© Borgis - Nowa Stomatologia 4/2011, s. 167-169
*Barbara Burzyńska, Elżbieta Mierzwińska-Nastalska
Rehabilitacja protetyczna pacjentów bezzębnych
Prosthetic rehabilitation of edentulous patients
Katedra Protetyki Stomatologicznej Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Elżbieta Mierzwińska-Nastalska
Summary
Complete dentures have been for long the only prosthodontic treatment option for edentulous patients. Whereas most of patients are satisfied with denture usage, there is a group of patients who are unable to adapt. Osseointegrated dental implants have significantly extended therapeutic possibilities for edentulous patients, especially for maladaptive. While a two- or one-implant overdenture is increasingly regarded as a standard of medical care for edentate patients, it is important to remember, that for many of them, this treatment option is impossible to appliance for economic reason or because of anatomic borders. Epidemiological data report, that the rate of edentulism is falling, but because of accompanying effect of ageing population, the problem of edentulism will be still common and the number of people in need of complete dentures will not decrese.
„Bezzębie” definiowane jest jako stan po utracie wszystkich stałych zębów i jest ono wynikiem złożonych procesów zarówno biologicznych, jak również niebiologicznych, związanych z opieką stomatologiczną. Wśród pierwszych należy wziąć pod uwagę próchnicę zębów, choroby miazgi, periodontopatie, urazy zębów, nowotwory części twarzowej czaszki. Potencjalnie silnie mogą wpłynąć na decyzję o usunięciu lub leczeniu pozostałych zębów: system ochrony zdrowia, dostępność usług medycznych, świadomość pacjentów, tradycja kulturalna, edukacja, preferencje pacjenta, cena usług, możliwości finansowe pacjentów i inne czynniki natury psychologicznej (1, 2). Według doniesień Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) próchnica zębów jest nadal szeroko rozpowszechnionym zjawiskiem, z frekwencją sięgającą w niektórych krajach nawet 100%. Wskaźnik występowania chorób przyzębia szacowany jest na 5-20% populacji, natomiast bezzębie sięga 7-69% populacji światowej (3).
Zróżnicowany wskaźnik bezzębia wynika z zależności od regionu i kraju, a także wieku pacjentów. Dotyka najczęściej osób w wieku powyżej 65 lat, z przewagą różnej płci w zależności od kraju (4). Dane statystyczne z lat 1985-2000 wskazują na różnice sięgające od 0% do 71,7% (5). Znaczącym wnioskiem z analizy tych danych był brak zależności między wskaźnikiem bezzębia a poziomem rozwoju ekonomicznego kraju oraz liczbą lekarzy dentystów przypadających na jednego mieszkańca. Jednakże zaobserwowano wpływ różnic etnicznych na ogólny wskaźnik utraty zębów w różnych częściach świata.
Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci obserwuje się spadek wskaźnika bezzębia we wszystkich grupach wiekowych na poziomie ok. 10% w ciągu dekady (6). Nowe stwierdzane przypadki pacjentów bezzębnych w skali roku wahają się na poziomie 0-2% (5). Fakt ten mógłby sugerować odpowiadającą temu zjawisku redukcję zapotrzebowania pacjentów na leczenie z zastosowaniem protez całkowitych. Odwrotne wnioski zostały wyciągnięte na podstawie badań przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych, sugerujących, iż po uwzględnieniu zarówno wskaźników epidemiologicznych, jak i demograficznych, liczba osób z bezzębiem w szczęce/żuchwie lub w szczęce i żuchwie wzrośnie z poziomu 34 milionów w 1991 roku do poziomu 38 milionów w 2020 roku (6). Uzasadnieniem dla tego rodzaju przewidywań jest wzrastający wskaźnik starzenia się społeczeństwa i zwiększająca się liczba osób starszych, co przeciwdziała ogólnemu spadkowi poziomu bezzębia (5).
