Streszczenie
Wstęp. Naczyniakowłókniak młodzieńczy to bogato unaczyniony nowotwór nosogardła, który może powodować silne krwawienia z nosa, masywny krwotok śródoperacyjny. Dla wielu autorów ważną częścią postępowania leczniczego jest przedoperacyjna embolizacja, której celem jest wybiórcze zamknięcie naczyń guza. Celem pracy jest ocena przedoperacyjnej diagnostyki angiograficznej i embolizacji u chorych z naczyniakowłókniakiem młodzieńczym oraz analiza obrazu radiologicznego i klinicznego w tej grupie.
Materiał i metody. W ocenianej grupie było 25 mężczyzn (12-22 lata). U wszystkich chorych wykonano badanie tomografii komputerowej, arteriografię tętnic szyjnych. U 21 chorych wykonano badanie rezonansu magnetycznego, a u 24 embolizację naczyń guza. Poddano ocenie stopień zaawansowania guzów wg klasyfikacji Andrews i wsp. Wszyscy chorzy byli leczeni chirurgicznie i rozpoznanie zostało potwierdzone histopatologicznie.
Wyniki. Ocena stopnia zaawansowania guzów w ocenianej grupie wykazała u 11 chorych II stopień zaawansowania guza, u 4 chorych stopień zaawansowania IIIB. W grupach stanowiących stopień rozległości I i IIIA było po 5 chorych. U wszystkich chorych angiografia wykazała obraz typowy dla naczyniakowłókniaka młodzieńczego oraz unaczynienie pochodzące od tętnicy szczękowej, u 8 chorych dodatkowo od tętnicy gardłowej wstępującej, u 1 chorego od tętnicy twarzowej, u 5 od chorych tętnicy szyjnej wewnętrznej, u 4 chorych od przeciwległej tętnicy szczękowej. U jednego chorego po podwiązaniu tętnicy szyjnej zewnętrznej embolizacja nie była możliwa, ponadto wszystkie zabiegi embolizacji były skuteczne. U 1 chorego wystąpiły przemijające objawy neurologiczne niedokrwienia mózgu. U chorych po embolizacji śródoperacyjne krwawienie (średnio 530 ml) było znacznie mniejsze niż u chorego bez embolizacji (2300 ml).
Wnioski. Badanie angiograficzne ustala rozpoznanie naczyniakowłókniaka oraz umożliwia embolizację jego naczyń. Przedoperacyjna embolizacja jest bezpiecznym zabiegiem, który znacznie zmniejsza krwawienie śródoperacyjne.

Summary
Introduction. Juvenile nasopharyngeal angiofibroma (JNA) is a vascular nasopharyngeal tumor, which may lead to abundant nasal bleeding or profound intraoperative haemorrhage. For many surgeons superselective embolization of feeding vessels followed by surgery is an important part of patient management. The aim of the study is evaluation of preoperative angiography and embolization in patients with juvenile nasopharyngeal angiofibroma, as well as comparison of clinical and radiological findings.
Material and methods. There were 25 patients aged 12-22 years. All patients underwent computed tomography and carotid arteriography. In 21 cases magnetic resonance imaging, and in 24 cases carotid embolization were performed. All tumors were staged according to Andrews classification system. All patients were treated surgically and the diagnosis was histopatologically comfirmed.
Results. Classification results showed that 11 of the 25 tumors were stage II, 4 were stage IIIB, with stages I and IIIa including 5 tumors each. In all patients angiography showed findings typical for JNA. All tumors had blood supply from internal maxillary artery. The source of additional supply were: the ascending pharyngeal artery in 8 cases, the facial artery in 1 case, the internal carotid artery in 5 cases and the contralateral internal maxillary artery in 4 cases. Embolization was succesful in all patients except for the patient after external artery ligation. In 1 casetransient neurological deficit developed. Intraoperative bleeding in the embolized group was much smaller than in the non-embolized patient.
Conclusions. Angiography establishes the diagnosis of JNA and enables embolization of its vasculature. Preoperative embolization is a safe procedure, which markedly reduces intraoperative bleeding.