© Borgis - Nowa Stomatologia 4/2011, s. 152-157
*Anna Kwiatkowska, Elżbieta Jodkowska, Agnieszka Mielczarek, Aleksandra Mazur
Ocena skuteczności pasty Sensitive Pro-Relief™ w leczeniu nadwrażliwości zębiny
The estimation of the efficacy of Sensitive Pro-Relief™ paste in dentine hypersensitivity treatment
Zakład Stomatologii Zachowawczej Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Elżbieta Jodkowska
Summary
Introduction: Hypersensitivity of dentine among adult population constantly grows. Despite positive opinions about methods used so far, the scientists are still looking for new, more effective means to treat oversensitive dentine.
Aim: The objective of the study was to estimate the efficacy of Sensitive Pro-Relief™ paste in reduction of dentine hypersensitivity.
Material and methods: A total of 289 teeth with established dentin hypersensitivity was examined on the basis of patient interviews and clinical examination. The interview contained description of stimuli causing dentine pain and its intensity. The reasons of dentine exposure were clinically assessed. Each tooth with exposed dentine was analyzed in terms of its sensitivity to the induced pain caused by tactile stimulus (blunt probe) and dehydrative stimulus (air blast). The severity of pain was determined according to VAS scale. The Sensitive Pro-Relief™ toothpaste was applied with prophylaxis rubber cup. The intensity of dentine response caused by the applied stimuli was assessed four times before and after paste application in the baseline study and after twenty eight days.
Results: After a single application of the paste, the average values of pain intensity in VAS scale decreased considerably (p < 0.0001) – from 2.8 (± 3.1) to 0.2 (± 0.9) for tactile stimulus and from 6.1 (± 2.3) to 1.5 (± 1.8) for dehydrative stimulus. The achieved reduction of pain intensity was maintained for 1 month at almost unchanged level for both stimuli.
Conclusions: The conducted research shows that application of the polishing toothpaste Colgate R Sensitive Pro-Relief™ is highly effective in reducing oversensitivity of dentine. Even a single application of this toothpaste immediately reduces considerable the reaction to pain caused by stimuli.
Występowanie nadwrażliwości zębiny stale rośnie w populacji osób dorosłych. Ma to związek z wydłużeniem średniego okresu życia i faktem zachowania naturalnego uzębienia do późnej starości. Nadwrażliwość zębiny stała się współcześnie powszechnie odczuwalną dolegliwością i często zgłaszana jest przez pacjentów jako główny problem w czasie kontrolnych wizyt w gabinecie stomatologicznym.
Zgodnie z definicją, nadwrażliwość zębiny występuje wówczas, gdy ekspozycja na bodźce mechaniczne, termiczne, dehydratacyjne, osmotyczne lub chemiczne wywołuje przejściowy ból o zróżnicowanym natężeniu, który nie może być przypisany żadnej innej patologii (1-3). W licznych dostępnych badaniach dane dotyczące częstotliwości występowania nadwrażliwości zębiny różnią się znacznie między sobą. Szacuje się, że nadwrażliwość zębiny występuje u 3-98% pacjentów.
Zwiększona wrażliwość zębiny dotyczy najczęściej eksponowanej, wargowej powierzchni zębów, głównie kłów i przedtrzonowców. Zębina w prawidłowych warunkach pokryta jest przez szkliwo lub cement korzeniowy. W przypadku obnażenia powierzchni zębiny, odsłonięciu ulegają kanaliki zębinowe, przez co ułatwiony zostaje dostęp bodźców do miazgi zęba. Zwyczaje żywieniowe i styl życia sprzyjają ekspozycji zębiny na działanie szkodliwych czynników. Współczesne badania sugerują, że recesja dziąsłowa będąca skutkiem abrazji lub choroby przyzębia odgrywa zasadniczą rolę w odsłanianiu zębiny, a erozja wywoływana przez kwasy jest istotnym czynnikiem powodującym otwieranie się kanalików zębinowych (3-5).
Teoria hydrodynamiczna, opublikowana w 1967 roku przez Brännströma, jest współcześnie nadal akceptowana jako mechanizm powstawania nadwrażliwości zębiny. Sugeruje ona naprzemienne ruchy płynu kanalikowego w kierunku do miazgi i z powrotem do części obwodowych zębiny. Zmiana ciśnienia stymuluje wrażliwość zakończeń nerwów znajdujących się wokół odontoblastów. Zmienność przepływu płynu i ciśnienia w kanalikach zależy od warunków panujących w otoczeniu zęba (6, 7).
