© Borgis - Nowa Pediatria 3/2011, s. 72-74
*Katarzyna Mazur-Melewska1, Krzysztof Strzyżewski2, Magdalena Figlerowicz1, Wojciech Służewski1
Gruźliczak mózgu u 8-miesięcznego niemowlęcia jako izolowana manifestacja zakażenia Mycobacterium tuberculosis
The brain tuberculoma in 8-month infant as the isolated manifestation of mycobacterium tuberculosis infection
1Klinika Chorób Zakaźnych i Neurologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Wojciech Służewski
2Klinika Chirurgii, Traumatologii i Urologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Andrzej Jankowski
Summary
In more than 95% patients, children’s tuberculosis is located in lungs. Tuberculosis of central nervous system is very rare and difficult to diagnose form of the infection.
We describe a case of brain tuberculomas in an 8-months-old girl. The authors wanted to point out the untypical course of infection and diagnostic problems. The presented case of isolated brain pathology is the very rare manifestation of tuberculosis.
Pomimo prowadzonych w Polsce programów epidemiologicznych dążących do stałej redukcji liczby zachorowań, zapadalność na gruźlicę wynosząca w 2009 r. 21,6/100 000 osób, należy do wyższych w Europie (1). Nadal odnotowuje się zachorowania w grupie pacjentów pediatrycznych. W 2007 r. dotyczyły one 74 dzieci, w tym 17 przypadków poniżej 4. roku życia (2).
Obraz kliniczny gruźlicy dziecięcej jest mało specyficzny. Najczęściej charakteryzuje ją brak obajwów lub dyskretne objawy chorobowe, takie jak stany podgorączkowe, brak łaknienia i nawracające infekcje oskrzelowo-płucne (2). Podstawą diagnostyki gruźlicy jest badanie bakteriologiczne i histologiczne. Materiałem diagnostycznym do badania biologicznego u dzieci są popłuczyny żołądkowe, a u osób starszych plwocina. Pozytywny wynik posiewu jest najpewniejszą metodą potwierdzającą zakażenie. Jego znaczenie umniejsza fakt długiego (nawet 8-tygodniowego) oczekiwania na wynik. Aktualnie coraz częściej wykorzystywana jest immunologiczna metoda nieinwazyjna, polegająca na wykryciu interferonu gamma (INF-γ) produkowanego przez limfocyty T w odpowiedzi na swoiste antygeny Mycobacterium tuberculosis (QuantiFERON-TB Gold). Test oparty na metodzie ELISA, służy ocenie utajonego zakażenia prątkiem gruźlicy i cechuje się dużą swoistością i czułością (3). Najnowsze metody genetyczne opierające się na wykrywaniu DNA bakterii skracają diagnostykę gruźlicy do kilku godzin. Ich swoistość ocenia się na 99-100%, ale potwierdzają one obecność w organizmie zarówno żywych, jak i martwych prątków (4).
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie trudności, jakie wystąpiły w diagnostyce gruźliczych ropni mózgu u 8-miesięcznego dziecka.
Opis przypadku
Dziewczynka 8-miesięczna z ciąży I, porodu I o czasie, została przyjęta do Kliniki z powodu toniczno-klonicznych drgawek ogniskowych prawej kończyny dolnej, które wystąpiły nagle w trakcie zabawy. Wywiad okołoporodowy i dotyczący pierwszych miesięcy życia nieobciążony. Wywiad rodzinny w kierunku chorób nowotworowych dodatni: dziadek dziecka zmarł z powodu guza mózgu, córka siostry ojca leczona w tutejszej Klinice z powodu nowotworu jamy brzusznej (neuroblastoma). Dotychczasowy rozwój dziecka prawidłowy. Szczepienia ochronne zrealizowane zgodnie z obowiązującym kalendarzem. Szczepienie przeciw gruźlicy wykonane w pierwszej dobie życia. Do dnia hospitalizacji rodzice nie obserwowali zmian w aktywności i kontakcie z dzieckiem.
W badaniu przedmiotowym w dniu przyjęcia do Kliniki poza naczyniakiem jamistym okolicy czołowej o średnicy 2,5 cm nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego i objawów ogniskowych ze strony OUN. Obraz ultrasonografii przezciemieniowej był prawidłowy.
W piątej dobie choroby u dziecka wystąpił ponownie napad drgawek prostych o analogicznej jak poprzednio lokalizacji. Badanie głowy metodą tomografii komputerowej (TK) wykazało obecność w obrębie mózgowia dwóch ognisk obrączkowych: większego o średnicy 16 mm, w części tylnej płata czołowego i mniejszego w obrębie płata ciemieniowego lewego. Obie zmiany otoczone były rozległym obrzękiem tkankowym.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2009 roku. NIZP-PZH, Warszawa 2010; 112. 2. Szczuka I: 50 lat gruźlicy u dzieci w Polsce (1957-2007). Ped Pol 2009; 84: 308-321. 3. Paluch-Oleś J, Kozioł-Montewka M: Ocena przydatności interferonowego testu QuantiFERON Gold in Tube i tuberkulinowego testu skórnego w immunodiagnostyce zakażeń Mycobacterium tuberculosis. Nowa Medycyna 2009; 1: 32-36. 4. Pabijasz D, Grzybowska-Chlebowczyc U, Lechowicz-Szynalik Z: Nietypowy obraz kliniczny gruźlicy płuc u 16-letniej pacjentki – opis przypadku. Ped Pol 2010; 2: 175-178. 5. Majewska-Zalewska H, Pisiewicz K: Gruźlica u dzieci w dobie powszechnych szczepień, czyli gruźlica „dziś” jest inna niż gruźlica „kiedyś”. Klin Ped 1998; 6, 349-352. 6. Farinha NJ, Razzali KA, Holzel H et al.: Tuberculosis of the central nervous system in children: 20-year survey. J Infect 2000; 41, 61-68. 7. Ziółkowski J, Michałowicz R: Problemy gruźlicy układu nerwowego u dzieci. [W:] Postępy w diagnostyce i leczeniu chorób układu nerwowego u dzieci. Tom 6. Jóźwiak S. (red.). BiFolium, Lublin 2004; 83-90. 8. Yarami A, Gurkan F, Elevli M et al.: Central nervous system tuberculosis in children: A review of 214 Cases. Pediatrics 1998; 102, e49. 9. Andronikou S, Smith B, Hatherhill M et al.: Definitive neuroradiological diagnostic features of tuberculous meningitis in children. Pediatr Radiol 2004; 34, 876-885. 10. Kumar R, Pandey CK, Bose N, Sahay S: Tuberculous brain abscess: clinical presentation, pathophysiology and treatment (in children). Childs Nerv Syst 2002; 18, 118-23. 11. Menon V, Gogoi M, Saxena R et al.: Isolated „one and a half syndrome” with brainstem tuberculoma. Indian J Pediatr (serial online) 2004; 71, 469-471.
