© Borgis - Nowa Stomatologia 4/2011, s. 158-162
*Paweł Jasiński, Piotr Sobiech, Emil Korporowicz
Resorpcja zewnętrzna korzenia spowodowana urazem – opis przypadku
External Root resorption due to a dental trauma – case study
Zakład Stomatologii Dziecięcej Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik Zakładu: dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk
Summary
External inflammatory root resorption is a frequent complication after a luxation injury. It can involve dentin, cementum or even, in severe cases, bone. It proceeds more rapidly in the presence of the inflamed necrotic pulp tissue.
This article describes a case of an external root resorption in the coronal third part of the root of a maxillary left cental incisor. Due to the delay in referral to the dental trauma clinic, the necrotic pulp has been present in the root canal for at least 1 month.
Root canal treatment was initiated at the day of the admittance. The material of choice for temporary root filling was calcium hydroxide for both central maxilla incisors. The surgical intervention was performed after 14 days. Soft tissue was cut with 15C surgical knife. The access to external inflammatory cavity was obtained by the means of piezosurgery. The resorptive defect was debrided with a Gracey curette and rinsed with 5.25% sodium hypochlorite. Afterwards, part of the root was repaired using MTA Angelus. Post-operative bone deficiency was filled with Glass Bone material. Follow-up revealed complete healing six months after the surgical procedure. Due to the delayed admittance of the patient, temporary filling material should be replaced until twelve months after dental trauma. The patient would be recalled every two months.
WSTĘP
Resorpcja jest procesem fizjologicznym lub patologicznym powodującym utratę zębiny, cementu zęba i w zaawansowanych przypadkach również otaczającej go kości (1). Odporność powierzchni korzeni zębów stałych przed resorpcją nie jest w pełni wyjaśniona. Wykazano, że za ochronę odpowiada zewnętrzna warstwa cementu. Uważa się, że osteoklasty nie posiadają zdolności przylegania i resorpcji niezmineralizowanej macierzy, a zewnętrza warstwa cementu jest pokryta niezmineralizowanym cementioidem, który nie pozwala na ich wiązanie. Aby rozpoczął się proces resorpcji, muszą wystąpić równocześnie: utrata warstwy ochronnej, w przypadku resorpcji zewnętrznej – cementoidu, oraz w miejscu odsłonięcia zębiny korzeniowej – proces zapalny.
Utrata warstwy ochronnej może być bezpośrednim wynikiem urazu lub pośrednim, gdy jako wynik urazu występuje odpowiedź zapalna. Uważa się, że im mniejsza powierzchnia korzenia jest zniszczona, tym mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia resorpcji. Wtłoczenie, zwichnięcia zęba rokują najgorzej (2, 3). W celu ograniczenia skutków urazu konieczne jest wdrożenie odpowiedniego postępowania leczniczego. Kluczowym elementem gwarantującym sukces leczniczy jest unikanie wtórnego do urazu niszczenia cementu korzeniowego. Najważniejszymi czynnikami mającymi wpływ na dalsze rokowanie są: prawidłowe przechowywanie wybitego zęba, jak i możliwie najkrótszy czas zaopatrzenia urazu. Gdy istnieją wskazania, należy wdrożyć odpowiednią farmakoterapię. Niezbędne jest również ograniczenie urazów wtórnych: przez delikatną repozycję oraz odpowiedni wybór rodzaju i czasu szynowania (2).
Resorpcje zostały sklasyfikowane jako resorpcje zewnętrzne, wewnętrzne oraz przyszyjkowe. Postępująca resorpcja może prowadzić do perforacji korzenia i utraty zęba (1).
Resorpcje zewnętrzne często wykrywane są podczas rutynowych badań radiologicznych – klinicznie mogą przebiegać bezobjawowo. W zależności od postawionej diagnozy konieczne jest wdrożenie odpowiedniego interdyscyplinarnego leczenia. Sugerowany w publikacjach plan leczenia obejmuje oczyszczenie ubytku tkanek twardych, wypełnienie najbardziej biozgodnym materiałem jamy resorpcyjnej (cement szkło-jonomerowy, cement szkło-ionomerowy modyfikowany żywicą, cement MTA, ewentualnie amalgamat rtęci) oraz uzupełnienie ubytku kostnego poprzez zabieg augmentacji kości, często połączony z zbiegiem sterowanej regeneracji tkanek miękkich (4).
OPIS PRZYPADKU
Jedenastoletni, ogólnie zdrowy pacjent został skierowany do Zakładu Stomatologii Dziecięcej IS WUM w celu kontynuacji leczenia endodontycznego całkowicie zwichniętego zęba 21. Uraz miał miejsce trzy miesiące wcześniej. W dniu urazu pacjent został przyjęty w prywatnym gabinecie stomatologicznym, gdzie udzielono mu pierwszej pomocy – replantowano ząb 21, rozpoczęto leczenie endodontyczne oraz założono do kanału tymczasowy materiał wypełniający na bazie wodorotlenku wapnia. W badaniu radiologicznym wykonanym w dniu urazu stwierdzono ząb 21 w prawidłowej pozycji w zębodole po replantacji oraz brak widocznych objawów patologicznych w obrazie zęba 11.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Regan JD, Witherspoon DE, Foyle DM: Surgical repair of Root and tooth perforations. Endodontic Topics 2005, 1. 152-178. 2. Trope M: Root resorption due to dental trauma. Endod Topics 2002; 1: 79-100. 3. Heitheresay GS: Management of tooth resorption. Australian Dental Journal Supplement 2007; 52: (1 Suppl): 105-121. 4. Pace R, Guliani V, Pagavino G: Mineral trioxide aggregate in the treatment of external invasive resorption: a case report. International Endodontic Journal 2008; 41: 258-266. 5. Trope M: Root resorption of dental and traumatic origin: classification based on etiology. Pract Periodontics Aesthet Dent 1998; 10(4): 515-22. 6. Monkos-Jaremczuk E, Jaremczuk B, Borczyk R: Urazy zębów stałych – wytyczne dotyczące postępowania w przypadku urazów zębów stałych – na podstawie zaleceń Komitetu Międzynarodowego Stowarzyszenia Traumatologii Stomatologicznej – IADT. TPS 1998; 10: 12-18. 7. Abedi HR, Torabinejad M, McMillan P: The effect of deminarelization of resected root ends on cementogenesis. J Endod 1997; 23: 258. 8. Srinivasan V, Waterhouse P, Whitworth J: Mineral trioxide aggregate in paediatric dentistry. International Journal of Pediatric Dentistry 2009; 19: 34-47. 9. Sin-Young K, Sung-Eun Y: Surgical repair of external inflammatory root resorption with resin-modified glass ionomer cement. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2011; 111: 33-36. 10. Ahangari Z, Nasser M, Mahdian M et al.: Interventions for the management of external root resorption. Cochrane Database of Systematic Reviews 2010; 6.
