© Borgis - Nowa Medycyna 3/2011, s. 36-41
*Konrad Wroński1, 2, 3, Roman Bocian1, 2
Wiedza pacjentów na temat roli witaminy D w chemioprewencji raka jelita grubego
The patients knowledge about the role of vitamin D in chemoprevention of colorectal cancer
1Oddział Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. dra M. Pirogowa w Łodzi
Ordynator Oddziału Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej: dr med. Jerzy Okraszewski
2Poradnia Proktologiczna, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. dra M. Pirogowa w Łodzi
Kierownik Poradni Proktologicznej: dr med. Roman Bocian
3Słuchacz Podyplomowego Studium Poradnictwa Żywieniowego i Dietetycznego na Wydziale Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Summary
Introduction. In Poland, there is observed increase in morbidity and mortality from colon cancer. Malignant tumors of the colon are a major health problem in all developed countries. Risk factors for colorectal cancer include genetic predisposition, glandular polyps, inflammatory bowel disease and dietary factors. Eating properly balanced diet, including adequate amounts of vitamin D, has a protective effect on colon.
Objectives. The objective of this research was to become aquainted with patients’ knowledge of the vitamin D role in the chemoprevention of colorectal cancer.
Material and methods. A group of 400 patients treated in Doctor Pirogow’s High Specialized Hospital in Lodz was interviewed by means of the author’s own survey in which specific tools were used to become aquainted with patients’ knowledge of the vitamin D role in the chemoprevention of colorectal cancer. The necessary statistics were conducted by means of STATISTICA 7.1 and EXCEL 2008 programmes.
Results. The analysis of the results shows that 372 (93.0%) of respondents did not know about the protective role of vitamin D in colorectal cancer chemoprevention. The study shows that 392 (98.0%) of respondents were not informed by doctors about the protective effect of vitamin D in the digestive tract. In this survey 396 (99.0%) of respondents did not know what is the recommended daily intake of vitamin D in the diet.
Conclusions. The results of the study shows that patients do not know about the role of vitamin D in chemoprevention of colorectal cancer and were not informed by their doctors about such role of vitamin D. Patients were not aware of the need to consume the Recommended Dietary Allowance of vitamin D in the diet, which shows little knowledge of the subjects on the diet. It seems necessary to change the eating habits of patients and the introduction of nutrition education from an early age in the society.
Wprowadzenie
W Polsce obserwuje się wzrost zachorowalności, jak i umieralności na nowotwory złośliwe jelita grubego. Nowotwory złośliwe jelita grubego stanowią także główny problemem zdrowotny w krajach wysoko rozwiniętych Europy Zachodniej, Środkowej i Ameryki Północnej (1-3). Czynnikami, które zwiększają ryzyko raka jelita grubego są: predyspozycje genetyczne, polipy gruczołowe, choroby zapalne jelit i czynniki dietetyczne (1-5). Obecnie nowotwory jelita grubego zaliczane są do nowotworów dietozależnych. Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia raka jelita grubego zaliczana jest dieta bogatoenergetyczna i dieta oparta na produktach przetworzonych (3-5). Przed zachorowaniem na nowotwory złośliwe jelita grubego chroni człowieka zbilansowana dieta i odpowiednia ilość spożywanej w diecie witaminy D (4, 5).
Cel pracy
Celem pracy było zapoznanie się z wiedzą pacjentów na temat roli witaminy D w chemioprewencji raka jelita grubego.
Materiał i metody
Sondaż badający wiedzę pacjentów na temat roli witaminy D w chemioprewencji raka jelita grubego został przeprowadzony w 2009 i 2010 roku wśród pacjentów Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. dra Mikołaja Pirogowa w Łodzi.
W celu przeprowadzenia badania przygotowano ankiety. Wypełnienie ankiety było przez pacjenta dobrowolne i anonimowe. Kwestionariusz ankiety zawierał pytania zamknięte. Przed rozdaniem ankiet pytano każdego pacjenta, czy wyraża zgodę na udział w badaniu. Po otrzymaniu pozytywnej odpowiedzi wręczano ankietę do wypełnienia.
Grupę badaną stanowiło 400 pacjentów przebywających w oddziałach i poradniach Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. dra Mikołaja Pirogowa w Łodzi, które wyraziły zgodę i poprawnie wypełniły ankietę.
Niezbędne obliczenia przeprowadzone zostały za pomocą pakietów: STATISTICA 7.1 i EXCEL 2008.
Wyniki
W badaniu uczestniczyło 400 pacjentów, z czego 296 (74,0%) kobiet i 104 (26,0%) mężczyzn. Dominujący wiek respondentów mieścił się w przedziale od 45 do 65 roku życia – tym wiekiem legitymowało się 215 (53,7%) ankietowanych pacjentów. W grupie ankietowanych pacjentów wykształceniem średnim legitymowało się 291 (72,7%) osób. Wśród 400 ankietowanych, 384 (96,0%) pacjentów pochodziło z miasta zamieszkanego przez więcej niż 500 000 mieszkańców (tab. 1).
