Oddawany do rąk Czytelników nowy numer „Postępów Nauk Medycznych” poświęcony jest omówieniu wybranych problemów dotyczących epidemiologii, patogenezy i leczenia nadciśnienia tętniczego.

Doc. T. Zdrojewski w swoim artykule przedstawił wyniki szeroko zakrojonych badań epidemiologicznych prowadzonych w ostatniej dekadzie w Polsce. Ukazały one społeczny wymiar choroby – niepokojący jest fakt, że jedynie dwie trzecie chorych na nadciśnienie tętnicze posiadało świadomość choroby i co ósmy był skutecznie leczony. Odzwierciedla to rozdźwięk między możliwościami współczesnej terapii a efektami leczenia nadciśnienia tętniczego w wymiarze populacyjnym. Ważny jest także fakt, że u 30% Polaków stwierdzono ciśnienie wysokie prawidłowe (stan przednadciśnieniowy, prehypertension). Warto w tym miejscu podkreślić znaczenie prowadzonych badań epidemiologicznych, gdyż mogą one odegrać ważną rolę w kształtowaniu kierunków polityki zdrowotnej w naszym kraju.

Prof. F. Kokot i doc. L. Hyla-Klekot szeroko omawiają nowopoznane mechanizmy nerkowej regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej i ciśnienia krwi. Podkreślają znaczenie funkcjonalnego powiązania nerki z innymi narządami. Zaakceptowano znaczenie szeroko rozumianej nefrologii w rozwoju medycyny.

Dynamiczny rozwój technik biologii molekularnej, umożliwił duży postęp w badaniach zmierzających do wyjaśnienia genetycznego podłoża nadciśnienia tętniczego. Warto tu odnotować badania nad farmakogenetyką, która może umożliwić dobór właściwego leku hipotensyjnego na podstawie „profilu genetycznego”. Prof. A. Ciechanowicz i prof. S. Czekalski szeroko omówili dokonania w zakresie badań nad genetycznym uwarunkowaniem nadciśnienia tętniczego.

Duże zainteresowanie budzi zależność między małą masą urodzeniową ciała a rozwojem nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca, otyłości i cukrzycy typu 2 w późniejszym okresie życia. Zaprogramowanie nadciśnienia tętniczego w okresie życia płodowego rzuca nowe światło na patogenezę nadciśnienia tętniczego.

Dr G. Piecha i prof. A. Więcek omówili wyniki badań doświadczalnych i klinicznych poświęconych temu zagadnieniu – podkreślono m.in. znaczenie wpływu niekorzystnych czynników środowiskowych na rozwój płodu. Zdaniem autorów konieczne jest zwrócenie większej uwagi na czynniki, które mogą potencjalnie powstawać w okresie życia płodowego – może to odegrać ważną rolę w prewencji nadciśnienia tętniczego.