Leczenie i profilaktyka nadwrażliwości zębiny opierają się na eliminacji zdolności zewnętrznego stymulowania bólu. W terapii stosuje się dwie grupy produktów, różniące się mechanizmem działania. Pierwsza grupa to preparaty zawierające sole potasu, dzięki którym zahamowana zostaje transmisja bodźców we włóknach nerwowych zaopatrujących zębinę, a druga to preparaty blokujące kanaliki zębinowe. Skuteczność powyższych preparatów oceniona była w licznych polskich i zagranicznych publikacjach (8-10). Większość autorów zaleca nieprzerwane stosowanie preparatów z obu grup przez okres od 4 do 8 tygodni, aby uzyskany efekt był zarejestrowany przez pacjenta. Pomimo pozytywnej oceny dotychczas stosowanych metod, naukowcy nadal poszukują nowych, bardziej skutecznych środków wykorzystanych w terapii nadwrażliwości zębiny, które będą działać szybciej, a ich efekt będzie długotrwały.
Cel pracy
Celem badań była ocena skuteczności pasty polerującej Colgate® Sensitive Pro-Relief™ w leczeniu znoszenia nadwrażliwości zębiny.
Materiał i metody
Pacjentów do badań rekrutowano spośród osób zgłaszających się do Zakładu Stomatologii Zachowawczej w Warszawie z powodu nadwrażliwości zębiny. Do badań zakwalifikowano 30 pacjentów, kobiet i mężczyzn w wieku od 24 do 78 lat. U badanych w trakcie wizyty kontrolnej stwierdzono minimum 2 zęby z objawami nadwrażliwości oraz zmianami o charakterze abrazji, erozji lub recesji dziąsłowej.
Badanie kliniczne składało się z dwóch wizyt, wstępnej i kontrolnej po 28 dniach. Przebieg badania w trakcie obu wizyt był zbliżony i wyglądał następująco:
Badanie wstępne
Wywiad z pacjentem
– Dotyczący występowania bólu pod wpływem bodźców termicznych (zimno, ciepło), chemicznych (słodkie, kwaśne) i mechanicznych (dotyk, szczotkowanie zębów) oraz określenie natężenia bólu wg skali VAS.
Badanie kliniczne
A. Oznaczenie zębów z nadwrażliwością zębiny i określenie przyczyn odsłonięcia zębiny.
B. Oczyszczenie zębów z osadu przy pomocy gumki profilaktycznej umocowanej na kątnicy wolnoobrotowej i pasty polerującej o najniższym współczynniku ścieralności.
C. Ocena wrażliwości każdego zęba z odsłoniętą zębiną na dotyk z użyciem tępo zakończonej sondy periodontologicznej (Bad. IA):
– pacjenta poinformowano o konieczności sygnalizowania odczuwania bólu,
– tępo zakończoną końcówkę sondy umieszczano na policzkowej powierzchni każdego zęba z nadwrażliwością w pobliżu połączenia szkliwno-cementowego (CEJ – ang. cemento-enamel junction) i przesuwano po powierzchni zęba z siłą około 50 gramów,
– pacjent określał nasilenie odczuwania bólu przy każdym zębie bezpośrednio po jego badaniu przy użyciu skali VAS.
D. Ocena wrażliwości na dehydratację (strumień zimnego powietrza) (Bad. IA):
– ząb z nadwrażliwością izolowano od przylegających zębów sąsiednich – medialnie i dystalnie,
– na powierzchnię policzkową badanego zęba kierowano strumień powietrza z dmuchawki unitu stomatologicznego przez okres 1 sekundy z odległości około 1 cm,
– pacjent określał nasilenie odczuwania bólu wg skali VAS.
E. Aplikacja pasty polerującej na wrażliwe zęby: gumkę profilaktyczną w kształcie kielicha, wypełnioną pastą, umieszczano na kątnicy wolnoobrotowej i polerowano całe uzębienie przy niskiej lub umiarkowanej prędkości. Wrażliwe obszary pokrywano pastą na 3 sekundy i następnie powtarzano aplikację.
F. Określenie natężenia bólu na dotyk i strumień powietrza, bezpośrednio po aplikacji pasty. Badanie przeprowadzono wg wyżej opisanych schematów w punkcie C i D (Bad. IB).
G. Określenie natężenia bólu na dotyk i strumień powietrza po 28 dniach (Bad. IIA). Badanie przeprowadzono wg przyjętych standardów w Bad. IA.
H. Ponowna aplikacja pasty polerującej na wrażliwe zęby – tylko u osób, które w dalszym ciągu zgłaszały istnienie dolegliwości związanych z nadwrażliwością zębiny.
