© Borgis - Medycyna Rodzinna 3/2007, s. 66-69
*Mirella Sulewska, Jolanta Jach, Magdalena Musioł, Andrzej Krupienicz
Czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej serca u studentów I roku Pielęgniarstwa Akademii Medycznej w Warszawie
The risk factors of ischemic heart disease among the 1st year nursing students in Medical University of Warsaw
Zakład Podstaw Pielęgniarstwa, Wydział Nauki o Zdrowiu Akademii Medycznej w Warszawie
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Andrzej Krupienicz
Summary
Introduction. The most common risk factors of ischemic heart disease are: excessive weight, hypertension, age, hypercholesterolemia, smoking, lack or insufficient physical activity. The aim of this study is to determine occurrence of selected risk factors among group of the Ist year students of Nursing in Medical University of Warsaw.
Material and methods. The study was executed in 2006 in a group of 250 students. The measurements of body mass and blood pressure were made. Concentration of glucose and cholesterol in capillary blood were measured, using strip tests. Questionnaire survey, composed of 19 questions, was used to evaluate of life style and occurrence of other risk factors.
Results and conclusions. The analysis of received results prove, that the most important risk factors of ischemic heart disease are: excessive weight, hypertension, smoking and too rare or insufficient physical activity. It should be taken into consideration, that over half of the students who participated in this investigation declared among their relatives such diseases as: infarct, coronary artery disease, hypertension. There is reason for optimism because 75% of students who participated in this investigation don´t smoke (according to the results of questionnaire analysis).
Wstęp
Z obserwacji epidemiologicznych wynika, że w ciągu najbliższych 30 lat należy spodziewać się podwojenia liczby pacjentów z chorobą wieńcową i niewydolnością serca (1).
Rozwój choroby niedokrwiennej serca jest związany z wieloma czynnikami ryzyka, których obecność zwiększa prawdopodobieństwo jej wystąpienia. Badania epidemiologiczne analizujące związek pomiędzy zapadalnością i przebiegiem chorób układu krążenia a różnymi czynnikami ustrojowymi i środowiskowymi doprowadziły do identyfikacji czynników ryzyka miażdżycy takich jak: wiek, płeć męska, nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, palenie papierosów, cukrzyca (2).
Rozpoznane czynniki mogą stanowić podstawę do uświadomienia badanym znaczenia ich występowania dla rozwoju chorób układu krążenia.
Cel badania
Celem przeprowadzonych badań było określenie występowania wybranych czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca u studentów I roku Pielęgniarstwa AM w Warszawie.
Materiał i metody
Rozprowadzono 250 ankiet wśród wszystkich studentów I roku studiujących Pielęgniarstwo ze 100% skutecznością.
Ankieta była anonimowa i dobrowolna. Kwestionariusz własny ankiety zawierał 19 pytań zamkniętych dotyczących występowania czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca. Pytania odnosiły się do płci, wieku, aktywności fizycznej, form spędzania czasu wolnego, sposobu odżywiania, picia napojów alkoholowych oraz palenia papierosów.
Badania obejmowały również obciążający kardiologiczny wywiad rodzinny oraz próbę oceny stanu zdrowia poprzez wskazanie przez badanych korzystania z porad lekarzy specjalistów. Badania prowadzono w okresie od stycznia 2006 roku do marca 2006 roku.
U wszystkich badanych oznaczono także wskaźnik liczbowy masy ciała (BMI), ciśnienie tętnicze krwi, stężenie glukozy we krwi, zawartość cholesterolu całkowitego. Przyjęto, że jeżeli BMI wynosi poniżej 18,5 jest to niedowaga. Wartości prawidłowe to wartości 18,5-25. O nadwadze świadczy wskaźnik 25-30. Powyżej 30 istnieje prawdopodobieństwo otyłości (3). Kryteria rozpoznawania nadciśnienia tętniczego krwi to dla ciśnienia skurczowego ≥140 mmHg i/lub ≥90 mmHg dla ciśnienia rozkurczowego (4).
