© Borgis - Anestezjologia Intensywna Terapia 4/2001, s. 247-249
Dorota Szczurek, Janusz Andres, Rafał Drwiła, Jerzy Sadowski
Wpływ kwasu traneksamowego i aprotyniny na pooperacyjną utratę krwi w operacjach pomostowania aortalno-wieńcowego z zastosowaniem krążenia pozaustrojowego*
The effects of tranexamic acid and aprotinin on postoperative blood loss in coronary artery bypass surgery
z Katedry Anestezjologii i Intensywnej Terapii;
kierownik: dr hab. J. Andres
i z Kliniki Chirurgii Serca i Naczyń;
kierownik: prof. dr hab. A. Dziatkowiak – CM UJ w Krakowie
Streszczenie
Celem retrospektywnej analizy było porównanie wpływu kwasu traneksamowego i aprotyniny na utratę krwi i potrzebę transfuzji u chorych zakwalifikowanych do pomostów aortalno-wieńcowych z zastosowaniem krążenia pozaustrojowego. Badania objęły łącznie 79 chorych: w grupie I (n-31) zastosowano w czasie operacji kwas traneksamowy (40 mg kg-1), w grupie II (n-33) zastosowano aprotyninę (2 mln J.I.K.), w grupie III (n-15), kontrolnej nie podawano leków hamujących fibrynolizę. Średnia objętość utraconej krwi w czasie 24 godz. po operacji była istotnie mniejsza w grupach kwasu traneksamowego i aprotyniny (700,9 ml ± 292,3 i 626,7 ± 322,6) niż a grupie kontrolnej (880 ml ± 307,2) (p<0,05). Częstość transfuzji krwi obcej była także mniejsza w grupach kwasu traneksamowego (45,2% chorych) i aprotyniny (24,2%) w porównaniu do grupy kontrolnej (60%) (p<0,05). Badanie wykazało podobny, oszczędzający krew wpływ kwasu traneksamowego i aprotyniny w operacjach pomostowania aortalno-wieńcowego.
Summary
The aim of this retrospective, open label study was to compare the effects of prophylactic with tranexamic acid and low-dose aprotinin on blood loss and transfusion requirements in 79 patients, aged 40-73 yrs, undergoing primary coronary artery bypass grafting, randomly allocated to receive: group I (n-31) – 40 mg kg-1 of tranexamic acid, group II (n-33) – 2 million K.I.U. of aprotinin; group III (n-15) served as a control (no antifibrinolytics). The 24 h postoperative blood loss was significantly lower in the tranexamic acid and aprotinin groups (700.9 ml ± 292.3 and 626.7 ± 322.6) than in the control group (880 ml ± 307.2). The need for a homologous blood transfusion was also reduced in both groups (45.2% and 24.2%), compared to the control group (60%). Tranexamic acid was as effective as aprotinin for reducing of blood loss and need of transfusion in patients undergoing primary CABG.
Istotnym problemem w kardiochirurgii jest utrata krwi i potrzeba przetoczeń preparatów krwiopochodnych. Przyczyny krwawienia mogą być chirurgiczne lub też zależne od zaburzeń hemostazy powstałych podczas pozaustrojowej perfuzji, do których zalicza się fibrynolizę oraz upośledzenie funkcji płytek krwi [1]. Działania zmierzające do zmniejszenia przetoczeń krwi podejmowane są w kardiochirurgii od dawna i dotyczą zarówno różnych metod autotransfuzji, jak też farmakologicznych metod oszczędzania krwi, wśród których ważne miejsce zajmują leki hamujące fibrynolizę [2].
W ostatnich latach pojawiło się szereg publikacji dotyczących profilaktycznego stosowania aprotyniny oraz syntetycznych leków hamujących fibrynolizę, jak kwas traneksamowy i aminokapronowy [3,4,5,6,7,8]. Nieliczne doniesienia porównują wpływ wymienionej farmakoterapii na utratę krwi w operacjach serca, brak jest jednak ogólnie przyjętych sposobów dawkowania leków, a uzyskane wyniki nie są jednakowe [5,6,7].
