities, covered enamel and dentine were prepared with calibrated, 4 mm length, round diamond bur. Teeth were randomized for 4 groups: 3 tested and one control. Each group consist of 10 samples. Before fillings insertion the refraction agent was applied for 60s. In group A – Alustin, in group V – Viscostat, in group R – Racestyptine, in Group K – saline solution as control. As a filling material Charisma composite was used. The marginal micro leakage of the fillings was evaluated by the 4-degree Mayer scale of dye penetration as well as by SEM images quantitative analysis.
Results: In most of the analysed tested groups the dye penetration was not observed. There were no statistically significant differences in mean size of marginal gaps between dental tissue and composite in all evaluated groups (group A – 11,5μm, in group V – 10,3μm, in group R – 9,8 μm, and in group K – 10,6 μm).
Conclusion: The results revealed that application of gingival retraction agents before composite filling insertion has no impact on marginal gap size and micro leakage. The problem of gingival bleeding during cavity preparation could be resolved by using retraction solutions and not require the postponement of final restorative treatment.
Stomatologia odtwórcza dąży do perfekcyjnej odbudowy twardych tkanek zęba. Dzięki wprowadzeniu nowoczesnych materiałów złożonych i systemów wiążących możliwa jest estetyczna trwała rekonstrukcja brakujących tkanek. Problemem, który wciąż pozostaje nierozwiązany jest zjawisko występowania szczeliny brzeżnej. Struktura ta obserwowana jest na powierzchni granicznej wypełnienia i zęba, i powstaje wskutek skurczu polimeryzacyjnego. Istnienie szczeliny brzeżnej może prowadzić do mikroprzecieku bakteryjnego. Zjawisko to polega na penetracji mikroorganizmów w głąb szczeliny i sprzyja powstaniu próchnicy wtórnej. Zarówno producenci materiałów złożonych, jak i klinicyści dążą do opracowania systemów i procedur zmniejszających ryzyko powstania mikroprzecieku (1). W trakcie wykonywania czynności rekonstrukcyjnych mogą pojawić się pewne problemy zaburzające przebieg zabiegu. Jednym z nich jest krwawienie dziąseł podczas preparacji ubytków kl. V czy poddziąsłowych ubytków klasy II lub III wg klasyfikacji Blacka. W opinii niektórych autorów obecność krwawienia znacznie komplikuje przebieg odbudowy i często powoduje konieczność jej ostatecznego odroczenia (2).
Obecnie na rynku dostępne są liczne preparaty hamujące krwawienie, przeznaczone do stosowania w zabiegach stomatologicznych. Środki hemostatyczne różnią się barwą i konsystencją, która wynika ze składu chemicznego preparatu i zawartych w nich substancji aktywnych. Nasuwa się jednak pytanie, czy pozostawienie śladowych ilości środka w polu operacyjnym nie wpływa niekorzystnie na proces wiązania materiału złożonego i czy zawarte w nich związki czynne nie hamują procesu polimeryzacji? W piśmiennictwie temat ten jest rzadko podnoszony. Publikacje opisują głównie wpływ omawianych preparatów na stan twardych tkanek zęba i stan dziąseł (3-5). Nieliczne opracowania uwzględniają natomiast siłę wiązania materiału złożonego z zębiną, zależność czasu ekspozycji preparatów hemostatycznych na adhezję żywicy z zębiną oraz wpływ obecności krwi na słabnącą siłę wiązania materiał-zębina (6, 7). Dostępne doniesienia nie są jednak jednoznaczne i często prezentują sprzeczne wyniki.
Cel pracy
Celem prezentowanej pracy było zbadanie w warunkach in vitro wpływu środków hamujących krwawienie na szczelność brzeżną wypełnień z materiału złożonego.
Materiał i metody
Spośród różnych dostępnych na polskim rynku preparatów hemostatycznych w pracy oceniono, zdaniem autorów, trzy najbardziej popularne systemy wykorzystywane w zabiegach stomatologicznych:
Alustin, zawierający 20% chlorek glinowy sześciowodny i siarczan 8-hydroksychinoliny (chinozol),
Viscostat, zawierający 20% siarczan żelaza,
Racestyptine, w skład którego wchodzi 25% chlorek glinowy.