Badania glukozy wykonano za pomocą aparatu Precision używając pasków testowych (Sensor Electrodes). Za prawidłowe wartości stężenia glukozy we krwi przyjęto normy zawarte w instrukcji aparatu, którym wykonano pomiary to jest 74 do 106 mg/dl. Pomiar cholesterolu we krwi wykonano za pomocą aparatu Accutrend GCT wykorzystując paski pomiarowe Accutrend Cholesterol (na badania cholesterolu zgłosiło się 230 studentów).
W badaniu stężenia cholesterolu zakres pomiaru wynosił od 150 do 300 mg. Za normalne wartości uznaje się wyniki mniejsze od 200 mg.
Konstrukcja ankiety oraz dokonane pomiary u studentów pozwoliły dokonać analizy występowania u nich takich czynników ryzyka jak: otyłość, nadciśnienie tętnicze, podwyższone stężenie glukozy we krwi, hipercholesterolemia, palenie papierosów, ograniczenie aktywności fizycznej.
W opracowaniu danych wykorzystano program komputerowy MS Excel.
Nie wszystkie odpowiedzi na pytania zawarte w ankiecie dają 100%, ponieważ badani studenci na niektóre pytania mogli podać kilka odpowiedzi.
Wyniki
W badanej grupie kobiety stanowiły 89,5%, a mężczyźni 10,5%. Wiek ankietowanych w przedziale 19-22 lata wynosił 88,7%, jedenaście i trzy dziesiąte procenta było w wieku 23-26 lat.
Na ćwiczenia fizyczne do pół godziny w ciągu tygodnia poświęca czas 20,6% ankietowanych, 27,1% przeznacza na ćwiczenia od 0,5 do 1 godziny tygodniowo. Uprawianie ćwiczeń od 1 do 1,5 godziny zadeklarowało 22% badanych. Półtorej godziny i więcej ćwiczy 23,7% respondentów. Nie wykonuje w ogóle ćwiczeń 6,6% pytanych w ankiecie. Dwadzieścia jeden i osiem dziesiątych procenta badanych twierdzi, że nie ma czasu na ćwiczenia fizyczne, a 11%, że nie ma dostatecznie silnej woli. Nie ma dostępu do odpowiednich urządzeń, sal gimnastycznych, boisk aby ćwiczyć 3% ankietowanych studentów. Czas wolny 44% respondentów spędza na spacerach. Dwadzieścia osiem i cztery dziesiąte procenta ogląda telewizję, spędza czas z komputerem 24,4%, chodzi do teatru 2% badanych. Czas wolny na spanie poświęca 42,4% ankietowanych. Czytaniem książek zajmuje się 34%, słuchaniem muzyki 59%. Chodzi do kina 20,8%. Inne sposoby spędzania wolnego czasu to: spotkania towarzyskie, chodzenie na dyskotekę, jazda na rowerze. W ciągu doby śpi od 6 do 8 godzin 50% badanych studentów. Od 4 do 6 godzin śpi na dobę 36,4% ankietowanych, 10,6% poświęca na sen od 9 do 10 godzin, 3% śpi poniżej 4 godzin.
Wśród badanych 87,3% samodzielnie przygotowuje posiłki. Z baru mlecznego korzysta 4,8%. Ze stołówki korzysta 2% badanych. Przygotowywaniem kanapek zajmuje się 26,7% respondentów. Żywność typu fast-food zjada 7,8% ankietowanych. Pięćdziesiąt jeden procent badanych spożywa posiłki gdy jest głodna. Do spożywania od 3 do 5 posiłków dziennie przyznaje się 41,4%, a do spożywania ostatniego posiłku na dwie godziny przed snem 13,1%. Warzywa i owoce spożywa od 1 do 2 razy w tygodniu 23,6% badanych studentów. Taki sam procent zjada je 3 razy w tygodniu, a codziennie spożywa 52,8%. Pięćdziesiąt trzy procent badanych studentów spożywa piwo, pije wino 29,4%, a inny alkohol 17,5%. Piwa, wina, i innych alkoholi nie spożywa 33,5% ankietowanych.