Celem naszych badań było porównanie wpływu aprotyniny i kwasu traneksamowego na utratę krwi i potrzebę przetoczeń preparatów krwiopochodnych w operacjach pomostowania aortalno-wieńcowego z zastosowaniem krążenia pozaustrojowego.
METODA
Retrospektywnym badaniom poddano 85 chorych zakwalifikowanych do planowej operacji pomostowania aortalno-wieńcowego. Stosowano leki hamujące fibrynolizę; aprotyninę (Traskolan, Jelfa S.A., Polska) lub kwas traneksamowy (Exacyl, Polfa – Warszawa).
Przyjęto następujące kryteria wykluczające z analizy:
– przebyta wcześniej operacja serca,
– zaburzenia hemostazy w wywiadzie lub przedoperacyjny wlew dożylny heparyny,
– wykonanie chirurgicznej rewaskularyzacji serca bez użycia krążenia pozaustrojowego,
– konieczność retorakotomii z przyczyn chirurgicznych we wczesnym okresie pooperacyjnym.
Uwzględniając powyższe wskazania wykluczono z analizy 6 chorych, a pozostałych 79 pacjentów w zależności od zastosowanej farmakoterapii podzielono na następujące grupy:
– grupa I – 31 chorych, u których zastosowano dożylnie 20 mg kg-1 kwasu traneksamowego po wprowadzeniu do znieczulenia i 20 mg kg-1 do płynu perfuzyjnego;
– grupa II – 33 chorych, u których zastosowano dożylnie 1 mln J.I.K. aprotyniny po wprowadzeniu do znieczulenia i 1 mln J.I.K. do płynu perfuzyjnego (łącznie 2 mln J.I.K.);
– grupa III (15 chorych) – kontrolna; u tych pacjentów nie podawano leków hamujących fibrynolizę w czasie operacji.
U wszystkich chorych stosowano znieczulenie ogólne złożone, jednakową metodę heparynizacji, protekcji serca i sposobu prowadzenia krążenia pozaustrojowego. Wszystkie operacje były przeprowadzane w umiarkowanej hipotermii (28°C), do pomostowania używano żyły odpiszczelowej oraz tętnicy piersiowej wewnętrznej lewej.
Wszystkim chorym na co najmniej 72 godziny przed operacją pobrano 1 jednostkę krwi własnej, którą przetaczano pod koniec zabiegu bez względu na stężenie hemoglobiny.
W badanych grupach wykonano ten sam rodzaj operacji: pomosty aortalno-wieńcowe, dążąc do uzyskania pełnej rewaskularyzacji serca. Ocenie poddano śródoperacyjną utratę krwi oraz po 8 i 24 godzinach od zakończenia zabiegu. Porównywano objętość i częstość transfuzji we wczesnym okresie pooperacyjnym.
Decyzja o potrzebie transfuzji była podejmowana na podstawie stanu klinicznego i stężenia hemoglobiny. W czasie krążenia pozaustrojowego podawano koncentrat krwinek czerwonych (KKCz) przy stężeniu hemoglobiny poniżej 3,72 mmol l-1. W oddziale intensywnej terapii przetaczano KKCz przy stężeniu hemoglobiny poniżej 4,96 mmol l-1. W analizie statystycznej stosowano test Kruskal-Wallisa, test wielokrotnych porównań Duncana oraz test niezależności Chi2. Dla wszystkich testów statystycznych przyjęto poziom istotności p<0,05.
WYNIKI
W zakresie parametrów przedoperacyjnych i śródoperacyjnych nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic pomiędzy badanymi grupami (tab. I).