Do badań użyto ludzkie zęby trzonowe i p/trzonowe usunięte ze wskazań chirurgicznych. Po ekstrakcji zęby oczyszczono, a następnie przechowywano w roztworze soli fizjologicznej z dodatkiem kryształków tymolu w warunkach chłodzenia. Wyodrębniono 4 grupy badawczych. Zęby losowo przydzielono do jednej z czterech grup: Kontrola (K), Alustin (A), Viscostat (V), Racestyptine (R), po 10 zębów w każdej grupie. Na powierzchniach policzkowych badanych zębów, przy użyciu kalibrowanego wiertła diamentowego o przekroju 4 mm, opracowano ubytki kl. V wg klasyfikacji Blacka, o głębokości 4 mm. Na powierzchnię ubytków aplikowano: w grupie K – sól fizjologiczną, w grupie A – Alustin, w grupie V – Viscostat, w grupie R – Racestyptinę na okres 60 s. Środki chemotaktyczne spłukiwano następnie sprayem wodnym i suszono powietrzem z dmuchawki stomatologicznej. Następnie ubytki wytrawiano 37% kwasem ortofosforowym (Zident, Zermapol) przez okres 15 s. Po wypłukaniu wytrawiacza sprayem wodnym i osuszeniu łagodnym strumieniem powietrza z dmuchawki nanoszono system wiążący OptiBond Solo Plus zgodnie z zaleceniami producenta. Ubytki wypełniono dwiema warstwami materiału Charisma o grubości ok. 2 mm. Każdą z warstw naświetlono prze 20 s światłem lampy halogenowej Cromalux E. Wypełnienia opracowywano i polerowano z użyciem krążków typu soflex i gumek. Tak przygotowane próbki przechowywano przez 24 h w roztworze soli fizjologicznej w stałej temperaturze 37° C. Osuszone próbki pokryto lakierem acetonowym, pozostawiając wolną powierzchnię wypełnienia wraz z 1-2 mm marginesem wokół niego. Otwory wierzchołkowe zębów zablokowano woskiem. Zęby zanurzano na 48 h w 5% roztworze fuksyny zasadowej. Po wyjęciu z barwnika próbki płukano, suszono i zatapiano w akrylowych bloczkach. Następnie próbki przecinano wzdłuż długiej osi zęba szczelinowym wiertłem diamentowym, stosując chłodzenie. Otrzymane powierzchnie ponownie polerowano, stosując system krążków typu soflex o różnej gradacji nasypu ściernego i gumek KENDA – K-900. Badanie szczelności brzeżnej przeprowadzono testem penetracji barwnika według czterostopniowej skali Meyera, gdzie:
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Jodkowska E: Materiały złożone i pośrednie systemy wiążące w odtwarzaniu ubytków w zębach bocznych. Med Tour Press Int. Wydawnictwo Medyczne 1993; 38. 2. Piątowska D: Zarys Kariologii. Med Tour Press 2002. 3. Bowles WH, Tardy SJ, Vahadi A: Evoluation of new gingival retraction agents. J Dent Res 1991; 70: 1447-1449. 4. Akca EA, Yildirim E, Dalkiz M et al.: Effects of different retraction medicaments on gingival tissue. Quintessence Int 2006; 37: 53-59. 5. Liu CM, Huang FM, Yang LC et al.: Cytotoxic effects of gingival retraction cords on human gingival fibroblasts in vitro. J Oral Rehabil 2004; 31: 368-372. 6. Land MF, Rosenstiel SF, Sandrik JL: Disturbance of the dentinal smear layer by acidic hemostatic agents. J Prosthet Dent 1994; 72: 1, 4-7. 7. Land MF, Couri CC, Johnston WM: Smear layer instability caused by hemostatic agents. J Prosthet Dent 1996; 76: 477-482. 8. Szczepańska J, Pawłowska E: Stosowanie środków hemostatycznych i retrakcyjnych w stomatologicznej praktyce klinicznej. Mag Stomatol 2009; 3: 79-83. 9. Kochańska B, Domańska-Pacuła I, Wójcik I: Preparaty i pomocnicze materiały hemostatyczno-retrakcyjne stosowane w stomatologii. Czas Stomatol 1996; 49: 461-467. 10. Nowakowska D: Klasyfikacja chemicznych środków retrakcyjnych. Protet Stomatol 2008; LVIII ( 3): 202-208. 11. Nowakowska D, Sobolewska A, Bogucki ZA: Retrakcja dziąsła podczas leczenia stomatologicznego – metody, materiały i środki chemiczne – przegląd piśmiennictwa. Protet Stomatol 2004; 54 (1): 59-64. 12. Nowakowska D: Ocena składników chemicznych środków retrakcyjnych używanych przez polskich stomatologów. Czas Stomatol 2007; LX (2): 127-132. 13. Nowakowska D, Panek H, Nowakowska M, Nowakowska A: Retrakcja dziąsła brzeżnego – badania ankietowe wśród polskich lekarzy stomatologów. Część I. Preferencje metod, materiałów i środków chemicznych. Protet Stomatol 2006; LVI (5): 352-360. 14. Nowakowska D: Wpływ astrigentów retrakcyjnych na tkanki dziąsła brzeżnego na podstawie przeglądu badań in vivo. Protet Stomatol 2009; LIX (2): 128-133. 15. Nowakowska D, Raszewski Z: Wartość pH tradycyjnych i eksperymentalnych leków do retrakcji dziąsła brzeżnego. Dent Med Problems 2010; 47 (1): 76-80. 16. Ayo-Yusuf OA, Driessen CH, Botha AJ: SEM-EDX Study of prepared dentine surfaces exposed to gingival retraction fluids. J Dent 2005; 33 (9): 731-739. 17. Kimmes NS, Olson TL, Shaddy RS, Latta MA: Effect of ViscoStat and ViscoStat Plus on composite shear bond strength in the presence and absence of blood. J Adhes Dent 2006; 8: 363-366. 18. Harnirattisai C, Kuphasuk W, Senawongse P, Tagami J: Bond Strengths of Resin Cements to Astringent-contaminated Dentin. Oper Dent 2009; 34 (4): 415-422. 19. Ortiz RF, Philips RW, Swartz ML, Osborne JW: Effect of composite resin bond agent on microleakage and bond strength. J Prosthet Dent 1979; 41: 51-57.
