© Borgis - Nowa Stomatologia 2/2012, s. 80-83
Maria Szpringer-Nodzak, Lucyna Augustyniak, *Jadwiga Janicha, Dorota Olczak-Kowalczyk
Praca naukowa w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Część III
Zakład Stomatologii Dziecięcej Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik Zakładu: dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk
Streszczenie
W pracy przedstawiono główne zainteresowania naukowo-badawcze pracowników Zakładu Stomatologii Dziecięcej. Badania dotyczyły fizjologii i patologii rozwoju uzębienia jamy ustnej u dzieci i młodzieży. Zajmowano się także stanem zdrowotnym uzębienia dzieci w regionie warszawskim, również u dzieci z osoczowymi skazami krwotocznymi. Szczególną uwagę poświęcono chorobie próchnicowej u małych dzieci, częstości jej występowania oraz badaniu jej potencjalnych czynników etiologicznych. Opracowano nową klasyfikację chorób miazgi zębów mlecznych i młodych zębów stałych, wprowadzono nową metodę leczenia chorób miazgi u pacjentów w wieku rozwojowym. Przeprowadzano badania odnośnie urazowych uszkodzeń zębów u dzieci.
Praca naukowa w Poliklinice Stomatologicznej dla Dzieci AM w Warszawie, a następnie w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej ISAM w Warszawie była odzwierciedleniem prowadzonych badań. Poszczególne badania i publikowane prace stosunkowo rzadko były przygotowywane przez pojedynczego autora. Najczęściej były to prace zespołowe, realizowane i prowadzone wspólnie z innymi Zakładami, jak: Kliniką Stomatologii Zachowawczej, Ortodoncji, Chirurgii Stomatologicznej, Radiologii, Mikrobiologii, Immunologii, Histologii, Mikroskopii Elektronowej, Pediatrii, Politechniki itp.
Prowadzone wielokierunkowe badania były najczęściej wieloletnie i dotyczyły zagadnień związanych z fizjologią i patologią rozwoju uzębienia i jamy ustnej dzieci i młodzieży, a wyniki tych badań były prezentowane na wielu zjazdach naukowych krajowych i zagranicznych, publikowane w różnych czasopismach naukowych oraz przekazywane lekarzom stomatologom dziecięcym na zebraniach naukowo-szkoleniowych organizowanych w ramach Warszawskiego Koła PTS. Wiele zagadnień związanych z dzieckiem interesowało młodych adeptów sztuki stomatologicznej i koncentrowało się na głównych zainteresowaniach naukowo-badawczych.
W najwcześniejszych latach istnienia naszej placówki jedynym przewodnikiem w zakresie stomatologii dziecięcej był podręcznik profesora Janusza Krzywickiego. W niektórych dziedzinach był on oparty na wynikach badań autorów zagranicznych. Dotyczyło to między innymi terminów wyrzynania się zębów mlecznych i stałych u dzieci, charakterystycznych dla dzieci obcych grup narodowościowych i różniących się wynikami, np. wg Kronfelda, Logana i Webstera, wg Krogh-Paulsena, wg Kranza itp. Natomiast nie było dotychczas ustalonych terminów wyrzynania się zębów mlecznych i stałych u dzieci polskich.
W celu opracowania problemów związanych z procesem pierwszego ząbkowania u dzieci z terenu Warszawy nawiązaliśmy współpracę z Oddziałem Niemowlęcym Centrum Zdrowia Dziecka, kierowanym przez profesor Krystynę Rowecką-Trzebicką. Stworzona w naszym Zakładzie grupa robocza wspólnie z pediatrami pod kierunkiem profesor Marii Szpringer-Nodzak przez 20 lat prowadziła badania, których wyniki pozwoliły ująć kompleksowo zagadnienie pierwszego ząbkowania u dzieci i ustalić:
1. w jakich terminach u dzieci polskich wyrzynają się poszczególne grupy zębów mlecznych,
2. jakie granice wieku dzieci odpowiadają terminom:
– ząbkowanie przedwczesne,
– ząbkowanie wczesne,
– ząbkowanie o czasie,
– ząbkowanie opóźnione,
– ząbkowanie późne,
3. jaka jest korelacja między poszczególnymi parametrami rozwoju fizycznego dziecka a terminami wyrzynania się zębów mlecznych,
4. jak wygląda przemiana wapniowo-fosforanowa u dzieci z przedwczesnym ząbkowaniem (badania biochemiczne osocza krwi i moczu),
5. w badaniach ciągłych (każde dziecko badane wielokrotnie) zbadano jakie objawy ogólne towarzyszące procesowi wyrzynania się poszczególnych grup zębów mlecznych można uważać za objawy fizjologiczne, a które za objaw patologiczny. Wyniki tego kompleksowego, trwającego około 20 lat opracowania zagadnienia pierwszego ząbkowania u dzieci dały odpowiedzi na postawione pytania, a wiele danych zostało wykorzystanych w publikacjach oraz podręczniku „Stomatologia Wieku Rozwojowego”.
