© Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2012, s. 72-77
*Elżbieta Hołderna-Kędzia, Bogdan Kędzia
Działanie preparatów pochodzenia roślinnego na drobnoustroje probiotyczne
The effect of herbal preparations on probiotic microorganisms
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu
Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. Grzegorz Spychalski
Summary
The aim of studies was the research of herbal preparations with antagonistic activity on probiotic microorganisms occuring in human digestive tract.In studies were used 35 herbal preparations containing antimicrobial substances with potential of growth inhibition or total destroy of 6 standard strains of probiotic microorganisms: Lactobacillus acidophilus ATCC 4356, Lactobacillus rhamnosus Hansen 1968, Bifidobacterium bifidum ATCC 35914, Streptococcus thermophilus ATCC 14485 i Sacharomyces boulardii SB48 ATCC-MYA-796.
The investigated herbal preparations were suspended in fluid base Reinforced Clostridial Medium in the presence of probiotic microorganisms in amount of 106 cells in 1 ml. After 60 min incubation in temp. 37°C in anaerobe condition was estimated the amount of surviving probiotic microorganisms on plates with solid bases (MRS, BHI, BSM).
From microbiological studies results that the investigated plant preparations in aspect of their activity on Lactobacillus acidophilus ATCC 4356 could be divided in 3 groups. To the first biggest group belong 20 preparations neutral against probiotic bacilli. The second group was the group of 5 preparations acting as typical prebiotics improving the multiplication of in studies used probiotic bacilli. The third group included 10 preparations inhibiting the development of Lactobacillus acidophilus ATCC 4356. The investigation of the last group of preparations including the studies on their activity on the other 5 probiotic microorganisms showed that only 3 preparations; Tinctura Salviae, Propolis Forte 10% and Pectosol inhibit the development of all investigated probiotic microorganisms. Instead 7 other preparations from this group influenced the selected probiotic strains on different way. In their presence some probiotic microorganisms showed inchanged vitality, others improved their development and the growth of another was inhibited.
The conducted studies show, that some preparations of plant origin could inhibit total or partial the growth of probiotic microorganisms in human digestive tract and for this reason should not be used in therapy with probiotic preparations.
W ostatnich latach obserwuje się wyraźne zainteresowanie środowisk medycznych preparatami probiotycznymi, tj. zawierającymi komórki bakterii i grzybów saprofitycznych zdolnych, po podaniu ich w odpowiedniej liczbie, do kolonizacji błony śluzowej przewodu pokarmowego człowieka. Fakt ten jest, m.in. odpowiedzią na nadużywanie w lecznictwie antybiotyków, zwłaszcza o szerokim spektrum działania, co sprzyja powstawaniu szczepów drobnoustrojów opornych na ich działanie.
Określenie probiotyk pochodzi od greckich słów pro-biosis – dla życia. Pod pojęciem tym rozumiemy żywe, wyselekcjonowane szczepy drobnoustrojów, które po przyjęciu drogą pokarmową pozytywnie oddziałują na zdrowie człowieka i zwierząt. Dotyczy to zarówno zapobiegania zaburzeniom mikroflory przewodu pokarmowego, jak i odbudowy właściwego jej składu w różnych stanach patologicznych, a zwłaszcza w przebiegu chorób o podłożu zapalnym. Liczne badania dowodzą, że dostarczane z zewnątrz drobnoustroje probiotyczne, zarówno w postaci wzbogaconego nimi pożywienia, jak i gotowych preparatów handlowych, poprzez kolonizację przewodu pokarmowego mogą stanowić konkurencję dla patogennych szczepów drobnoustrojów zdolnych do wywołania zakażenia.