Tabela 1. Charakterystyka badanej grupy pacjentów.
| | Liczba badanych | (%) |
| Wiek | do 25 r.ż. | 7 | 1,7 |
| od 25 do 44 r.ż. | 167 | 41,8 |
| od 45 do 65 r.ż. | 215 | 53,7 |
| powyżej 65 r.ż. | 11 | 2,8 |
| RAZEM: | 400 | 100,0 |
| Płeć | kobiety | 296 | 74,0 |
| mężczyźni | 104 | 26,0 |
| RAZEM: | 400 | 100,0 |
| Miejsce zamieszkania | w mieście powyżej 500 000 mieszkańców | 384 | 96,0 |
| w mieście od 25 000 do 500 000 mieszkańców | 15 | 3,8 |
| w miejscowości poniżej 25 000 mieszkańców | 1 | 0,2 |
| na wsi | 0 | 0,0 |
| RAZEM: | 400 | 100,0 |
| Wykształcenie | podstawowe | 0 | 0,0 |
| zawodowe | 39 | 9,8 |
| średnie | 291 | 72,7 |
| wyższe | 70 | 17,5 |
| RAZEM: | 400 | 100,0 |
W przeprowadzonym badaniu 372 (93,0%) respondentów nie wiedziało o roli witaminy D w chemioprewencji raka jelita grubego (wykr. 1). Wśród 400 ankietowanych, 28 (7,0%) osób słyszało o chemioprewencyjnej roli witaminy D.
Wykres 1. Wiedza pacjentów na temat wpływu witaminy D w chemioprewencji raka jelita grubego.
W przeprowadzonej analizie statystycznej przy pomocy programu STATISTICA 7.1, nie stwierdzono zależności istotnych statystycznie pomiędzy płcią, wiekiem, wykształceniem, miejscem zamieszkania a wiedzą pacjentów na temat roli witaminy D w chemioprewencji raka jelita grubego (p > 0,05).
W przeprowadzonej ankiecie 392 (98,0%) respondentów stwierdziło, że lekarze nie informowali ich o ochronnym wpływie witaminy D na przewód pokarmowy (wykr. 2). Wśród 400 ankietowanych, 8 (2,0%) pacjentów miało inne zdanie.
Wykres 2. Opinie pacjentów na temat informowania ich przez lekarzy o ochronnym wpływie witaminy D w chemioprewencji raka jelita grubego.
W przeprowadzonej analizie statystycznej przy pomocy programu STATISTICA 7.1, nie stwierdzono zależności istotnych statystycznie pomiędzy płcią, wiekiem, wykształceniem, miejscem zamieszkania a opiniami pacjentów na temat udzielania przez lekarzy informacji na temat roli witaminy D w chemioprewencji nowotworów złośliwych jelita grubego (p > 0,05).
W przeprowadzonym badaniu ankietowym 396 (99,0%) respondentów nie wiedziało, jakie jest zalecane dzienne spożycie witaminy D w diecie (wykr. 3). Wśród ankietowanych, 4 (1,0%) osoby słyszały o zalecanym dobowym spożyciu witaminy D w diecie.
Wykres 3. Wiedza pacjentów na temat zalecanego dziennego spożycia witaminy D w diecie.
W przeprowadzonej analizie statystycznej przy pomocy programu STATISTICA 7.1, nie stwierdzono zależności istotnych statystycznie pomiędzy płcią, wiekiem, wykształceniem, miejscem zamieszkania a wiedzą pacjentów na temat zalecanego dziennego spożycia witaminy D w diecie (p > 0,05).
OMÓWIENIE
Wyniki przeprowadzonej ankiety wśród pacjentów Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. dra Mikołaja Pirogowa w Łodzi wskazują, że nie mają oni wiedzy na temat roli witaminy D w chemioprewencji raka jelita grubego (wykr. 1). W przeprowadzonej ankiecie pacjenci stwierdzili, że nie byli informowani przez lekarzy o protekcyjnym wpływie witaminy D na przewód pokarmowy (wykr. 2). Ankietowani pacjenci nie wiedzieli o konieczności spożywania zalecanej dziennej dawki witaminy D w diecie, co świadczy o niewielkiej wiedzy osób badanych na temat prawidłowego odżywiania się (wykr. 3).
Witamina d w organizmie
Witamina D zwana cholekalcyferolem w organizmie ludzkim jest pochodzenia endo- lub egzogennego (6, 7). Egzogenna witamina D jest dostarczana do organizmu wraz z pożywieniem. Endogenna witamina D pochodzi z syntezy w skórze z 7-dehydrocholesterolu pod wpływem promieniowania ultrafioletowego B o długości fali od 290 nm do 315 nm (6-10). Źródłem tego promieniowania jest promieniowanie słoneczne. Produkcja endogennej witaminy D wykazuje sezonowość, która jest zależna od pory roku, wieku, pigmentacji skóry czy szerokości geograficznej (7-9). Najwyższa produkcja endogennej witaminy D odbywa się w miesiącach letnich w południe, kiedy stosunek UVB do UVA jest najwyższy (8-12). Ze względu na sezonowość produkcji endogennej witaminy D konieczne jest dostarczanie odpowiedniej ilości witaminy D wraz z pożywieniem (8-11). Uważa się, że optymalne stężenie witaminy D w surowicy powinno wynosić 30-60 ng/ml (7, 10).