Wśród badanych studentów pali papierosy 25%, nie pali 75% (ryc. 1).
Ryc. 1. Palenie papierosów.
Na pytanie: czy ktoś z rodziny chorował lub choruje na choroby serca i układu krążenia tak odpowiedziało 46% badanych, natomiast, że nie odpowiedziało 54%. Najczęściej wymienianymi schorzeniami były: choroba wieńcowa, zawał mięśnia sercowego, nadciśnienie. Nie jest pod opieką lekarza specjalisty odpowiedziało 74,5% badanych, a jest pod opieką 25,5%. Najczęściej pojawiały się takie specjalności jak: alergolog, ginekolog, dermatolog, okulista, endokrynolog, neurolog.
Wskaźnik masy ciała (BMI) poniżej 18,5 wyniósł u 12,9% badanych. Odpowiednio BMI w granicach 19-25 stwierdzono u 77,4% ankietowanych. U 8% wskaźnik wyniósł 25-30. Natomiast powyżej 30 BMI miało 1,7% respondentów.
Wartości ciśnienia tętniczego skurczowego 129 mmHg i poniżej stwierdzono u 82,2% ankietowanych studentów. Ciśnienie skurczowe w granicach 130-139 mmHg było u 11,3% badanych. Ciśnienie skurczowe o wartości powyżej 140 mmHg miało 6,5% respondentów (ryc. 2).
Ryc. 2. Wartości ciśnienia skurczowego.
Ciśnienie rozkurczowe 84 mmHg i poniżej stwierdzono u 92,6% badanych studentów. Trzy i cztery dziesiąte procenta ankietowanych miało ciśnienie w granicach 85-89 mmHg. Wartość ciśnienia 90 mmHg i powyżej miało 4% badanych (ryc. 3).
Ryc. 3. Wartości ciśnienia rozkurczowego.
Wartość glukozy 65-74 miało 32,4% badanych, a 74-106 mg/dl – 67,6% ankietowanych. Wśród badanych studentów 4% miało stężenie cholesterolu powyżej 200 mg (w granicach od 200 do 245 mg).
Omówienie
Wielu autorów podkreśla, że od poziomu aktywności fizycznej w znacznej mierze zależy rozwój i stan układu krążenia, przemiany materii, stan psychiczny i inne.
Stwierdzono bezpośredni i wszechstronny związek pomiędzy aktywnością człowieka a zdrowiem.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Opolski G.: Kardiologia XXI wieku – nowe wyzwania, Medycyna, Dydaktyka, Wychowanie, 2006; 38: 10, s. 11. 2. Podolec P., et al.: Przegląd polskich badań epidemiologicznych w kardiologii, Kardiologia Polska, 2006; 64: 9, s. 1031-1037. 3. Ziemlański Ś.: Podstawy prawidłowego żywienia człowieka. Zalecenia żywieniowe dla ludności w Polsce, Instytut Danone, Warszawa 1998, s. 1, s. 30-31, 64-65. 4. Kózka M. (red): Stany zagrożenia życia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001, s. 233. 5. Sztembis B.: Standardy postępowania pielęgniarki środowiskowej w profilaktyce i wczesnym wykrywaniu chorób układu krążenia, Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia, Chełm 1994, s. 12, 26. 6. Główny Urząd Statystyczny, Stan zdrowia ludności Polski w 2004 r., Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa 2006 r., Departament Statystyki Społecznej, s. 29, 38 http://www.stat.gov.pl/dane_spol-gosp/warunki_zycia/stan_zdrowia_2004/publikacja.pdf- 01.02. 2007. 7. Maliszewska D.: Występowanie czynników ryzyka chorób układu krążenia wśród pacjentów przychodni specjalistycznej przy Instytucie Kardiologii w Aninie, Pielęgniarstwo XXI wieku, 2005; 3, 12, s. 111-117.
