© Borgis - Anestezjologia Intensywna Terapia 1/2001, s. 15-17
Anna Fijałkowska, Andrzej Nestorowicz, Andrzej L. Dawidowicz
Wpływ przetoczeń masy erytrocytarnej na dystrybucję propofolu w poszczególnych elementach krwi w warunkach znieczulenia całkowicie dożylnego*
Effect of red blood cell transfusion on propofol disposition between blood components during total intravenous anaesthesia
z Katedry i I Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii;
kierownik: prof. dr hab. A. Nestorowicz – AM w Lublinie,
i z Zakładu Fizyki Chemicznej i Fizykochemicznych Metod Rozdzielania;
kierownik: prof. dr hab. A.L. Dawidowicz – Wydziału Chemii UMCS w Lublinie
Streszczenie
Powszechnie wiadomo, że propofol posiada możliwości wiązania się nie tylko z białkami surowicy krwi, ale również z erytrocytami. Nie jest jednak do końca wyjaśnione, czy śródoperacyjna transfuzja krwi konserwowanej może zmieniać te możliwości. Jako cel pracy przyjęto więc ustalenie zakresu zmian stężenia propofolu w poszczególnych składowych pełnej krwi u chorych, u których stosowano znieczulenie całkowicie dożylne. Badaniami objęto 11 chorych, ASA I – II, poddanych zabiegom neurochirurgicznym. Próbki krwi do badań pobierano 5 min. przed i 30 min. po transfuzji dwóch jednostek masy erytrocytarnej, podczas wlewu propofolu z szybkością 6 mg kg-1h-1. Stężenie propofolu w pełnej krwi, w surowicy oraz w próbce zawierającej erytrocyty określano przy pomocy wysokosprawnej chromatografii cieczowej. Nie stwierdzono istotnych zmian wartości stężenia środka w pełnej krwi po wykonanej transfuzji. Notowano natomiast istotny wzrost zawartości propofolu w erytrocytach i spadek stężenia leku w surowicy krwi. Badania wykazały osobnicze różnice pomiędzy przyrostem hematokrytu a zmianą stężenia propofolu w erytrocytach, sugerujące, że możliwości wiązania propofolu z komórkami krwi zależą od aktywności biologicznej (wieku) tych ostatnich.
Summary
We have analysed erythrocyte and serum propofol concentrations using HPLC (high-pressure liquid chromatography) in eleven ASA I and II patients undergoing brain surgery. Blood samples were collected five minutes before and 30 minutes after transfusion of two units of red blood cells (RBC) during continuous 6 mg kg-1 h-1 propofol infusion. Full blood propofol concentration has not changed after RBC transfusion; red blood cell fraction has significantly increased and serum fraction has significantly decreased. Marked individual variations may suggest that propofol binding to blood cells is age-related.
Podstawowym warunkiem powodzenia znieczulenia dożylnego z użyciem propofolu jest utrzymanie właściwego i stałego stężenia anestetyku we krwi. Aktualnie obowiązujące zasady dawkowania dożylnych środków znieczulenia w czasie trwania operacji określają odpowiednie schematy podaży [1,2,3,4]. Nie uwzględniają jednak one wszystkich sytuacji klinicznych, w tym między innymi śródoperacyjnej transfuzji krwi konserwowanej.
Jeszcze do niedawna sądzono, iż większość propofolu obecnego we krwi (95%) łączy się z białkami osocza [5,6,7,8]. Przeprowadzone w ostatnim okresie badania dowodzą, że w warunkach laboratoryjnych jest on silnie wiązany także przez erytrocyty [9,10,11,12,13]. Uzupełnianie objętości łożyska naczyniowego masą krwinkową może więc prowadzić do wiązania się środka krążącego w łożysku naczyniowym z przetaczanymi erytrocytami i do spadku jego stężenia w osoczu. Konsekwencją takiego zjawiska może być spadek ilości wolnego, aktywnego anestetyku we krwi.
Postanowiono więc określić wpływ śródoperacyjnego przetaczania masy erytrocytarnej na procentowy rozkład propofolu pomiędzy osoczem a krwinkami krwi chorych znieczulanych metodą anestezji całkowicie dożylnej (TIVA).
