U 41-letniego, dotychczas zdrowego pracownika oczyszczalni ścieków wystąpiła nagle wysoka gorączka (40-41°C) z dreszczami, oraz złym samopoczuciem i przymgleniem świadomości. Towarzyszyły temu nasilone bóle mięśniowe przedniej powierzchni ud, okolicy krzyżowo-lędźwiowej oraz kończyn górnych. Dolegliwości spowodowały unieruchomienie chorego w łóżku i konieczność pełnej pielęgnacji.

Z uwagi na powyższe, pacjenta skierowano do szpitala (nr historii choroby 2608/03), gdzie w badaniach dodatkowych stwierdzono z najistotniejszych: znaczną leukocytozę (27x10^3/μl., z dominacją neutrofili: 91% w rozmazie), OB.: 96 po 1 godz. i CRP 80 mg/L. W osadzie badania ogólnego moczu obserwowano obecność świeżych i wyługowanych erytrocytów zalegających pole widzenia oraz bardzo liczne leukocyty.

W czasie pobytu dołączyły się dodatkowo wykładniki uszkodzenia nerek, maksymalne stężenie mocznika wynosiło 115 mg%, kreatyniny odpowiednio 2 mg% oraz żółtaczka ze wzrostem stężenia bilirubiny do 7 mg% i podwyższoną aktywnością transaminaz: AspAT: 110 U/L, AlAT 152 U/L oraz FA do 167 U/L i GGTP 107 U/L w surowicy krwi. Wstępnie rozpoznano posocznicę o nieustalonej etiologii, dlatego zastosowano antybiotyk o szerokim spektrum działania, monitorowano i wyrównywano zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. Pobrane w tym okresie kilkukrotnie posiewy krwi wypadły ujemnie. W wyniku zastosowanego leczenia uzyskano stopniową choć przejściową poprawę stanu ogólnego chorego, w tym ustąpienie żółtaczki i niewydolności nerek. 8 dni od poprawy ponownie stan pacjenta się pogorszył, pojawił się bolesny obrzęk stawów nadgarstkowych, łokciowych i barkowych, skokowych, kolanowych oraz okolicy krzyżowej z miernym uciepleniem i towarzyszącym ograniczeniem ruchomości zajętych stawów oraz gorączka, wahająca się od 38,5 do 39,5°C. Z badań dodatkowych wykonanych w tym okresie odnotowano: OB. 112 po godz., CRP 166 mg/L, trombocytemia 640 x 10^3/μl., poza tym wystąpiła niedokrwistość ze stężeniem hemoglobiny 10 g%, hematokrytem 29%, przy braku cech aktywnego krwawienia. W badaniu ogólnym moczu utrzymywała się niewielka leukocyturia. Stężenia bilirubiny i transaminaz były w tej fazie podwyższone średnio o x1,5. Posiewy krwi i moczu wykonane wielokrotnie były ujemne.

Biorąc pod uwagę wywiad, w tym narażenie zawodowe oraz przebieg choroby wysunięto podejrzenie leptospirozy. W związku z tym pobrano surowicę chorego celem oznaczenia miana przeciwciał przeciwko krętkom z rodzaju Leptospira. Test aglutynacji surowicy opisywanego pacjenta wypadł dodatnio z następującymi serowariantami: L. Seroxjana 1:80, L. Grippotyphosa 1:80, L. Akijami 1:160. Po upływie 14 dni powtórzono test aglutynacji stwierdzając wzrost miana przeciwciał dla Leptospira Akijami do 1:320, przy stałym poziomie 1:80 dla serotypów L. Seroxjana i L. Grippothyphosa. Przed postawieniem rozpoznania leptospirozy przeprowadzona szeroką diagnostykę różnicową, która obejmowała czynniki infekcyjne (salmonelloza, dur brzuszny, borelioza, zapalenie wsierdzia, zapalenie wątroby), choroby tkanki łącznej, zapalenie nerek, złośliwy proces rozrostowy, infekcyjne zapalenie stawów oraz reaktywne zapalenie stawów na innym tle. Badania w tych kierunkach wypadły ujemnie.

W leczeniu pacjenta zastosowano początkowo cefalosporynę III generacji (ceftriakson) i ciprofloksacynę, a po ustaleniu rozpoznania benzylopenicylinę. Gorączkę oraz dolegliwości stawowe łagodzono podając niesterydowe leki przeciwzapalne oraz stosując kinezyterapię. Po 6 tygodniach stosowania benzylopenicyliny w dawce 2 x dz. 10 mln j. ustąpiły obrzęki i silne bóle stawów. Pacjent w pełni sprawny ruchowo został w stanie dobrym wypisany ze szpitala.

Leptospiroza jest chorobą odzwierzęcą wywoływaną zakażeniem krętkami z rodzaju Leptospira. Do zakażenia człowieka dochodzi najczęściej poprzez uszkodzoną skórę, błony śluzowe i spojówki zarazkami znajdującymi się w wodzie, glebie, na pokarmach zanieczyszczonych moczem gryzoni, będących naturalnym rezerwuarem Leptospir w przyrodzie. Szczególnie narażeni na zachorowanie są pracownicy kanalizacji, melioracji i niektórzy hodowcy zwierząt, a także osoby uprawiające sporty na terenie zanieczyszczonych zbiorników wodnych (1, 2, 3, 4, 5).

Leptospiroza przebiega zwykle w dwóch fazach. Faza pierwsza (septyczna) rozpoczyna się nagle wysoką gorączką z dreszczami, bólami głowy, bólami mięśniowymi (zwłaszcza ud i okolicy lędźwiowej) z przeczulicą skóry. Mogą wystąpić również objawy narządowe ze strony wątroby, nerek, płuc. Często obserwuje się wylewy dospojówkowe.