© Borgis - Nowa Stomatologia 1/2014, s. 24-29
Hubert Gołąbek, Karol Dominiak, *Agnieszka Mielczarek
Ocena szczelności wypełnienia kanału korzeniowego – porównawcze badania in vitro
An assessment of the apical microleakage of root canal fillings – a comparative in vitro study
Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Elżbieta Jodkowska
Summary
Introduction: Proper obturation of root canal system is an important element of long-term success of endodontic treatment.
Aim: The comparative quantitative assessment of root canals marginal seal after filling with various obturation techniques.
Material and methods: Nineteen extracted upper mesial permanent human incisor teeth were used in the study. After root canal cleaning and shaping using step back technique, teeth divided into 3 tested groups (A, B, C) and 2 control groups: positive and negative control. In group A root canals were filled with single gutta-percha cone method, in group B with cold lateral condensation of gutta-percha and in group C with thermoplastic gutta-percha obturation technique. In all groups AH+ Paste was used as a sealer material. Afterwards, teeth were placed in an incubator (37°C) at 100% humidity for 10 days. The apical leakage was assessed by cross-sectional analysis of peri-apical parts of the roots, after immersion in methylene blue for 2 days. The sealing ability was assessed stereo-microscopically. The area stained with methylene blue was analysed with Adobe Photoshop CE and mathematical model MicroMeter v.086b software.
Results: Various apical leakage level in different gutta-percha techniques were observed. The lowest apical leakage was registered in C group, where thermoplastic gutta-percha obturation method was implemented.
Conclusion: Thermoplastic gutta-percha technique should be recommended as efficient filling method, especially in case of an irregular waveform of root canal system.
Wstęp
Leczenie endodontyczne jest zabiegiem, na który składają się: otwarcie komory zęba, chemomechaniczne opracowanie komory i kanałów korzeniowych oraz szczelne wypełnienie jam zęba. Wskazaniami do takiego postępowania są: nieodwracalne zapalenie miazgi, martwica miazgi, zgorzelinowy rozpad miazgi czy zespół endo-perio. Leczenie kanałowe jest również wdrażane w przypadku planowanego leczenia protetycznego przy pomocy wkładów koronowo-korzeniowych czy koron protetycznych. Terapia endodontyczna może być z powodzeniem stosowana w każdej grupie wiekowej. Nie wykazano istnienia żadnych chorób ogólnoustrojowych, które stanowiłyby bezwzględne przeciwwskazanie dla tego zabiegu. Istnieje jednak pewna grupa chorych wymagająca postępowania profilaktycznego w postaci konsultacji z lekarzem prowadzącym, podania osłonowo antybiotyku lub innego leku wpływającego korzystnie na stan pacjenta. Do tej grupy chorych zalicza się osoby z chorobami sercowo-naczyniowymi, chorobami stawów, nerek, chorych stosujących immunosupresję, a także pacjentów z zaburzeniami endokrynologicznymi.
Na wynik leczenia endodontycznego ma wpływ wiele czynników związanych zarówno z działalnością lekarza, jak i niezależnych od niego. Do czynników warunkujących skuteczność leczenia, niezależnych od postępowania endodonty, zaliczamy: niedrożność kanału spowodowaną obliteracją jego światła, silnie zakrzywiony i nietypowy przebieg kanału, resorpcje patologiczne czy liczne kanały dodatkowe. Lekarze dentyści zajmujący się endodoncją mają do swojej dyspozycji szeroki wachlarz narzędzi umożliwiających przezwyciężenie powyższych trudności. Dostępne są różne, zaawansowane technologicznie narzędzia ręczne i maszynowe, a także systemy ultradźwiękowe o różnorodnej charakterystyce pracy. Coraz powszechniej stosowane są również lupy optyczne oraz mikroskopy zabiegowe, które znacznie poprawiają jakość pola widzenia i komfort pracy operatora.
Istotnym, zależnym od postępowania lekarza czynnikiem wpływającym na sukces terapii endodontycznej jest szczelność wypełnienia systemu korzeniowego. Brak przecieku bakteryjnego stanowi bowiem kluczowy element warunkujący długotrwały, pozytywny efekt leczenia. Obecnie stosowane są różne metody wypełniania kanałów, w tym: metoda pojedynczego ćwieka, boczna kondensacja zimnej gutaperki, pionowa kondensacja ciepłej gutaperki czy metoda wstrzykiwania płynnej gutaperki.