DOBÓR CHORYCH I METODA
Po uzyskaniu zgody Komisji Etycznej przy Akademii Medycznej w Lublinie, badaniami objęto 11 chorych – 5 mężczyzn i 6 kobiet w średnim wieku 39,45 ±15,99 lat o średniej masie ciała 75,8 ±15,85 kg – zakwalifikowanych do I i II° stanu ogólnego wg ASA. Wszyscy badani znieczulani byli do zabiegów neurochirurgicznych i wymagali śródoperacyjnego uzupełnienia objętości krwi krążącej masą erytrocytarną.
Chorych premedykowano doustnie 10 mg diazepamu (Diazepam, Polfa, Polska) na 2 godz. przed znieczuleniem. Dziesięć minut przed indukcją podawano 0,2 mg fentanylu (Fentanyl, Polfa, Polska) i 100% tlen. Do indukcji znieczulenia używano propofolu (Diprivan, Astra Zeneca, Włochy) w dawce 2 mg kg-1, po czym kontynuowano wlew środka metodą de Grooda [14,15] w ilości 12 mg kg-1h-1 przez pierwsze 15 min., następnie 9 mg kg-1 h-1 przez kolejne 25 min. i w końcu 6 mg kg-1 h-1 do zakończenia operacji. Do intubacji używano bromek pankuronium (Pavulon, Organon Teknika, Holandia) w dawce 0,05 mg kg-1.
W czasie znieczulenia chorych wentylowano mieszaniną powietrza z tlenem (FiO2=0,33) utrzymując normokapnię. Anestezję i zwiotczenie uzupełniano frakcjonowanymi dawkami fentanylu i bromku pankuronium. Po operacji przerywano wlew propofolu, a blok nerwowo-mięśniowy odwracano neostygminą. Podczas zabiegu chorzy otrzymywali wlew krystaloidów początkowo w dawce 7 ml kg-1, a następnie 4 ml kg-1 h-1 [16].
Próbki krwi (10 ml) do oznaczenia stężenia propofolu pobierano do heparynizowanej strzykawki z żyły przedramienia przeciwnej ręki niż ta, do której prowadzono wlew anestetyku. Ustalono następujące momenty pobierania próbek:
– A – 5 minut przed rozpoczęciem przetaczania masy erytrocytarnej,
– B – 30 minut po przetaczaniu 2 jednostek masy erytrocytarnej.
Prędkość wlewu propofolu w czasie pobierania obu próbek krwi, była stała i wynosiła 6 mg kg-1 h-1.
W każdej pobranej próbce krwi określano hematokryt, a następnie dzielono ją na dwie części. W pierwszej oznaczano stężenie propofolu w pełnej krwi. Druga, po odwirowaniu, umożliwiała określenie stężenia leku w osoczu oraz w krwinkach czerwonych. Zawartość propofolu w badanych próbkach określano metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) stosując procedury opisane wcześniej [17].
Uzyskane wyniki badań poddano analizie statystycznej przy użyciu testu t-Studenta dla cech zależnych oraz testu Wilcoxona dla prób niepowiązanych. Istotność statystyczną stwierdzano przy poziomie p<0,05.
WYNIKI
Średni czas trwania anestezji do momentu pobrania próbki A wyniósł 288,64 ± 91,90 min., a średni czas trwania wlewu masy erytrocytarnej 36,82 ±12,50 min. (tab. I).
Tab. I. Dane demograficzne badanych chorych oraz przedziały czasowe wybranych procedur
| Nr | Wiek (lata) | Masa ciała (kg) | Płeć | Czas trwania znieczulenia
do momentu A (min.) | Czas trwania transfuzji
ME (min.) |
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11. | 18
56
30
47
28
56
18
51
23
56
51 | 65
90
79
55
55
90
52
92
87
82
87 | m
k
m
k
m
k
k
m
m
k
k | 200
440
195
260
230
390
195
340
330
390
205 | 45
20
30
20
50
45
30
30
60
35
40 |
x
? SD | 39,45
? 15,99 | 75,82
? 15,85 | 5m
6k | 288,64 ? 91,90 | 36,82 ? 12,50 |
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Langley M.S., Heel R..C.: Propofol; a review of its pharmacodynamic and pharmacokinetic properties and use as an intravenous anaesthetic. Drugs 1988, 35, 334-372.
2. Roberts F.L., Dixon J., Lewis G.T.R., Tackley R.M., Prys-Roberts C.: Induction and maintenance of propofol anaesthesia. Anaesthesia 1988, 43, Suppl, 14-17.
