© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 7/2011, s. 562-566
*Agata Wieczorkiewicz-Kabut, Grzegorz Helbig, Krzysztof Woźniczka, Małgorzata Sobczyk-Kruszelnicka, Sławomira Kyrcz-Krzemień
Znaczenie kliniczne mutacji JAK2 V617F u pacjentów w fazie przewlekłej włóknienia szpiku
Clinical correlates of JAK2 V617F point mutation in patients with chronic phase of myelofibrosis
Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. med. Sławomira Kyrcz-Krzemień
Streszczenie
Wstęp. Mutacja punktowa JAK2V617F występuje u około 50-60% pacjentów z włóknieniem szpiku (MF). Znaczenie kliniczne JAK2V617F w MF nie jest do końca poznane i wymaga dalszych badań.Materiał i metody. Badanie obecności mutacji JAK2 wykonano u 77 pacjentów, 41K/36M, w medianie wieku 61 lat (zakres 19-81). Analizie poddano 42 chorych z pierwotnym włóknieniem szpiku (PMF), 16 z włóknieniem poprzedzonym nadkrwistością prawdziwą (post-PV MF) i 19 z włóknieniem poprzedzonym nadpłytkowością samoistną (post-ET MF). Badanie mutacji JAK2 wykonano z DNA granulocytów krwi obwodowej z zastosowaniem dyskryminacji allelicznej polimerazowej reakcji łańcuchowej (PCR) przy użyciu testu MutaScreenTM.
Wyniki. Mutację JAK2 wykryto u 55% pacjentów, z tego w PMF/post-PV MF/post-ET MF odpowiednio u 50, 88 i 37% chorych. Homozygotyczność JAK2 wykazano u 24 (57%) pacjentów, a heterozygotyczność u 18 (43%). Mediana liczby zmutowanych alleli wynosiła 22 (zakres 2-96). Homozygotyczność JAK2 znamiennie częściej występowała u kobiet, charakteryzowała się wyższą liczbą leukocytów oraz tendencją do wyższego stężenia hemoglobiny. Nie wykazano różnic w całkowitym przeżyciu pomiędzy pacjentami JAK2(-) i JAK2(+) oraz pomiędzy hetero- i homozygotami JAK2.
Wnioski. Potwierdzono obecność mutacji JAK2 u 50-60% chorych z włóknieniem szpiku. Mutacja JAK2 częściej występowała u chorych z post-PV MF. Nie wykazano korelacji pomiędzy statusem mutacji JAK2 a całkowitym przeżyciem.
Summary
Introduction. Point mutation JAK2V617F occurs in 50-60% of patients with myelofibrosis (MF). Its clinical role is unclear and requires further studies.
Material and methods. Seventy seven patients were included in the study, 41F/36M, at median age of 61 (range 19-81). Forty two patients were diagnosed with primary myelofibrosis (PMF), 16 with post-polycythemia vera myelofibrosis (post-PV MF) and 19 with post-essential thromocythemia myelofibrosis (post-ET MF). The JAK2V617F mutation was detected using allelic discrimination semi-quantitative real time polymerase chain reaction (test MutaScreenTM) from DNA of granulocytes from peripheral blood.
Results. A total of 55% studied patients were JAK2-positive. The mutation was present in 50.88 and 37% of patients with PMF, post-PV MF and post-ET MF, respectively. JAK2 homozygosity was found in 57% of patients and heterozygosity in 43%. The median allele burden was 22 (range 2-96). JAK2 homozygosity was found to be seen more frequently in females, with higher white blood cell count and with tendency for higher hemoglobin concentration. There was no difference in overall survival between JAK2-positive and JAK2-negative patients as well as between homozygotes and heterozygotes.
Conclusions. The presence of JAK2 mutation was demonstrated in 50-60% of patients with MF. It occurs more frequently in patients with post-PV MF. The correlation between JAK2 mutation status and overall survival was not found.
WSTĘP
Pierwotne włóknienie szpiku (PMF) jest rzadkim nowotworem mieloproliferacyjnym charakteryzującym się pancytopenią, leukoerytroblastozą w krwi obwodowej, włóknieniem szpiku oraz pozaszpikową hematopoezą, której wynikiem jest powiększenie śledziony i wątroby (1). Nowe spojrzenie na etiopatogenezę włóknienia szpiku (MF) związane jest z odkryciem w 2005 roku mutacji JAK2V617F, która odpowiedzialna jest za nadwrażliwość komórek na cytokiny, niepohamowane pobudzenie drogi sygnałowej JAK2-STAT i występuje u około 65% pacjentów z PMF (2, 3). Dotychczas opublikowane wyniki analiz nie pozwalają na jednoznaczne określenie różnic w obrazie klinicznym pomiędzy chorymi MF JAK2(+) i JAK2(-).
