Streszczenie
Wstęp. Stopa końsko-szpotawa jest najczęstszą po dysplazji stawu biodrowego wadą rozwojową narządu ruchu. Każdego roku rodzi się 100 tys. dzieci dotkniętych tą wadą (1, 2). W Polsce jej częstość określa się na 1-2/1000 urodzeń (1, 3, 4). Zwykle jest to wada izolowana dotycząca jednej lub obu stóp. Możliwe jest też występowanie z innymi wadami, jak: wrodzony kręcz szyi, dysplazja stawów biodrowych, artrogrypoza, przepuklina oponowo-rdzeniowa. Nieleczona stopa końsko--szpotawa skutkuje niepełnosprawnością, deformacją i bolesnością przy ruchach (1). Metoda leczenia opracowana przez Ponsetiego jest uznana i stosowana na świecie od ponad 50 lat. Polega ona na leczeniu zniekształcenia za pomocą kolejno zmienianych opatrunków gipsowych z ewentualnym przecięciem ścięgna Achillesa i zabezpieczeniem uzyskanej korekcji w odwodzącej szynie Denis-Browna do 2-4 roku życia.
Cel. W pracy oceniono wyniki leczenia wrodzonej stopy końsko-szpotawej z zastosowaniem opatrunków gipsowanych zakładanych w pierwszych dobach po urodzeniu.
Metoda. Poddano ocenie wyniki leczenia 13 dzieci urodzonych w Szpitalu Bielańskim w latach 2008-2012. Stopy oceniano w trakcie i po zakończeniu leczenia według skali Piraniego (2).
Wyniki. U żadnego dziecka nie zaobserwowano nawrotu deformacji. Średnio po założeniu 5 opatrunków gipsowych uzyskiwano korekcję przywiedzenia i szpotawości. Przecięcie ścięgna Achillesa wykonywane w 6 tygodniu leczenia kończyło korekcję ustawienia końskiego. Opatrunki gipsowe stosowano średnio przez 7,5 tygodnia.
Wnioski. W każdym przypadku metoda była skuteczna, w pełni akceptowana przez rodziców i dobrze tolerowana przez dzieci. Pozytywne wyniki i niewielka uciążliwość terapii poprzez krótki czas stosowania unieruchomienia gipsowego skłaniają nas do kontynuowania i propagowania leczenia metodą Ponsetiego.

Summary
Introduction. Clubfoot is, apart from hip displasia, the most common congenital developmental malformation. Each year over 100.000 newborns worldwide are affected by this defect (1, 2). In Poland the frequency is estimated at 1-2/1000 births (1, 3, 4). Although usually isolated it can occur accompanied by other defects such as congenital torticollis, hip dysplasia, artrogryposis, myelomeningocele. When untreated results in disability, deformity and painful foot (1). Ponseti management has been recognised and used worldwide for over 50 years. The procedure is based on correction achieved gradually by serial casts, with or without tendon of Achilles tenotomy. The correction is maintained by splinting using a foot abduction brace up to the age of 2-4.
Aim. The aim of this study is to evaluate the results of early application of plaster casts in the correction of the defect.
Method. We analysed treatment results of 13 children born in Bielanski Hospital in 2008-2012. During and after treatment all feet were assessed using Pirani scale (2).
Results. No recurrence of deformity was observed. Children needed 5 casting periods on average to obtain correction of cavus, adductus and varus. A percutaneous heel-cord tenotomy performed in the 6th week of treatment completed the correction of the equinus deformity. Plaster casts were applied for 7.5 weeks on average.
Conclusions. In every case the method proved to be effective, fully accepted by parents and well tolerated by children. The positive results of therapy, limited troublesomeness and a short period of plaster immobilisation prompted us to continue treatment with this method.