Witamina D spełnia w organizmie człowieka następujące funkcje:
1. reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową, która pełni ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego i kostnego;
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Giovannucci E, Willett WC: Dietary factors and risk of colon cancer. Ann Med 1994; 26: 443-452. 2. Levi F, Pasche C, Lucchini F, La Vecchia C: Dietary fibre and the risk of colorectal cancer. Eur J Cancer 2001; 37: 2091-2096. 3. Howe GR, Benito E, Castelleto R et al.: Dietary intake of fiber and decreased risk of cancers of the colon and rectum: evidence from the combined analysis of 13 case-control studies. J Natl Cancer Inst 1992; 84: 1887-1896. 4. Bostick RM, Potter JD, Kushi LH et al.: Sugar, meat and fat intake, and non-dietary risk factors for colon cancer incidence in Iowa women (United States). Cancer Causes Control 1994; 5: 38-52. 5. Parkin DM, Bary F, Ferlay J, Pisani P: Global cancer statistics, 2002. CA Cancer J Clin 2005; 55: 74-108. 6. Dusso AS, Brown AJ, Slatopolsky E: Vitamin D. Am J Physiol. Renal Physiol 2005; 289: 8-28. 7. Forman JP, Bischoff-Ferrari HA, Willett WC et al.: Vitamin D intake and risk of incident hypertension. Results from three large prospective cohort studies. Hypertension 2005; 46: 676-682. 8. Holick MF: Sunlight and vitamin D for bone health and prevention of autoimmune diseases, cancers and cardiovascular disease. Am J Clin Nutr 2004; 80 (6): S1678-1688. 9. Holick MF: Vitamin D: a D-lightful health perspective. Nutr Rev 2008; 66: S182-194. 10. Van Etten E, Stoffeis K, Gysemans C et al.: Regulation of vitamin D homeostasis: implications for the immune system. Nutr Rev 2008; 66(10 Suppl 2): S125-134. 11. Adams JS, Ren S, Liu PT: Vitamin D – directed rheostatic regulation of monocyte antibacterial responses. J Immunol 2009; 182: 4289-4295. 12. Holick MF: Vitamin D deficiency. N Engl J Med 2007; 357: 266-281. 13. Holick MF: Vitamin D: extraskeletal health. Endocrinol Metab Clin North Am 2010; 39: 381-400. 14. Nordic Nutrition Recommendations. Integrating Nutrition and Physical Activity. Nordic Council of Ministers, Copenhagen 2004. 15. Nutrient Reference Values for Australia and New Zeland, including Recommended Dietary Intakes. Commonwealth of Australia and New Zeland Government 2005. 16. Hollis BW: Circulating 25-hydroxyvitamin D levels indicative of vitamin D sufficiency: implications for establishing a new effective dietary intake recommendation for vitamin D. J Nutr 2005; 135: 317-322. 17. Andersen R, Molgaard C, Skovgaard LT et al.: Teenage girls and elderly women living in northern Europe have low winter vitamin D status. Eur J Clin Nutr 2005; 59(4): 533-41. 18. Jarosz M, Bułhak-Jachymczyk B: Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Wydawnictwo IŻŻ i PZWL, Warszawa 2008. 19. Lappe JM, Travers-Gustafson D, Davies KM et al.: Vitamin D and calcium supplementation reduces cancer risk: results of a randomized trial. Am J Clin Nutr 2005; 85: 1586-1591. 20. Sun Z, Wang PP, Roebothan B et al.: Calcium and vitamin D and risk of colorectal cancer: results from a large population-based case-control study in Newfoundland and Labrador and Ontario. Can J Public Health 2011; 102(5): 382-9. 21. Pazdiora P, Svobodova S, Fuchsova R et al.: Vitamin D in colorectal, breast, prostate and lung cancer: a pilot study. Anticancer Res 2011; 31(10): 3619-21. 22. Ng K, Sargent DJ, Goldberg RM et al.: Vitamin D status in patients with stage IV colorectal cancer: findings from intergroup trial N9741. J Clin Oncol 2011; 29(12): 1599-1606. 23. Gorham ED, Garland CF, Garland FC et al.: Optimal vitamin D status for colorectal cancer prevention: a quantitative meta analysis. Am J Prev Med 2007; 32: 210-216. 24. Ma Y, Zhang P, Wang F et al.: Association between vitamin D and risk of colorectal cancer: a systematic review of prospective studies. J Clin Oncol 2011; 29(28): 3775-3782.
