Streszczenie
Choroby reumatyczne dotyczą zarówno osób dorosłych, jak i dzieci. Fakt nieprzewidywalności choroby i jednocześnie stale pogarszający się stan zdrowia osoby chorej stanowią ogromne obciążenie emocjonalne zarówno dla osoby chorej, jak i dla jej rodziny. Czynnik stresu, jaki towarzyszy przewlekłej chorobie o niejasnej etiologii, jest rozpatrywany jako motywujący do radzenia sobie z sytuacją trudną (eustress) oraz paraliżujący jakiekolwiek racjonalne działanie, czyli tak silny, że przekracza próg odporności emocjonalnej (distress). Nawiązując do koncepcji radzenia sobie z sytuacją trudną (coping), zwrócono uwagę na mechanizm błędnego koła, w którym stres może wywołać początek choroby lub jej zaostrzenie, a choroba jest źródłem stresu. Zatrzymanie tego koła jest przedmiotem pracy psychologa i/lub psychoterapeuty. Współpraca psychologa z lekarzem reumatologiem zapewnia kompleksową opiekę nad pacjentem. Rzetelnie przeprowadzony wywiad, uzupełniony wynikami badań kwestionariuszowych, pozwala dostosować model wsparcia lub psychoterapii. Przedstawiona w artykule krótka analiza metod psychoterapeutycznych wprowadza w warsztat pracy psychoterapeuty. Wsparcie psychologiczne i/lub psychoterapia ułatwiają przejście trudnego procesu radzenia sobie z przewlekłą chorobą reumatyczną, a jednocześnie ułatwiają osobie chorej przejście procesu akceptacji choroby. Akceptacja choroby reumatycznej i niepełnosprawności, jaką ona powoduje, stanowi proces, który jeśli jest zakończony, pozwala choremu zachować zdrowie psychiczne.

Summary
Rheumatic diseases affect adult as well as younger patients. Unpredictability of the disease and gradual deterioration of health status give an emotional burden both to a patient and his familly.
The stress of a chronic disease the etiology of which still remains uncertain may be considered as a motivation to struggle against the new and difficult situation ie. a disease (eustress) or as a factor which overloads the emotional capacity of a patient and paralizes any rational behaviour (distress).
In relation to the concept of stress management (coping), attention was paid to the mechanism of the vicious circle as stress may accelerate the disease onset or exacerbate its course and, in contrary, the disease becomes a source of stress. To stop this circle is a challenge for a psychologist and/or psychotherapist. The complex care of a rheumatic patient includes close cooperation between a psychologist and a rheumatologist. The detailed medical history completed by questionnaire studies enables one to choose an adequate model of support or psychotherapy. The short review of psychotherapeutic methods presented in this article introduces a reader into the psychotherapeutic workshop. The psychological support and/or psychotherapy helps a patient to cope with the chronic disease and to adapt to it. The disease acceptance and acceptance of subsequent disability forms a process which, when finished, allows a patient to maintain psychological health.