© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 9/2013, s. 651-655
Barbara Sikorska-Fic1, Iwona Malinowska1, Michał Matysiak1, Elżbieta Chmarzyńska-Mróz2, Ewa Bocian3
Przemijający zespół mieloproliferacyjny u noworodka z prawidłowym kariotypem
Transient myeloproliferative disorder in newborn with normal karyotype
1Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii, Akademia Medyczna, Warszawa
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Michał Matysiak
2Pracownia Cytogenetyczna Zakładu Patomorfologii Wieku Rozwojowego, Akademia Medyczna, Warszawa
Kierownik Pracowni/Zakładu: mgr biol. Elżbieta Chmarzyńska-Mróz
3Zakład Genetyki Medycznej Instytutu Matki i Dziecka, Warszawa
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Ewa Bocian
Streszczenie
Przemijający zespół mieloproliferacyjny (ang. transient myeloprolferative disorder – TMD) jest rozpoznawany u ok. 10-20% noworodków z trisomią 21, a tylko pojedyncze opisy przypadków TMD dotyczą noworodków z prawidłowym fenotypem.
Przedstawiono przypadek noworodka płci męskiej bez fenotypowych cech zespołu Downa, który został przyjęty do Kliniki w 9. dobie życia w stanie ogólnym dobrym. Powodem przyjęcia były obserwowane w oddziale noworodkowym od 4. doby życia i utrzymujące się pomimo antybiotykoterapii hepatosplenomegalia oraz hiperleukocytoza.
W morfologii krwi obwodowej stwierdzono leukocytozę 48 000/μL oraz prawidłową liczbę erytrocytów i płytek. W rozmazie leukocytów 60% stanowiły komórki blastyczne. W mielogramie opisano szpik średniobogatokomórkowy z hipoplastycznym układem czerwonokrwinkowym oraz granulocytarnym i obecnością 48% dużych komórek blastycznych. Badanie cytogenetyczne komórek szpiku wykazało nieprawidłowy kariotyp męski 47,XY,+21. W badaniu komórek krwi stwierdzono kariotyp mozaikowy 47,XY,+21/47,XY, a w hodowli fibroblastów skóry prawidłowy kariotyp 46,XY. W badaniach biochemicznych krwi poza podwyższonymi wartościami GGTP (505 IU) i LDH (3371 IU) nie stwierdzono innych odchyleń. Badania mikrobiologiczne pozwoliły wykluczyć infekcję wrodzoną.
Sześciotygodniowa obserwacja ze spontaniczną remisją objawów klinicznych i stopniową normalizacją liczby oraz rozmazu leukocytów potwierdziła rozpoznanie TMD.
Badanie cytogenetyczne wykonane z fibroblastów skóry pozwoliło wyjaśnić, że opisywany przypadek TMD dotyczył noworodka z prawidłowym kariotypem, a nie dziecka bez fenotypowych cech trisomii 21 z konstytucjonalnym kariotypem mozaikowym.
Obecnie w wieku 7 lat dziecko jest w dobrym stanie, a parametry krwi obwodowej przedstawiają się prawidłowo.
Summary
Transient myeloproliferative disorder (TMD) occurs in 10-20% of infants with trisomy 21. Only single cases of TMD were described in children with normal phenotype.
We present a case of a newborn boy without phenotypic features of Down syndrome, who was admitted to our Clinic with hyperleukocytosis and hepatosplenomegaly.
Blood tests revealed a white blood cell (WBC) count of 48 000/μL containing 60% blasts, a red blood cells count and a platelet count were normal. Bone morrow examination revealed normo cellular marrow with hypoplastic erythroid and granulocytic lineages and 48% of blasts. Cytogenetic analysis of the bone marrow cells demonstrated abnormal male karyotype (47,XY,+21). Cytogenetic analysis of peripheral blood showed mosaic karyotype 47,XY,+21/46,XY. Karyotype of skin fibroblasts was normal 46,XY.
Follow-up studies showed resolution of hepatomegaly and elevated WBC. Diagnosis of TDM was established. Seven years after TAM he remains under observation with normal blood counts.
Wstęp
Przemijający zespół mieloproliferacyjny (ang. transient myeloproliferative disorder – TMD) jest rozpoznawany u ok. 10-20% noworodków z trisomią 21 lub konstytucjonalnym mozaicyzmem z trisomią 21 (zespół Downa) (1-4). Tylko pojedyncze opisy przypadków TMD dotyczą noworodków z prawidłowym fenotypem (5-7).
