Streszczenie
Beztlenowa, przetrwalnikująca laseczka Clostridium difficile jest najczęstszą przyczyną zakaźną biegunki szpitalnej. W ostatnich latach rośnie liczba i ciężkość zakażeń, także niezwiązanych z opieką zdrowotną, u osób bez dodatkowych czynników ryzyka. Zakażenie może przebiegać bezobjawowo, poprzez najpowszechniejszą chorobę biegunkową, aż do zagrażającego życiu zapalenia okrężnicy, manifestującego się, poza biegunką, ciężkimi objawami ogólnymi. Szczególnie narażone na tę postać są m.in. osoby starsze czy w trakcie chemioterapii. Nawet co drugi chory operowany z powodu ciężkiego przebiegu lub powikłań choroby umiera.
W diagnostyce zakażenia C. difficile najczęściej wykonuje się oznaczenie toksyn A i B w kale. Stwierdzenie obecności toksyn tą metodą wystarcza do rozpoczęcia leczenia przeciwbakteryjnego. W przypadku podejrzenia infekcji wysuniętego na podstawie typowego obrazu endoskopowego i mikroskopowego należy rozpocząć empiryczną terapię przeciwbakteryjną.
Leczenie ciężkiej postaci należy prowadzić w warunkach szpitalnych, stosując wankomycynę dojelitowo, a w przypadkach piorunujących dodatkowo metronidazol dożylnie. w przypadku braku poprawy po kilku dniach, a także w przypadku pogorszenia stanu ogólnego lub powikłań wskazana jest kolektomia.
Podstawą zapobiegania rozpowszechnianiu zakażenia są zachowanie zasad higieny w ośrodkach opieki medycznej, szybka diagnostyka i izolacja chorych, a przede wszystkim racjonalna antybiotykoterapia. Nie ma uzasadnienia dla profilaktycznej diagnostyki osób bez objawów ani tym bardziej profilaktycznej farmakoterapii.

Summary
Anaerobe, spore forming bacteria Clostridium difficile is the most common cause of infectious diarrhea in healthcare settings. Recently, the incidence and severity of infection are increasing. The incidence is also increasing among healthy persons, who have been previously at very low risk for infection. The clinical manifestations of infection ranges from symptomless carriage, to mild or moderate diarrhea, to fulminant and sometimes fatal colitis. Risk factors for severe disease are advanced age and chemotherapy. Over 50% of patients operated due to disease complications dies.
Enzyme immunoassay for detecting toxins A and B is commonly used to diagnose C. difficile infection. The sensitivity is moderate but specificity is excellent. Because of this, positive test is an indication for treatment. If endoscopic and histological findings are typical for severe pseudomembranous colitis empirical therapy is recommended.
Severe C. difficile infection should be treated in hospital with oral (or by nasogastric tube) vancomycin, and, in case of fulminant colitis also with i.v. metronidazole. Colectomy can be life-treating for selected patients.
Principal recommendations to prevent C. difficile infection include improving antibiotic use, early detection and isolation of patients and reducing contamination of healthcare environmental surfaces. There is no need to screen for infection in symptomless individuals and to prophylactic antimicrobial treatment.