© Borgis - Nowa Stomatologia 2/2011, s. 63-67
*Krzysztof Owczarek1, Maria Mielnik-Błaszczak2
Zęby wrodzone i noworodkowe – przegląd piśmiennictwa
Natal and neonatal teeth – review of the literature
1Katedra i Zakład Ortopedii Szczękowej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
p.o. Kierownika Zakładu: dr n. med. Izabella Dunin-Wilczyńska
2Katedra i Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Maria Mielnik-Błaszczak
Summary
Natal and neonatal teeth have been reported since antiquity. Many historical figures were described to have teeth present at birth. The prevalence of this phenomenon ranges from 1:2000 to 1:4000 births. Natal teeth are more frequent than neonatal, there is also a predilection of that feature for female rather than male. Most natal and neonatal teeth are single, situated in the anterior region of the mandible. The etiology of the presence of natal/neonatal teeth is still unknown. It has been related to several factors, such as superficial position of a germ, infections, hormonal stimulation, environmental factors, poisoning, genetic syndromes. The condition may occur with a familial trait. Hereditary transmition of an autosomal dominant gene is also suggested. Most cases are prematurely erupted deciduous teeth, less than 10% are supernumerary. Natal and neonatal teeth may either have normal size and shape of deciduous tooth, or be smaller, with thin, hypoplastic enamel and dentin, with poor or absent root development. The management includes no ingerention if tooth is deciduous and well implanted, or extraction of supernumerary, excessive mobile tooth, which otherwise may be lost and aspirated to respiratory trackts, or may cause ulceration of the lower surface of child’s tongue or mother’s nipple.
Wstęp
Występowanie zębów wrodzonych i noworodkowych znane jest od czasów przed Chrystusem. W polskim piśmiennictwie naukowym publikowane są jedynie opisy przypadków dotyczących tego tematu. Praca ma na celu opisanie aktualnych poglądów dotyczących: epidemiologii, etiologii, budowy i postępowania z zębami wrodzonymi i noworodkowymi na podstawie danych z literatury polskiej i światowej.
Rys historyczny
Pierwsze wzmianki o zębach wrodzonych pochodzą z okresu starożytności. Tytus Liwiusz, rzymski historyk z I wieku p.n.e. opisuje przypadki dzieci rodzących się z zębami jako zwiastun niepomyślnych wydarzeń. Współczesny mu pisarz i historyk Pliniusz Starszy wróży wspaniałą przyszłość noworodkom płci męskiej, u których w momencie przyjścia na świat obecne były zęby, przeciwnie u noworodków płci żeńskiej – fakt ten ma być zapowiedzią niepowodzeń życiowych (1, 2). Wzmianki o noworodkach z zębami pojawiają się też w inskrypcjach pisma klinowego odnalezionych w ruinach asyryjskiego miasta Nineveh (3).
Istnieją przekazy o znanych postaciach historycznych, jak: Hannibal, królowie Ryszard III i Ludwik XIV, kardynał Richelieu i jego następca regent Francji kardynał Mazarin oraz Napoleon Bonaparte, które rodziły się z zębami (1).
Przyjście na świat dziecka z zębami było rozmaicie postrzegane w różnych kulturach. W Chinach wierzono, że gdy zacznie ono gryźć przedmioty, jedno z rodziców umrze, dlatego starano się usuwać te zęby jak najszybciej. Opisany został przypadek, w którym po ekstrakcji rodzice pacjenta zabrali usunięty ząb, aby zatopić go razem ze „związanym z nim złym duchem” w wodach portu w Hongkongu (4). W Indiach zęby wrodzone uznawano za zły omen, a dzieci z nimi postrzegano jako potwory lub przynoszące nieszczęście (1). W Polsce, jeszcze w latach czterdziestych XX wieku, według wierzeń ludowych, noworodek taki mógł zostać uznany za strzygę lub wampira (4). W wielu plemionach afrykańskich dzieci rodzące się z zębami uważano za roznosicieli nieszczęść i zabijano wkrótce po urodzeniu (5). Odwrotnie było w Europie Zachodniej: w Anglii obecność zębów wrodzonych uważano za zapowiedź, że ich właściciel wyrośnie na dzielnego żołnierza, Włosi i Francuzi widzieli w takich noworodkach przyszłych zdobywców świata (2).
Epidemiologia
Opisywana częstość występowania przypadków zębów wrodzonych i noworodkowych jest różna – w zależności od rodzaju badań i wielkości grupy badanej. Średnio wynosi 1 przypadek na 2000-4000 urodzeń: Massler i Savara określili częstość 1 przypadku na 2000 urodzeń (6), Bodenhoff stwierdził 1 przypadek na 3000 porodów (1), według badań Chow częstość pojawiania się zębów wrodzonych wynosi 1 przypadek na 2000 do jednego na 3500 (7), Leung po przebadaniu grupy ponad 50 000 noworodków określił częstość występowania zębów wrodzonych jako 1 przypadek na 3392 porody (3). Szymańska-Jachimczak po dziesięcioletniej obserwacji dzieci rodzących się w warszawskich szpitalach określiła częstość występowania przedwczesnego ząbkowania jako 1 przypadek na 4844 noworodki (8). Szpringer-Nodzak sprawdzała obecność zębów wrodzonych i noworodkowych u dzieci zgłaszających się do Instytutu Stomatologii AM w Warszawie w latach 1974-1990 i stwierdziła 42 takie przypadki (9).
Nie ma zgodności w kwestii, czy zróżnicowanie częstości występowania zębów wrodzonych i noworodkowych jest zależne od płci. Niektórzy autorzy podają, że nie (1, 10). Większość doniesień mówi jednak o częstszym występowaniu zjawiska u dziewcząt. W pracy Alwrighta na 26 przypadków występowania zębów wrodzonych 20 z nich stwierdzono u noworodków płci żeńskiej (4). Podobnie w badaniach Kates i wsp. 66% przypadków stwierdzono u dziewcząt, a 34% u chłopców (11). Trzykrotnie częstsze występowanie zębów wrodzonych u płci żeńskiej zaobserwował Leung (3). Częściej występowanie zjawiska u dziewcząt obserwowali też autorzy polscy (9, 12).
Etiologia
Przyczyny pojawiania się zębów wrodzonych i noworodkowych wciąż jeszcze pozostają niejednoznacznie wyjaśnione. Za czynniki sprzyjające uważane są: przyśpieszone wyrzynanie w trakcie lub po przebytych stanach gorączkowych (4), infekcjach i urazach (3, 4); zaburzenia hormonalne – a zwłaszcza nadczynność tarczycy i przysadki mózgowej (1, 9, 13); niedobory witamin lub niedożywienie matki w okresie ciąży (3, 14). Dużą rolę przypisuje się płytkiemu położeniu zawiązków zębów (2, 5, 10, 15). Boyd i Miles zaprezentowali rentgenogramy i przekroje anatomiczne zębów znajdujących się nie w obrębie zębodołów, lecz w płytkich zagłębieniach na powierzchni kości wyrostka zębodołowego żuchwy noworodka (16). Drugą najbardziej prawdopodobną przyczyną jest zwiększona aktywność osteoblastów w rejonie zawiązka zęba związana z procesami remodelowania kości (5, 17). Istnieją doniesienia o częstym pojawianiu się zębów wrodzonych u dzieci, których matki uległy w okresie ciąży zatruciu polichlorowanymi bifenylami (18, 19), jednak wyniki badań Allausua i wsp. poddają w wątpliwość istnienie takiej zależności (20).
Pojawianie się zębów wrodzonych i noworodkowych może towarzyszyć ponad 40 zespołom wad wrodzonych, jak np. Ellisa-van Crevelda, Gorlina, Hallermanna-Streiffa, Jadassohna-Lewandowskiego, Kabuki, Meckela-Grubera, Opitza, Pallistera-Halla, Pfeiffera, Pierre’a Robin, Rubinsteina-Taybiego, Sotosa, Struge’a-Webera, Wiedemanna-Rautenstraucha (2, 3, 9, 13, 15, 21, 22). W 2010 roku opisano pierwszy przypadek obecności zębów wrodzonych u noworodka z zespołem FHD (ang. Focal Dermal Hypoplasia syndrome) (23).