Celem prezentowanego badania była porównawcza ocena szczelności po zastosowaniu wybranych technik wypełniania kanałów korzeniowych.
Materiał i metody
W badaniu wykorzystano 19 ludzkich usuniętych zębów siecznych górnych przyśrodkowych, nieleczonych wcześniej endodontycznie. Zęby podzielono na 3 grupy testowe (n = 5), w zależności od sposobu wypełniania kanału korzeniowego: A – wypełnienie metodą pojedynczego ćwieka, B – wypełnienie metodą kondensacji bocznej, C – wypełnienie metodą kondensacji ciepłej gutaperki (ang. continuous wave technique); oraz dwie grupy kontrolne (n = 2) stanowiące próbę kontroli negatywnej (K-) i pozytywnej (K+) dla badania. Przed rozpoczęciem opracowywania, zęby zostały zdezynfekowane przez zanurzenie w roztworze alkoholu etylowego, a następnie przechowywane w jałowych gazach.
Otwór trepanacyjny wykonano klasycznie, na powierzchni podniebiennej zębów, nad guzkiem podniebiennym. Kanały opracowywano z użyciem narzędzi ręcznych i maszynowych. Długość roboczą kanałów oznaczono za pomocą narzędzi ręcznych, taper 2% K-file ISO 10 przez osiągnięcie wierzchołka korzenia, a następnie wycofanie pilnika o 1 mm wstecz. Po poszerzeniu kanału narzędziami ręcznymi do rozmiaru ISO 25 metodą step-back, wykorzystano instrumentarium maszynowe typu pro taper 6% i poszerzono do rozmiaru ISO 35. Po każdej zmianie narzędzi kanały płukano 2 ml wody destylowanej. Łączna objętość irygantu zastosowanego w całej procedurze leczniczej każdego kanału wynosiła 12 ml.
Kanały dokładnie osuszano za pomocą sączków papierowych, a następnie wypełniano. W metodzie pojedynczego ćwieka (grupa A) stosowano ćwiek gutaperkowy skalibrowany do rozmiaru wierzchołka korzenia oraz uszczelniacz na bazie żywicy epoksydowej AH Plus. Nadmiar ćwieka pozostający poza kanałem odcinano rozgrzanym upychadłem kulkowym.
Zabieg kondensacji bocznej gutaperki (grupa B) wykonano, dopasowując w pierwszej kolejności ćwiek główny (Master Apical File – MAF) do rozmiaru wierzchołka fizjologicznego. Pozostałą przestrzeń kanału uzupełniano kolejnymi ćwiekami gutaperkowymi. Jako uszczelniacz stosowano preparat AH Plus. Nadmiar materiału gutaperkowego obcinano gorącym upychadłem kulkowym.
W ostatniej grupie testowej (C) kanały wypełniano metodą kondensacji gorącej gutaperki. Dopasowany, skalibrowany ćwiek pokryty warstwą uszczelniacza AH Plus umieszczano w kanale, a następnie kondensowano gorącym upychadłem w odległości 3 mm od wierzchołka korzenia. Nadmiar gutaperki usuwano z użyciem rozgrzanego upychadła kulkowego. Pozostałą przestrzeń kanału wypełniano, korzystając z aplikatora gorącej, płynnej gutaperki. Kanały dopełniano w dwóch etapach, kondensując każdą porcję materiału za pomocą stalowego bądź niklowo-tytanowego upychacza kanałowego. W opisanej procedurze korzystano z systemów Alpha oraz Beta firmy B&L.
Ujścia koronowe kanałów we wszystkich grupach badawczych zamykano szczelnie z użyciem materiału szkło-jonomerowego oraz materiału złożonego. W celu weryfikacji właściwego wypełnienia wszystkich kanałów, wykonano zębowe zdjęcia radiologiczne. Przykładowe radiogramy zaprezentowano na rycinie 1.
Ryc. 1. Zdjęcia radiologiczne wykonane po wypełnieniu kanałów metodą: A – pojedynczego ćwieka, B – kondensacji bocznej gutaperki, C – gorącej gutaperki.