Do powstania dysbiozy, czyli zaburzenia równowagi mikroflory jelitowej, dochodzi przede wszystkim w wyniku takich czynników, jak niewłaściwa dieta, intensywna antybiotykoterapia, radioterapia, zakażenia przewodu pokarmowego. W tej sytuacji zapotrzebowanie organizmu na drobnoustroje probiotyczne gwałtownie rośnie. Ich niedobór sprzyja bowiem namnażaniu się w przewodzie pokarmowym chorobotwórczych szczepów bakterii i grzybów będących przyczyną, m.in. nadmiernej fermentacji, wzdęć oraz uporczywych biegunek lub zaparć. Stan przewlekłej dysbakteriozy organizmu może doprowadzić do poważnych zakażeń, zarówno endogennych, jak i egzogennych. Wśród drobnoustrojów wywołujących zakażenia typu endogennego wymienia się najczęściej pałeczki (Escherichia coli, Enterobacter spp., Klebsiella spp., Bacteroides fragilis), ziarniaki (Staphylococcus aureus, Enterococcus spp., ziarniaki beztlenowe), a także grzyby drożdżoidalne z rodzaju Candida. Za poważne zatrucia pokarmowe (tzw. egzogenne) odpowiedzialne są z kolei drobnoustroje pochodzące ze środowiska zewnętrznego, takie jak Salmonella spp., Shigella spp., Escherichia coli enteropatogenne, Staphylococcus aureus, Yersinia enterocolitica, Campylobacter jejuni. W sytuacji zniszczenia saprofitycznej flory jelitowej może dojść również do nadmiernego rozwoju Gram-dodatnich laseczek z gatunku Clostridium difficile (toksyny A i B), które mogą wywołać ciężką chorobę, jaką jest rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego. Dlatego też suplementacja diety preparatami zawierającymi drobnoustroje probiotyczne pozwala na wyrównanie zakłóconej równowagi w świetle jelita poprzez ograniczenie wzrostu bakterii potencjalnie patogennych na korzyść bakterii saprofitycznych.
Preparaty produkowane przez różne firmy zawierają zazwyczaj jeden lub kilka odpowiednio dobranych drobnoustrojów pochodzących z organizmu człowieka. I tak spośród bakterii najczęściej wykorzystuje się szczepy pałeczek z rodzaju Lactobacillus (L. acidophilus, L. plantarum, L. casei) i z rodzaju Bifidobacterium (B. bifidum). Ponadto w niektórych preparatach pochodzenia krajowego stosuje się takie drobnoustroje probiotyczne, jak Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus reuteri, Streptooccus thermophilus i Saccharomyces (S. boulardii, S. cerevisiae) (1-3).
W ostatnich latach w przebiegu chorób o podłożu zapalnym, a także w wielu innych dolegliwościach organizmu, obok preparatów syntetycznych, a także w celu uzupełnienia leczenia podstawowego, często stosowane są preparaty zawierające surowce roślinne. Liczne badania prowadzone w Instytucie Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, poparte danymi z piśmiennictwa, wskazują bowiem na naturalne właściwości przeciwdrobnoustrojowe wielu związków aktywnych biologicznie wchodzących w skład surowców zielarskich i otrzymanych z nich preparatów. Postanowiono więc zbadać, czy przyjmowanie ich łącznie z preparatami probiotycznymi, których stosowanie jest również celowe i uzasadnione, nie budzi żadnych przeciwwskazań, względnie interakcji.
Cel pracy
Celem niniejszej pracy było poszukiwanie preparatów leczniczych pochodzenia roślinnego o działaniu antagonistycznym wobec drobnoustrojów probiotycznych występujących w przewodzie pokarmowym człowieka.
Materiał i metody
Preparaty użyte w badaniach
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Kędzia A. Działanie probiotyków na organizm człowieka. Cz. I. Rola fory fizjologicznej przewodu pokarmowego. Post Fitoter 2008; 4:247-251. 2. Kędzia A. Działanie probiotyków na organizm człowieka. Cz. II. Zastosowanie probiotyków w leczeniu i profilaktyce chorób. Post Fitoter 2009; 1:50-57. 3. Molin G. Lactobacillus plantarum 299V. Bibliotheca IPC Probiotica 2009; I:3-24.