W wielu rozwiniętych krajach odsetek pacjentów bezzębnych sukcesywnie maleje, potwierdzając w najlepszy sposób ogólną poprawę zdrowia jamy ustnej wśród populacji dorosłych (5). Bardzo szybki spadek liczby osób bezzębnych obserwowany był na przestrzeni ostatnich trzech dekad w niektórych krajach europejskich, m.in. w Szwecji (55% bezzębnych kobiet w wieku 70 lat w 1971 roku i 7% w 2001 roku) (7). Jednak przy oszacowywaniu przyszłości leczenia z zastosowaniem protez całkowitych w rehabilitacji bezzębnej jamy ustnej nie można przeoczyć również faktu starzenia się populacji, który skutecznie przeciwdziała zmniejszaniu się rangi problemu bezzębia w skali globalnej (5).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Academy of Prosthodontics: Glossary of prosthodontic terms. J Prosthet Dent 1998; 94(1): 34. 2. Felton D: Edentulism and Comorbid Factors. J Prosthodont 2009; 18(2): 88-96. 3. Petersen PE, Bourgeois D, Ogawa H et al.: The global burden of oral diseases and risks to oral health. Bull World Health Organ 2005; 83(9): 661-9. 4. Osterberg T, Carlsson GE, Sundh V: Trends and prognoses of dental status in the Swedish population: analysis based on interviews in 1975 to 1997 by Statistics Sweden. Acta Odontol Scand 2000; 58(4): 177-82. 5. Carlsson G, Omar R: The future of complete dentures in oral rehabilitation. A critical review. J Oral Rehabil 2010; 37, 143-156. 6. Douglass CW, Shih A, Ostry L: Will there be a need for complete dentures in the United States in 2020? J Prosthet Dent 2002; 87(1): 5-8. 7. Osterberg T, Carlsson GE: Dental state, prosthodontic treatment and chewing ability – a study of five cohorts of 70-year-old subjects. J Oral Rehabil 2007; 34(8): 553-9. 8. Frencz L: Facing the Future of Edentulism. J Prosthodont 2009; 18, 86-87. 9. Esfandiari S, Lund J, Penrod J et al.: Implant overdentures for edentulous elders: study of patient preference. Gerodontology 2009; 26, 3-10. 10. Marachlioglou C, Dos Santos J, Cunha V, Marchini L: Expectations and final evaluation of complete dentures by patients, dentist and dental technician. J Oral Rehabil 2010; 37, 518-524. 11. Carlsson GE: Clinical morbidity and sequelae of treatment with complete dentures. J Prosthet Dent 1998; 79(1): 17-23. 12. Palmquist S, Owall B, Schou S: A prospective randomized clinical study comparing implant supported fixed prostheses and overdentures in the edentulous mandible: proshodontic production time and costs. Int J Prosthodont 2004; 17, 2, 231-235. 13. Pjetursson BE, Lang NP: Prosthetic treatment planning on the basis of scientific evidence. J Oral Rehabil 2008; 35, 1, 72-90. 14. Attard NJ, Zarb GA, Laporte A: Long term treatment costs associated with implant-supported mandibular prostheses in edentulous patients. Int J Prosthodont 2005; 28, 2, 117-123. 15. Assunçăo WG, Barăo VA, Delben JA et al.: A comparison of patient satisfaction between treatment with conventional complete dentures and overdentures in the elderly: a literature review. Gerodontology 2010; 27(2): 154-62. Epub 2009; 6. 16. Awad MA, Lund JP, Shapiro SH et al.: Oral health status and treatment satisfaction with mandibular implant overdentures and conventional dentures: a randomized clinical trial in a senior population. Int J Prosthodont 2003; 16(4): 390-6. 17. Morais JA, Hezdecke G, Pawliuk J et al.: The effects of mandibular two-implant overdentures on nutrition in elderly edentulous individuals. J Dent Res 2003; 82, 1, 53-58. 18. Takanashi Y, Penrod JR, Lund P, Feine JS: A cost comparison of mandibular two-implant overdentures and conventional denture treatment. Int J Prosthodont 2004; 17, 2, 181-186. 19. Zitzman NU, Sendi, Marinello CP: An economic evaluation of implant treatment in edentulous patients – preliminary results. Int J Prosthodont 2005; 18, 1, 20-27. 20. Walton JN, MacEntee MI: Choosing or refusing oral implants: a prospective study of edentulous volunteers for a clinical trial. Int J Prosthodont 2005; 18(6): 483-8. 21. MacEntee M: A look at the (near) future based on the (recent) past – how our patients have changed and how they will change. J Can Dent Assoc 2005; 71(5): 331.