I. Po powtórnej aplikacji ponownie oceniono natężenie bólu na dotyk i strumień powietrza (Bad. IIB).
W celu określenia natężenia odczuwania bólu, zarówno w trakcie wstępnego wywiadu z pacjentem, jak i w badaniu klinicznym zastosowano metodę wizualnej skali analogowej – ang. Visual Analogue Scale – VAS (9). Jest to prosta metoda służąca do oceny zmiennej, subiektywnej cechy lub postawy (np. bólu), która może przybierać wartości w sposób ciągły i nie daje się precyzyjnie zmierzyć dostępnymi urządzeniami. Określenie natężenia bólu za pomocą wizualnej skali analogowej polega na zaznaczeniu przez badanego punktu na linii np. o długości 10 cm, gdzie wartości 0 przypisuje się całkowity brak bólu, a 10 najsilniejszy ból, jaki można sobie wyobrazić. Rozkład skali VAS wygląda następująco 0 – brak bólu, 1-3 – ból niewielki, 4-6 – ból umiarkowany, 7-9 – ból silny, 10 – ból bardzo silny. Wyrażenie nasilenia bólu w wartościach numerycznych pozwala na porównanie jego nasilenia w badaniach kontrolnych u pojedynczego chorego, jak i pomiędzy różnymi osobami.
Analiza statystyczna
Analizę uzyskanych wyników przeprowadzono z zastosowaniem testu Wilcoxona dla prób powiązanych.
Wyniki
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Canadian Advisory Board on Dentine Hypersensitivity: Consen-sus-based recommendations for the diagnosis andmanagement of dentine hypersensitivity. J Can Dent Assoc 2003; 69, 221-228. 2. Hollan GR et al.: Guidelines for the design and conduct of clinical trials on dentine hypersensitivity. J Clin Periodontol 1997; 24: 808-813. 3. Addy M: Etiology and clinical implications of dentine hypersensitivity. Dent Clin North Am 1990; 34: 503-514. 4. Addy M: Dentine hypersensitivity: New perspectives on an old problem. Int Dent J 2002; 52 (Suppl): 367-75. 5. Cummins D: Dentin hypersensitiviti. From to a breakthrough therapy for everyday sesitiviti relief. J Clin Dent 2009; 20, 1: Special Issue, 1-9. 6. Brännström M: The transmission and control of dentinal pain. [In:] Grossman Li (ed.): Mechanism and control of pain. New York: Masson Publishing 1979; 15-35. 7. Brännström M, Astrom A: The hydrodynamics of dentin: its possible relationship to dental pain. Int Dent J 1972; 22: 219-227. 8. Chomyszyn-Gajewska M: Zwiększona wrażliwość zębiny – współczesne poglądy na temat zapobiegania i leczenia. Dent Med Probl 2009; 46, 1, 110-117. 9. Ricarte JM, Matoses VF, Llacer VJF et al.: Dentinal sensitiviti. Concept and methodology for its objective evaluation. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2008; 13, E201-E206. 10. Schiff T, Delgado E, Zhang YP et al.: Clinical evaluation of the efficacy of an in-office desensitizing paste containing 8% arginine and calcium carbonate in providing instant and lasting relief of dentin hypersensitivity. Am J Dent 2009; 22 Suppl A: 8A-15A. 11. Panagakos T, Schiff T, Guignon A: Dentin hypersensitivity: Effective treatment with an in-office desensitizingpaste containing 8% arginine and calcium carbonate. Am J Dent 2009; 22 Suppl A: 3A-7A. 12. Yad R et al.: Comparing the Efficacy in Reducing Dentin Hypersensitivity of a New toothpaste Containing 8.0% Arginine, Calcium Carbonate, and 1450 ppm Fluoride to a Commercial Sensitive Toothpaste Containing 2% Potassium Ion: An Eight-Week Clinical Study on Canadian Adults. J Clin Dent 2009; 20: Special Issue 10-16. 13. Dacimo R et al.: Comparing the efficacy in Reducing Dentin Hypersensitivity of a New Toothpaste Containing 8.0% arginine,Calcium Carbonate and 1450 ppm Fluoride to a Commercial Sensitive Toothpaste Containing 2% Potassium Ion: An Eight-Week Clinical Study in Rome, Italy. J Clin Dent 2009; Special Issue 17-22. 14. Hamlin D, Phelan Williams K et al.: Clinical evaluation of the efficacy of a desensitizing paste containing 8% arginine and calcium carbonate for in-office relief of dentin hypersensitivity associated with dental prophylaxis. Am J Dent 2009; 22 Suppl A: 16A-20A. 15. Petrou I, Heu R, Stranick M et al.: A breakthrough therapy for dentin hypersensitivity: how dental products containing 8% arginine and calcium carbonate work to deliver effective relief of sensitive teeth. J Clin Dent 2009; 20(1): 23-31. 16. Kaczmarek U, Jankowska K: Efektywność kliniczna pasty Sensitive Pro-ReliefTM w znoszeniu nadwrażliwości zębiny. Czas Stom 2009; 62, 9. 17. Kaczmarek U: Postępowanie diagnostyczno-lecznicze w nadwrażliwości zębiny. Czas Stomatol 2006; LIX, 7, 461-472.
