Przekazywany do rąk czytelników numer „Postępów Nauk Medycznych” omawia wybrane zagadnienia dotyczące otyłości. Prezentowane prace doświadczalne i poglądowe mają na celu przybliżenie rozwoju wiedzy w tym zakresie lekarzom, którzy na co dzień mają do czynienia z tym złożonym stanem, który wpływa niekorzystnie nie tylko na stan zdrowia ale ma poważne następstwa socjalne i psychologiczne.

Artykuły badawcze pochodzą z ośrodków zajmujących się otyłością olbrzymią. Napisane zostały przez specjalistów, którzy na co dzień pracują z chorymi z otyłością olbrzymią, a jednocześnie prowadzą badania naukowe – kliniczne nad tą patologią. Są one ogromnie interesujące i ważne, ponieważ zbliżają nas nie tylko do patogenezy otyłości, wskazują na jej skutki zdrowotne i psychologiczne, które mają szansę się zmniejszyć a nawet cofnąć po zmniejszeniu masy ciała, ale także wskazują kierunki działania lekarzy praktyków zarówno w opiece ambulatoryjnej jak i szpitalnej.

Pierwsza praca z tej grupy przygotowana przez Walicką i wsp. przedstawia wyniki badań nad wpływem płci na stężenia adipokin oraz ich korelacje z insulinoopornością u pacjentów z otyłością olbrzymią (1). Na ich podstawie autorzy wnioskują, że u pacjentów z otyłością olbrzymią występuje dymorfizm płciowy dotyczący stężeń adipokin oraz ich korelacji z insulinoopornością. Zjawisko to nie jest w pełni zrozumiałe, ale może być związane z różnicami w zakresie dystrybucji tkanki tłuszczowej.

Następna praca badawcza przygotowana przez Lisika i wsp. miała na celu ocenę częstości występowania niealkoholowej stłuszczeniowej patologii wątroby (NAFLD), zaburzeń biochemicznych towarzyszących tej patologii, jak również opracowanie sposobu pozwalającego na prognozowanie wystąpienia NAFLD lub niealkoholowego zapalenia wątroby (NASH) wśród chorych patologicznie otyłych (2). Autorzy na podstawie zgromadzonego retrospektywnego materiału (na podstawie badań biochemicznych) ustalili, że u osób patologicznie otyłych zakwalifikowanych do zabiegu chirurgicznego leczenia otyłości występuje NAFLD. Podkreślenia wymaga, że opracowany na podstawie ich pracy model regresji logistycznej, pozwala na przewidzenie wystąpienia związanych z otyłością zmian histologicznych w wątrobie, bez konieczności wykonywania biopsji tego narządu. Ustalenia te mają konkretny wymiar praktyczny.

Praca przygotowana przez Dziurowicz-Kozłowską i wsp., dotycząca funkcjonowania fizycznego, psychologicznego i społecznego pacjentów poddanych chirurgicznemu leczeniu otyłości metodą Opaskowej Plastyki Żołądka (VBG), oparta na psychospołecznym modelu zdrowia jest potwierdzeniem, że otyłość niekorzystnie wpływa na psychikę (3). Wnioski, że po operacyjnym leczeniu otyłości metodą VBG dochodzi nie tylko do skutecznej redukcji masy ciała. ale poprawie ulega funkcjonowanie fizyczne i psychologiczne pacjentów otyłych już po trzech miesiącach, a w sześć miesięcy po VBG poprawie ulega funkcjonowanie społeczne pacjentów otyłych, wskazuje na celowość chirurgicznego leczenia otyłości olbrzymiej.