Istnieją doniesienia o bardzo wysokiej częstości występowania zębów wrodzonych i noworodkowych u dzieci z jedno- (2,02%) i obustronnym (10,6%) rozszczepem wargi i podniebienia, najczęściej pojawiającymi się zębami są mleczne siekacze boczne, w okolicy szczeliny rozszczepu (15, 24, 25).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Bodenhoff J, Gorlin RJ: Natal and neonatal teeth: folklore and fact. J Pediatrics 1963; 32: 1087-93. 2. Cunha RF, Boer FA, Torriani DD et al.: Natal and neonatal teeth: review of the literature. Pediatr Dent 2001; 23: 158-62. 3. Leung AK: Natal teeth. Am J Dis Child 1986; 140: 249-51. 4. Allwright WC: Natal and neonatal teeth. A study among Chinese in Hong Kong. Br Dent J 1985; 105: 163-72. 5. Seminario AL, Ivancakova R: Natal and neonatal teeth. Acta Medica (Hradec Kralove) 2004; 47: 229-33. 6. Massler M, Savara BS: Natal and neonatal teeth. A review of twenty four cases reported in the literature. J Pediatr 1950; 36: 349-59. 7. Chow MH: Natal and neonatal teeth. J Am Dent Assoc 1980; 100: 215-16. 8. Szymańska-Jachimczak EJ: Dentes natales et neonatales – występowanie i umiejscowienie. Czas Stomat 1965; 11: 1299-303. 9. Szpringer-Nodzak J: Zęby wrodzone i noworodkowe. Magazyn Stomat 1992; 1: 16-18. 10. Zhu J, Kind D: Natal and neonatal teeth. ASDC J Dent Child 1995; 62: 123-8. 11. Kates GA, Needleman HL, Holmes LB: Natal and neonatal teeth: a clinical study. J Am Dent Assoc 1984; 109: 441-3. 12. Janas A, Grzesiak-Janas G: Zęby wrodzone i noworodkowe w materiale Zakładu Chirurgii Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Magazyn Stomat 2005; 7-8: 62-3. 13. Janas A: Przypadek dwóch zębów noworodkowych u 3-tygodniowej dziewczynki. Poradnik Stomat 2009; 11: 407-9. 14. Anderson RA: Natal and neonatal teeth: histologic investigation of two black females. J Dent Child 1982; 49: 300-03. 15. de Almeida CM, Gomide MR: Prevalence of natal/neonatal teeth in cleft lip and palate infants. Cleft Palate J 1996; 33: 297-9. 16. Boyd JD, Miles AE: Erupted teeth in ciclops foetus. Br Dent J 1951; 173-81. 17. Bigeard L, Hemmerle J, Sommermater JI: Clinical and ultrastructural study of the natal tooth: enamel and dentin assessments. ASDC J Dent Child 1996; 63 (1): 23-31. 18. Gladen BC, Taylor JS, Wu YC et al.: Dermatological findings in children exposed transplacetally to heat-degraded polychlorinated biphenyls in Taiwan. Br J Dermatol 1990; 122: 799-808. 19. Wang SL et al.: Neonatal and childhood teeth in relation to perinatal exporure to polychlorinated biphenyls and dibenzofurans: observations of the Yucheng children in Taiwan. Environ Res 2003; 93: 131-7. 20. Alaluusua S et al.: Natal and neonatal teeth in relation to environmental toxicants. Pediatr Res 2002; 52: 652-5. 21. Leung AK: Natal teeth: a review. Journal Natl Med Assoc 2006; 98 (2): 226-8. 22. Shaw A, Longman C, Irving M, Splitt M: Neonatal teeth in X-linked Opitz (G/BBB) syndrome. Clin Dysmorphol 2006; 15: 185-6. 23. Basto CD et al.: A nonsense porcn mutation in severe focal dermal hypoplasia with natal teeth. Fetal Pediatr Pathol 2010; 29: 305-14. 