TMD charakteryzuje się obecnością we krwi obwodowej młodych niedojrzałych komórek hematopoetycznych, które naciekają narządy hematopoezy pozaszpikowej, a ich obecność także w innych ważnych dla życia narządach i układach może stanowić źródło zagrażających życiu powikłań (3, 8). Początkowy obraz kliniczny zespołu nie pozwala na zróżnicowanie z białaczką wrodzoną. Do charakterystycznych objawów klinicznych obu jednostek chorobowych należą zmiany na skórze (bladość, wybroczyny), limfadenopatia, hepatosplenomegalia. W badaniu morfologii krwi obwodowej stwierdza się hiperleukocytozę blastyczną, obecna może być niedokrwistość, małopłytkowość. W przypadku TMD odsetek komórek blastycznych często przekracza odsetek blastów w szpiku. Rozpoznanie wstępne oparte jest na ocenie cytomorfologicznej, immunofenotypowej komórek krwi obwodowej i szpiku (2, 9). Immunofenotyp blastów w TMD odpowiada najczęściej megakarioblastom, czyli podtypowi M7 według klasyfikacji FAB (10). O rozpoznaniu ostatecznym TMD decyduje przebieg kliniczny, tj. spontaniczna remisja w ciągu kilkutygodniowej bądź kilkumiesięcznej obserwacji. U około 30% dzieci z zespołem Downa i TMD w wywiadzie dochodzi w okresie od kilku miesięcy do kilku lat do rozwoju ostrej białaczki megakarioblastycznej (AMKL) (2, 3, 10).
Do rozwoju TMD i AMKL u dzieci z zespołem Downa przyczynia się mutacja somatyczna genu kodującego czynnik transkrypcyjny GATA1 (11, 12). W przypadkach TMD i następującej po niej AMKL z nabytą trisomią 21 występujących niezwykle rzadko u fenotypowo i cytogenetycznie zdrowych niemowląt mutacja GATA1 była badana sporadycznie (13).
Przedstawiamy przypadek noworodka przyjętego do Kliniki w 9. dobie życia z podejrzeniem białaczki wrodzonej.
CEL PRACY
Przedstawienie i przeanalizowanie przypadku przemijającego zespołu mieloproliferacyjnego u noworodka z prawidłowym kariotypem jako jednego z nielicznych podobnych doniesień w piśmiennictwie.
Opis przypadku
Noworodek płci męskiej z ciąży I porodu I urodzony siłami natury w 39 Hbd na 7 pkt Apgar, z masą ciała 3250 g został przyjęty do Kliniki z Oddziału Noworodkowego w 9. dobie życia z podejrzeniem białaczki wrodzonej. Rodzice dziecka byli młodzi, zdrowi, a matka była leczona objawowo w III trymestrze ciąży z powodu infekcji górnych dróg oddechowych. Od 4. doby życia dziecko otrzymywało antybiotyki (Taromentin, Netromycyna) z powodu hepatosplenomegalii, hiperleukocytozy (L-50 x 103/ul) i podejrzenia infekcji wewnątrzmacicznej. Przy przyjęciu do Kliniki stwierdzono stan ogólny dobry, prawidłowy fenotyp oraz hepatosplenomegalię (+5 cm/+4 cm). W rozpoznaniu wstępnym brano pod uwagę białaczkę wrodzoną oraz przemijający zespół mieloproliferacyjny u noworodka bez fenotypowych cech zespołu Downa.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Sobol G, Mizia A, Wilk-Tyl J et al.: Przemijający zespół mieloproliferacyjny u noworodka z zespołem Downa. Przegląd Pediatryczny 2002; 32(2): 158-162.
2. Brink DS: Transient leukemia (transient myeloproliferative disorder, transient abnormal myelopoiesis) of Down syndrome. Adv Anat Pathol 2006; 13(5): 256-262.
3. Hasle H, Clemmensen IH, Mikkelsen M: Risks of leukaemia and solid tumours in individuals with Down’s syndrome. The Lancet 2000; 355:165-169.
4. Bozner P: Transient myeloproliferative disorder with erythroid differentiation in Down syndrome. Arch Pathol Lab Med 2002; 126: 474-477.
5. Cufhing T, Clericuzio CL, Wilson CS et al.: Risk for leukemia in infants without Down syndrome who have transient myeloproliferative disorder. The Journal of Pediatrics 2006 May; 148(5): 687-689.
6. Solky BA, Yang FC, Xu X et al.: Transient myeloproliferative disorder causing a vesiculopustular eruption in a phenotypically normal neonate. Pediatr Dermatol 2004; 21(5): 551-554.
7. Richards M, Welch J, Watmore A et al.: Trisomy 21 associated transient neonatal myeloproliferation in the absence of Down’s syndrome. Childhood 1998; 79(3): 215-217.
8. Abe Y, Mizuno K, Horie H et al.: Transient abnormal myelopoiesis complicated by tumor lysis syndrome. Pediatrics International 2006; 48: 489-492.
9. Sońta-Jakimczyk D, Szczepański T: Białaczka u noworodków i niemowląt. Przegląd Lekarski 2003; 60(5):9-12.
10. Lngebrake C, Creutzig U, Reinhardt D: Immunophenotype of Down syndrome acute myeloid leukemia and transient myeloproliferative disease differs significantly from other diseases with morphologically identical or similar blasts. Klin Padiatr 2005; 217(3): 126-134.
11. Ahmed M, Sternberg A, Hall G et al.: Natural history of GATA1 mutations in Down syndrome. Blood 2004; 103(7): 2480-2489.
12. Vyas P, Crispino JD: Molecular insights into Down syndrome-associated leukemia. Curr Opin Pediatr 2007; 19(1): 9-14.
13. Magalhães IQ, Splendore A, Emerenciano M et al.: Transient neonatal disorder without Down syndrome and detection of GATA1 mutation. J Pediatr Hematol Oncol 2005; 27(1): 50-52.