3. Van Hemelrijck J., Van Aken H., Marckx L., Mulier J.: Anesthesia for craniotomy: total intravenous anaesthesia with propofol and alfentanil compared to anesthesia with thiopental sodium, isoflurane, fentanyl and nitrous oxide. Journal of Clinical Anaesthesiology 1991, 3, 131-136.
4. Manara A.R., Monk C.R., Bolsin S.N., Prys-Roberts C.: Total intravenous anaesthesia with propofol and alfentanil for coronary artery bypass grafting. British Journal of Anaesthesiology 1991, 66, 716-718.
5. Servin F., Desmonn J.M., Haberer J.P., Cockshott I.D., Plummer G.F., Farinotti R.:Pharmacokinetics and protein binding of propofol in patients with cirrhosis. Anesthesiology 1988, 69, 887-891.
6. Gin T., Yau G., Jong W., Tan P., Leung R.K.W., Chan K.:Disposition of propofol at caesarean section and in the postpartum period. British Journal of Anaesthesia 1991, 67, 49-53.
7. Costela J.L., Jimenez R., Calvo R., Suarez E., Carlos R.: Serum protein binding of propofol in patients with renal failure or hepatic cirrhosis. Acta Anaesthesiologica Scandinavica 1996, 40, 741-745.
8. Zamacona M.K., Suarez E., Aguilera L., Rodriguez-Sasiain, Aguirre C., Calvo R.: Serum protein binding of propofol in critically ill patients. Acta Anaesthesiologica Scandinavica 1997, 41, 1267-1272.
9. Altmayer P., Buch U., Buch H.P.: Propofol binding to human blood proteins. Arzneimittelforschung 1995, 45, 1053-1056.
10. Gin T.: Pharmacodynamics of propofol and free drug concentrations. Anesthesiology 1993, 78, 604-605.
11. Yeganeh M.H., Ramzan I.: Determination of propofol in rat whole blood and plasma by high-performance liquid chromatography. Journal of Chromatography B 1997, 691, 478-482.
12. De Riu P.L., De Riu G., Testa C., Mulas M., Caria A., Mameli S., Mameli O:.Disposition of propofol between red blood cells, plasma, brain and cerebrospinal fluid in rabbits. European Journal of Anaesthesiology, 2000, 17, 18-22.
13. Mazoit J.X., Samil K.: Binding of propofol to blood components: implications for pharmacokinetics and for farmacodynamics. British Journal of Clinical Pharmacology 1999, 47, 35-42.
14. De Grood P.M.R.M., Havbers J.B.M., Van Egmond J., Crul J.F.: Anaesthesia for laparoscopy. Anaesthesia 1987, 42, 815-823.
15. De Grood P.M.R.M., Mitsukuri S., Van Egmond J., Rutten J.M.J., Crul J.F.: Comparison of etomidate and propofol for anaesthesia in microlaryngeal surgery. Anaesthesia 1987, 42, 366-372.
16. Prough D.S.: Perioperative fluid management: the use of crystalloid, colloid and hypertonic solutions. ASA 1993 Annual Refresher Course Lectures, Washington 1993, 223.
17. Dawidowicz A.L., Fijałkowska A.:Possibilities of propofol analysis in various blood components by means of HPLC. Journal of Liquid Chromatography. 1996, 19, 1423-1435.
18. Dawidowicz A.L., Fijałkowska A., Nestorowicz A.: Ocena zawartości propofolu w różnych elementach krwi. Materiały naukowe XII Zjazdu Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Katowice, 12 – 15 IX 1996 s.68.
19. Dawidowicz A.L., Fornal E., Fijałkowska A.: Determining the influence of storage time on the level of propofol in blood samples by means of chromatography. Biomedical Chromatography 1999, 14, 249-255.
20. Fijałkowska A., Dawidowicz A.L., Nestorowicz A., Fornal E., Karaś Z.: Aktywność biologiczna krwi a farmakokinetyka propofolu. Anestezjologia Intensywna Terapia 1999, 31, Suppl III, 128.
21. Nestorowicz A., Dawidowicz A.L., Fijałkowska A.:Blood aging and pharmacokinetic of propofol. 12th World Congress of Anaesthesiologists, Montreal, Canada 4-9 June 2000, Abst. 173.