MATERIAŁ I METODY
Pacjenci
Analizie prospektywno-retrospektywnej poddano 77 pacjentów z rozpoznanym włóknieniem szpiku pierwotnym (PMF) oraz poprzedzonym nadkrwistością prawdziwą (post-PV MF) lub nadpłytkowością samoistną (post-ET MF), leczonych w Klinice Hematologii i Transplantacji Szpiku Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach w latach 2006-2010. Do badania włączono pacjentów z PMF zgodnie z kryteriami diagnostycznymi WHO z 2008 roku oraz z post-PV/ET MF zgodnie z wytycznymi Międzynarodowej Grupy Roboczej do Badania i Leczenia Włóknienia Szpiku (IWG-MRT) (4, 5). Aktualną analizą objęto 41 kobiet i 36 mężczyzn w medianie wieku 61 lat (zakres 19-81 lat). Szczegółową charakterystykę chorych przedstawiono w tabeli 1.
Tabela 1. Charakterystyka pacjentów włączonych do badania.
| Parametr | Liczba chorych (n = 77) |
| Wiek (lata) mediana/zakres | 61 (19-81) |
| Płeć (K/M) n (%) | 41 (53%)/36 (47%) |
| Rozpoznanie (PMF/MF post-PV lub ET) n (%) | 42 (55%)/35 (45%) |
| Stężenie hemoglobiny (g/dl) mediana/zakres | 10,2 (5,8-20,0) |
| Retikulocytoza (%) mediana/zakres | 2,5 (1,1-5,8) |
| Hematokryt (%) mediana/zakres | 31 (18-60) |
| Liczba krwinek czerwonych (x 106/ul) mediana/zakres | 3,56 (1,69-7,3) |
| Liczba płytek krwi (x109/l) mediana/zakres | 256 (18-1413) |
| PLT ≥ 400 n (%) | 22 (28%) |
| Liczba krwinek białych (x109/l) mediana/zakres | 8,1 (0,7-69,5) |
| WBC ≥ 10 n (%) | 31 (40) |
| Mieloblasty we krwi obwodowej (x 109/l) mediana/zakres | 1 (0-16) |
| Mieloblasty w szpiku (%) mediana/zakres | 2 (1-15) |
| Erytroblasty we krwi obwodowej (%) mediana/zakres | 2 (0-20) |
| Monocytoza we krwi obwodowej (x 109/l) mediana/zakres | 0,4 (0,0-7,8) |
| Aktywność LDH (IU)/> N (%) mediana/zakres | 466 (126-2632)/88% |
| Stężenie B2M (ug/ml)/> N (%) mediana/zakres | 3250 (1028-16065)/64% |
| Stężenie żelaza (umol/l)/< N (%) mediana/zakres | 12,4 (2,1-44,9)/2% |
Skróty: PLT – liczba płytek krwi, WBC – liczba krwinek białych, LDH – dehydrogenaza kwasu mlekowego, B2M-beta2 mikroglobulin.
Badania diagnostyczne
Oznaczenie mutacji JAK2V617F wykonano z DNA wyizolowanego z granulocytów krwi obwodowej przy zastosowaniu DNA Isolation Kit (High Pure PCR, Roche, Niemcy) z wykorzystaniem półilościowej, polimerazowej reakcji łańcuchowej (RQ-PCR), opartej na dyskryminacji allelicznej. Wykazanie > 2% ilości zmutowanych alleli uznawano za wynik pozytywny. Homozygotyczność ustalono przy obecności zmutowanych alleli powyżej 50%. Badanie wykonano przy użyciu zestawu MutaScreenTM firmy Ipsogen (Marsylia, Francja).
Metody analizy statystycznej
Ponieważ rozkład większości zmiennych różnił się istotnie od rozkładu normalnego (test Kołmogorowa-Smirnowa, p < 0,05), do ich opisu stosowano medianę (zakres), a do weryfikacji hipotez – testy nieparametryczne. W przypadku zmiennych numerycznych, różnice pomiędzy podgrupami analizowano z zastosowaniem testu U Manna-Whitneya. Prawdopodobieństwo przeżycia szacowano metodą Kaplana-Meiera (Kaplan-Meier Stat Med). Zależności pomiędzy dwiema zmiennymi numerycznymi badano z użyciem testu korelacji rang Spearmana. Różnice i zależności, dla których wartość p wyniosła < 0,05 uznawano za znamienne statystycznie (6, 7).