W celu prawidłowego utwardzenia materiału uszczelniającego wszystkie zęby z grup testowych umieszczono na 10 dni w inkubatorze w temperaturze 37oC i wilgotności rzędu 100%. Po upływie tego czasu przystąpiono do barwienia zębów. Dwumilimetrową część przywierzchołkową korzeni zabezpieczano taśmą izolacyjną, a pozostałą powierzchnię zęba pokrywano warstwą bezbarwnego lakieru do paznokci. Zęby należące do próby kontroli pozytywnej nie były pokrywane lakierem, a zęby zakwalifikowane do negatywnej próby kontrolnej pokrywano na całej powierzchni. Próbki suszono, a następnie barwiono w roztworze błękitu metylenowego przez dwa dni w warunkach inkubacji w temperaturze 37oC, zgodnie z metodyką barwienia bakterii Ziehl-Neelsena. Po zakończonym procesie barwienia, zęby płukano obficie wodą i usuwano z ich powierzchni lakier (ryc. 2).
Ryc. 2. Widok zębów po wybarwieniu.
Wybarwione zęby umieszczano w okrągłej gumowej formie odlewniczej, a następnie zatapiano w żywicy metakrylanowej. Etap ten stanowił przygotowanie do cięcia korzeni piłą tarczową Isomet BUEHLER z diamentowym ostrzem o szerokości 0,2 mm. Każdy krążek metakrylanowy cięto, wykonując 5 kolejnych szlifów w jednomilimetrowych odstępach od wierzchołka korzenia. W sumie uzyskano 85 przekrojów, które opisano i przyporządkowano odpowiedniej grupie badawczej (ryc. 3).
Ryc. 3. Widok przekrojów poprzecznych korzeni zębów po wypełnieniu.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Farea M, Masudi S, Wan Bakar WZ: Apical microleakage evaluation of system B compared with cold lateral technique: In vitro study. Aust Endod J 2010; 36(2): 48-53. 2. Genço?lu N, Garip Y, Baş M, Samani S: Comparison of different gutta-percha root filling techniques: Thermafil, Quick-fill, System B and lateral condensation. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2002; 93(3): 333-336. 3. Canalda-Sahli C, Berástegui-Jimeno E, Brau-Aguadé E: Apical sealing using two thermoplasticized gutta-percha techniques compared with lateral condensation. J Endod 1997; 23(10): 636-638. 4. Kersten HW, Moorer WR: Particles and molecules in endodontic leakage. Int Endod J 1989; 22(3): 118-124. 5. Jacobson SM, von Fraunhofer JA: The investigation of microleakage in root canal therapy. An electrochemical technique. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1976; 42(6): 817-823. 6. von Fraunhofer JA, Fagundes DK, Mc Donald NJ, Dumsha TC: The effect of root canal preparation on microleakage within endodontically treated teeth: an in vitro study. Int Endod J 2000; 33(4): 355-360. 7. Bakhtiar H, Heidari N, Mehrvarzfar P et al.: In vitro comparative study of the microbial leakage of one-step, thermafil and lateral condensation techniques. J Contemp Dent Pract 2012; 13(1): 27-23. 8. Carrat? P, Amato M, Riccitiello F, Rengo S: Evaluation of leakage of bacteria and endotoxins in teeth treated endodontically by two different techniques. J Endod 2002; 28(4): 272-275. 9. Olczak K, Pawlicka H: Evaluation of the sealing ability of two root canal obturation techniques by using a glucose leakage test. J Stoma 2012; 65(6): 863-877. 10. Karapinar-Kazanda? M, Tanalp J, Bayrak OF et al.: Microleakage of various root filling systems by glucose filtration analysis. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2010; 109(6): 96-102. 11. Shemesh H, Wu MK, Wesselink PR: Leakage along apical root fillings with and without smear layer using two different leakage models: a two-month longitudinal ex vivo study. Int Endod J 2006; 39(12): 968-976. 12. Matloff IR, Jensen JR, Singer L, Tabibi A: A comparison of methods used in root canal sealability studies. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1982; 53(2): 203-208. 13. Pommel L, Camps J: In vitro apical leakage of system B compared with other filling techniques. J Endod 2001; 27(7): 449-451. 14. Pommel L, Camps J: Effects of pressure and measurement time on the fluid filtration method in endodontics. J Endod 2001; 27(4): 256-258. 15. Xu Q, Fan MW, Fan B et al.: A new quantitative method using glucose for analysis of endodontic leakage. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2005; 99(1): 107-111. 16. Kqiku L, Miletić I, Anić I et al.: Distribution of RoekoSeal sealer applied by three obturation techniques. Coll Antropol 2011; 35(3): 885-888.