Tab. I. Charakterystyka badanych chorych oraz parametry śródoperacyjne. Podano wartości średnie ± SD
| Grupa I - kwas traneksamowy (n-31) | Grupa II aprotynina (n-33) | Grupa III kontrolna (n-15) |
| Wiek (lata) | 58,0 ? 8,9 | 57,5 ? 7,8 | 57,3 ? 8,4 |
| Płeć (K/M) | 5/26 | 3/30 | 0/15 |
| Masa ciała (kg) | 79,8 ? 9,8 | 82,5 ? 13,1 | 76,1 ? 9,6 |
| Hematokryt przedoperacyjny (%) | 40,98 ? 3,45 | 41,91 ? 3,51 | 41,70 ? 2,71 |
| Kwas acetylosalicylowy w czasie 14 dni przed operacją (n/%) | 13 (41,9%) | 15 (45,5%) | 7 (46,7%) |
| Czas trwania perfuzji pozaustrojowej (min) | 87,7 ? 31,5 | 88,2 ? 28,0 | 93,1 ? 29,7 |
| Czas niedokrwienia serca (min) | 40,7 ? 17,1 | 40,9 ? 11,9 | 42,9 ? 13,2 |
Nie stwierdzono istotnych różnic pomiędzy wymienionymi w tabeli parametrami (NS)
Średnia objętość utraconej krwi w czasie operacji była podobna we wszystkich grupach i nie przekraczała 400 ml. Pooperacyjna utrata krwi, oceniana jako objętość drenażu z klatki piersiowej była znamiennie wyższa w grupie kontrolnej, w porównaniu do pozostałych grup, pomiędzy którymi nie stwierdzono różnic (tab. II).
Tab. II. Śródoperacyjna i pooperacyjna utrata krwi (ml). Podano wartości średnie ± SD
| Grupa I - kwas traneksamowy (n-31) | Grupa II aprotynina (n-33) | Grupa III kontrolna (n-15) | Istotność różnic |
| Utrata krwi w czasie operacji | 365 ? 82,1 | 355 ? 91,6 | 365 ? 109,3 | NS |
| Pooperacyjna utrata krwi - 8 godz. | 355,5 ? 155,5 | 316,7 ? 142,1 | 442,0 ? 145,4 | p<0,05 |
| Pooperacyjna utrata krwi - 24 godz. | 700,9 ? 292,3 | 626,7 ? 322,6 | 880,0 ? 307,2 | p<0,05 |
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Spiess B.D, Silvay G.: Overview of myocardial outcome: the interrelationships among coagulation, inflammation, and endotelium. Journal of Cardiothoracic and Vascular Anesthesia, 2000, 14, Suppl. 1, 2-5.
2. Szczurek D., Andres J.: Metody oszczędzania krwi w kardiochirurgii; w: Hemotransfuzja, autohemotransfuzja i hemodylucja sterowana w zastosowaniu klinicznym (red. Antoszewski Z., Skalski J., Maciejewski D.) Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice, 2000.
3. Butterworth J., James R., Lin Y., Prielipp R., Hudspeth A.S.: Pharmacokinetics of aminocaproic acid in patients undergoing aortocoronary bypass surgery. Anesthesiology, 1999, 90, 1624-1634.
4. Karski J.M., Dowd N.P., Joiner R., Carroll J., Peniston C., Bailey K., Glynn M.F., Teasdale S.J., Cheng D.C.H.: The effect of three different doses of tranexamic acid on blood loss after cardiac surgery with mild systemic hypothermia. Journal of Cardiothoracic and Vascular Anesthesia,1998, 12, 642-646.
5. Mongan P.D., Brown R.S., Thwaites B.K.: Tranexamic acid and aprotinin reduce postoperative bleeding and transfusions during primary coronary revascularization. Anesthesia and Analgesia, 1998, 87, 258-265.
6. Pugh S. C., Wielogorski A. K.: A comparison of the effects of tranexamic acid and low dose aprotinin on blood loss and homologous blood usage in patients undergoing cardiac surgery. Journal of Cardiothoracic and Vascular Anesthesia, 1995, 9, 240- 244.
7. Speekenbrink R.G., Vonk A.B., Wildevuur C.R., Eijsman L.: Hemostatic efficacy of dipiridamole, tranexamic acid and aprotinin in coronary bypass grafting. The Annals of Thoracic Surgery, 1995, 59, 438-442.
8. Suchorzewska J., Król T., Wujtewicz M., Karwacki Z.: Porównanie wpływu małych i dużych dawek aprotyniny na pooperacyjną utratę krwi u chorych operowanych w krążeniu pozaustrojowym. Anestezjologia Intensywna Terapia, 1997, 29,215-217.
9. Paone G., Spencer T., Silverman N.A.: Blood conservation in coronary artery surgery. Surgery, 1994, 116, 672-678.