WYNIKI
Spośród 77 pacjentów poddanych analizie, u 42 (54%) rozpoznano samoistne włóknienie szpiku, u 16 (46%) włóknienie poprzedzone nadkrwistością prawdziwą i u 19 (54%) włóknienie poprzedzone nadpłytkowością samoistną. Mutacja punktowa JAK2V617F była obecna u 42 pacjentów (55%), z tego u chorych z PMF (n = 42) występowała w 50% przypadków (n = 21), u chorych z post-PV MF (n = 16) w 88% (n = 14), podczas gdy w grupie post-ET (n = 19) tylko u 37% chorych (n = 7). U 18 chorych (43%) liczba zmutowanych alleli wynosiła < 50%, natomiast u pozostałych 24 (57%) ≥ 50%. Mediana liczby zmutowanych alleli wynosiła 22 (2-96).
Porównanie pacjentów z MF JAK2(+) z chorymi z MF JAK2(-)
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Barosi G: Myelofibrosis with myeloid metaplasia: diagnostic definition and prognostic classification for clinical studies and treatment guidelines. J Clin Oncol 1999; 17: 2954-2970.
2. Baxter EJ, Scott LM, Campbell PJ et al.: Acquired mutation of the tyrosine kinase JAK2 in human myeloproliferatives disorders. Lancet 2005; 365: 1054-1061.
3. Kralovics R, Passamonti F, Buser AS et al.: A gain-of-function mutation of JAK2 in myeloproliferatives disorders. N Engl J Med 2005; 352: 1779-1790.
4. Swerdlow SH, Campo E, Harris NL et al.: WHO Classification of Tumours of Haematopoietic and Lymphoid Tissues. IARC: Lyon 2008.
5. Barosi G, Mesa RA, Thiele J et al.: Proposed criteria for the diagnosis of post-polycythemia vera and post-essential thrombocythemia myelofibrosis: a consensus statement from the International Working Group for Myelofibrosis Research and Treatment. Leukemia 2008; 22 (2): 437-438.
6. Giebel S, Lech-Marańda E, Czerw T et al.: Statistical analysis in haematopoietic stem cell transplantation. Recommendations of the Polish Adult Leukemia Group. Part 1. Descriptive statistics. Kaplan-Meier survival analysis and related end-points. Acta Haematol Pol 2005; 36: 409-413.
7. Cox DR: Regression models and life tables. J Royal Soc B 1972; 34: 187-220.
8. Tefferi A, Lasho TL, Schwager SM et al.: The JAK2(V617F) tyrosine kinase mutation in myelofibrosis with myeloid metaplasia: lineage specificity and clinical correlates. Br J Haematol 2005; 131: 320-8.
9. Levine RL, Wadleigh M, Cools J et al.: Activating mutation in the tyrosine kinase JAK2 in polycythemia vera, essential thromobocythemia, and myeloid metaplasia with myelofibrosis. Cancer Cell 2005; 7: 387-397.
10. Campbell PJ, Griesshammer M et al.: V617F mutation JAK2 is associated with poorer survival in idiopathic myelofibrosis. Blood 2006; 107: 2098-2100.
11. Tefferi A, Lasho TL, Huang J et al.: Low JAK2V617F allele burden in primary myelofibrosis, compared to either a higher allele burden or unmutated status, predicts inferior overall and leukemia-free survival. Leukemia 2008; 22: 756-761.
12. Guglielmelli P, Barosi G, Specchia G et al. Identification of patients with poorer survival in primary myelofibrosis based on the burden of JAK2V617F mutated allele. Blood 2009; 114: 1477-1483.
13. Barosi G, Bergamaschi G, Marchetti M et al.: JAK2 V617F mutational status predicts progression to large splenomegaly and leukemic transformation in primary myelofibrosis. Blood 2007; 110: 4030-6.
14. Guglielmelli P, Barosi G, Pieri L et al.: JAK2V617F mutational status and allele burden have little influence on clinical phenotype and prognosis in patients with post-polycythemia vera and post-essential thrombocythemia myelofibrosis. Haematologica 2009; 94 (1).
15. Alvarez-Larrán A, Bellosillo B, Martínez-Avilés L et al.: Postpolycythaemic myelofibrosis: frequency and risk factors for this complication in 116 patients. Br J Haematol 2009; 146 (5): 504-9.
16. Passamonti F, Rumi E, Pietra D et al.: A prospective study of 338 patients with polycythemia vera: the impact of JAK2 (V617F) allele burden and leukocytosis on fibrotic or leukemic disease transformation and vascular complications. Leukemia 2010; 24 (9): 1574-9.