24. Marakoglu K et al.: Anencephalic infant with cleft palate and natal teeth: a case report. Cleft Palate Craniofac J 2004; 41 (4): 456-8. 25. Cabete HF, Gomide MR, Costa B: Evaluation of primary dentition in cleft lip and palate children with and without natal/neonatal teeth. Cleft Palate Craniofac J 2000; 37 (1): 406-9. 26. Hyatt HW: Natal teeth: its occurrence in five siblings. Clin Pediatr 1965; 4: 46-8. 27. Mayhall JT: Natal and neonatal teeth among the Tlinget Indians. J Dent Res 1967; 46: 748-9. 28. Hebling J, Zuanon AC, Vianna DR: Dente natal – a case of natal teeth. Odontol Clin 1997; 7: 37-40. 29. Boras VV, Zaini ZM, Savage NW: Supernumerary tooth with associated dentigerous cyst in an infant. A case report an review of differential diagnosis. Aust Dent J 2007; 52 (2): 150-3. 30. Spouge JD, Feasby WH: Erupted teeth in the newborn. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1966; 22: 198-208. 31. Tsubone H, Onishi T, Hayashibara T et al.: Clinicopathological aspects of a residual tooth: a case report. J Oral Pathol Med. 2002; 31 (4): 239-41. 32. Ruschel HC, Spiguel MH, Piccinini DD et al.: Natal primary molar: clinical and histologicall aspects. J Oral Sci 2010; 52 (2): 313-17. 33. Rusmah M: Natal and neonatal teeth: a clinical and histological study. J Clin Ped Dent 1991; 15: 251-3. 34. Friend GW, Mincer HH, Curruth KM: Natal primary molar: case report. Pediatr Dent 1991; 13 (3): 173-5. 35. Gonçavales FA, Birman EG, Sugaya NN, de Melo AM: Natal teeth: review of the literature and report of an unusual case. Braz Dent J 1998; 9 (1): 53-6. 36. Masatomi Y, Abe K, Ooshima T: Unusual multiple teeth: case report. Pediatr Dent 1999; 13: 170-72. 37. Stamfelj I, Jan J, Cvetko E, Gaspersic D: Size, ultrastructure, and microhardness of natal teeth with agenesis of permanent successors. Ann Anat 2010; 20; 192 (4): 220-26. 38. Kumar A, Grewal H, Verma M: Dental lamina cyst of newborn: a case report. J Indian Soc Pedod Prev Dent 2008; 26: 175-6. 39. Hayes PA: Hamartomas, eruption cyst, natal tooth and Epstein pearls in a newborn. ASDC J Dent Child 2000; 9-10: 365-8. 40. Tomizawa M, Yamada Y, Tonouchi K et al.: Treatment of Riga-Fede’s disease by resin-coverage of the incisal edges and seven cases of natal and neonatal teeth. Shoni Shikagaku Zasshi 1989; 27 (1): 182-90. 41. Padmanabhan MY, Pandey RK, Aparna R, Radhakrishnan V: Neonatal sublingual traumatic ulceration – case report & review of the literature. Dent Traumat 2010; 26: 490-95. 42. Hegde RJ: Sublingual traumatic ulceration due to neonatal teeth (Riga-Fede disease). J Indian Soc Pedod Prev Dent 2005; 23: 51-2. 43. Baghdadi ZD: Riga-Fede disease: report of a case and review. J Cl Fed Dent 2001; 25: 209-13. 44. King NM, Lee AM: Prematurely erupted teeth in newborn infants. J Pediatr 1989; 114 (5): 807-9. 45. Dyment H, Anderson R, Humphrey J, Chase I: Residual neonatal teeth: a case report. J Can Dent Assoc 2005; 71 (6): 394-7. 46. Tsubone H, Onishi T, Hayashibara T et al.: Clinicopathological aspects of a residual tooth: a case report. J Oral Pathol Med 2002; 31 (4): 239-41. 47. Allwright WC: Natal and neonatal teeth. British Dent J 1958; 105: 163-72.