Natomiast zagadnieniu początku pierwszego ząbkowania u dzieci była poświęcona jedna z prac habilitacyjnych, gdzie obok badań klinicznych były prowadzone badania doświadczalne, a materiałem badawczym były zęby dzieci rozpoczynających pierwsze ząbkowanie w różnych terminach. Fragment tej pracy otrzymał nagrodę Bengt Magnussona ufundowaną przez Międzynarodowe Towarzystwo Stomatologii Dziecięcej w Melbourn w 1983 roku. Natomiast problemowi etiologii próchnicy wczesnej u dzieci były poświęcone dwie prace doktorskie. Drugim bardzo pilnym zagadnieniem było znalezienie odpowiedzi na pytanie – jaki jest stan zdrowotny uzębienia dzieci w regionie warszawskim:
– w wieku żłobkowym,
– w wieku przedszkolnym,
– w wieku szkolnym.
We wszystkich badaniach uczestniczył cały zespół. Uzyskane z badań dane były niezbędne dla opracowania regionalnych programów profilaktycznych i leczniczych dotyczących zdrowia jamy ustnej dzieci.
Pierwsze badania dotyczyły występowania próchnicy w uzębieniu dzieci w wieku przedszkolnym. Badaniami kierowała docent Katarzyna Grodzka. Przebadaliśmy uzębienie dzieci we wszystkich przedszkolach w Warszawie w roku 1956, a następnie powtórzyliśmy badania po 10 latach. Poza ustaleniem wysokiej frekwencji i intensywności próchnicy w uzębieniu dzieci w wieku przedszkolnym, została stwierdzona bardzo istotna zależność między stanem zdrowotnym uzębienia mlecznego a występowaniem próchnicy w zębach pierwszych trzonowych stałych. Wyniki tych badań wykazały, że na stan zdrowotny uzębienia stałego u dzieci ma istotny wpływ intensywność próchnicy w uzębieniu mlecznym.
Dużo uwagi w naszym Zakładzie poświęciliśmy problemom próchnicy wczesnej występującej u dzieci najmłodszych – do 3 roku życia. W latach 1972/73 przebadaliśmy stan uzębienia dzieci we wszystkich żłobkach na terenie Warszawy, a badania powtórzyliśmy po 20 latach (1992/93). Badaniami tymi kierowała profesor Maria Szpringer-Nodzak. Wyniki badań wykazały, że zmniejszała się frekwencja próchnicy, natomiast zwiększała się intensywność próchnicy, czyli nastąpiła polaryzacja – mniejsza grupa dzieci miała uzębienie dotknięte próchnicą, lecz intensywność próchnicy była większa niż przed 20 laty. Ponadto wiek zapadalności na próchnicę ulegał obniżeniu – próchnica występowała u dzieci już poniżej 12 miesiąca życia. Były również pozytywne zjawiska, takie jak np. sporadyczne występowanie tetracyklinowego przebarwienia zębów w porównaniu z wynikami wcześniejszych badań.
Ponadto w ramach resortowego tematu badawczego (problem B) zbadano stan zdrowotny uzębienia dzieci do 3 roku życia w trzech środowiskach – w mieście, miasteczku i na wsi. Wyższe wskaźniki choroby próchnicowej stwierdzono w uzębieniu dzieci ze wsi niż w pozostałych środowiskach.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł