© Borgis - Nowa Stomatologia 3/2014, s. 124-126
*Emil Korporowicz, Piotr Rożniatowski, Piotr Sobiech, Katarzyna Kochman
Rodzaj i ilość past do zębów używanych przez rodziców u dzieci w wieku od 1 do 7 lat
Type and quantity of toothpastes used by parents of children aged 1 to 7 years
Zakład Stomatologii Dziecięcej, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk
Summary
Introduction. Fluoride in toothpastes has a proven clinical efficacy, but safety of its use depends on the amount of paste and appropriate concentration. Excess fluoride, especially in patients less than 6 years old may be associated with the risk of fluorosis. Therefore, usage of toothpastes according to current recommendations is extremely important.
Aim. Measurement of toothpaste amount and concentration, applied by parents.
Material and methods. 120 parents of children aged 1-7 years were divided into three groups: A – 1-<2 years; B – 2-<6 years; C – ≥ 6 years. Questionnaires regarding type of the paste were filled. Weights of toothpastes were measured and compared with guidelines.
Results. Average children’s age was 4.9 years (SD ± 1.66). Average weight of paste in all groups was 0.57 g (SD ± 0.324). In group A, the average weight of the paste applied by parents was 0.52 g (SD ± 0.26). 80% of parents used more, and 20% less than the recommended amount. In group B, the average weight of the paste was 0.55 g (SD ± 0.335). 75% of parents used more, and 9% less than the recommended amount. 16% used the appropriate amount. In group C, the average weight of the paste was 0.60 g (SD ± 0.316). 57.5% of parents used more and 35.5% of parents less than the recommended amount. 7% used the appropriate amount of toothpaste.
Conclusions. Usage of toothpastes with insufficient or too high concentration of fluoride and applying wrong amount of paste by parents, proves the need for intensive education.
Wstęp
Stosowanie środków fluoru w profilaktyce choroby próchnicowej sięga lat 40. XX wieku, kiedy to zaczęto dodawać je do wody pitnej. Przez lata wzrosła popularność miejscowego stosowania związków fluoru (1). Mycie zębów pastami z fluorem jest bardzo rozpowszechnioną metodą profilaktyczną. Prostota w codziennym stosowaniu oraz stosunkowo niski koszt zapewniają jej ogólną akceptację społeczną (2). Skuteczność szczotkowania zębów pastami z fluorem w zapobieganiu chorobie próchnicowej została potwierdzona wieloma badaniami (3-5). Należy podkreślić, że bezpieczeństwo stosowania tej metody profilaktyki wiąże się z używaniem właściwej ilości pasty do zębów z odpowiednią zawartością fluoru. Połykanie pasty do zębów stwarza ryzyko ogólnoustrojowego działania tego pierwiastka. W przypadku pacjentów w wieku rozwojowym, zwłaszcza poniżej 6. roku życia, może to być przyczyną wystąpienia fluorozy (1-3). Według Ismaila i Hassona fluoroza szkliwa może wystąpić przy niższej zawartości fluoru w wodzie pitnej jako skutek jednoczesnego stosowania suplementacji fluorkowej i pasty do zębów z fluorem (6).
Wielu autorów uważa, iż dzieci często nie potrafią wypluwać nadmiaru pasty z jamy ustnej (7). Według badań Bentleya i Ellwooda dzieci w wieku 30 miesięcy połykają średnio 72% pasty do zębów nałożonej na szczoteczkę. Przy średniej masie pasty 0,3 g nakładanej przez rodziców, dzieci podczas szczotkowania połykają odpowiednio: 0,42 i 0,1 mg fluoru przy jego stężeniach w pastach: 1450 ppm i < 500 ppm (8).
Zgodnie z badaniami Erdala i Buchanana pasty do zębów z fluorem są głównym źródłem endogennej ekspozycji na fluor u dzieci w wieku od 3 do 5 lat (9).
Dlatego współcześnie zaleca się ograniczenie ilości pasty do zębów z fluorem w okresie zagrożenia fluorozą oraz stosowanie jej wyłącznie pod nadzorem rodziców co najmniej do 7. roku życia. Europejska Akademia Stomatologii Dziecięcej (ang. European Academy of Paediatric Dentistry – EAPD) rekomenduje u dzieci do 6. roku życia ograniczenie ilości pasty nakładanej na szczoteczkę do wielkości ziarna groszku, tj. około 0,2 grama. Stężenie fluoru w paście do zębów u dzieci od 6. miesiąca do 2. roku życia powinno wynosić 500 ppm, natomiast od 2. do 6. r.ż. – 1000 ppm (2). Od wielu lat wiadomo jednak, że skuteczność profilaktyczna pasty do zębów jest związana ze stężeniem fluoru. Redukcja próchnicy dla past zawierających 1000-1250 ppm F wynosi od 19 do 27%, zawierających 2400-2800 ppm F – od 27 do 44%. Niestety pasty, w których stężenie fluoru jest niższe niż 0,1% (440/500/550 ppm F), nie wykazują działania profilaktycznego (10). Dlatego uważa się, że u dzieci należy bardziej ograniczyć ilość pasty do zębów na rzecz stosowania wyższych stężeń fluoru. Zgodnie z zaleceniami Amerykańskiej Akademii Stomatologii Dziecięcej (ang. American Academy of Pediatric Dentistry – AAPD) oraz stanowiskiem polskich ekspertów, u dzieci w wieku 6-24 miesięcy, których rodzice przestrzegają zaleceń lekarskich, należy stosować śladową ilość pasty zawierającej 1000 ppm F, u dzieci w wieku 2-6 lat – ilość pasty wielkości ziarenka grochu. Przy podejrzeniu nieprzestrzegania zaleceń dotyczących ilości pasty w najmłodszej grupie wiekowej lub na terenach, gdzie stężenie fluoru w wodzie pitnej przekracza 1 mg F/litr, wskazane jest stosowanie pasty zawierającej 500 ppm F (11, 12).
Cel pracy
Praca ma na celu ocenę ilości pasty aplikowanej przez rodziców na szczoteczki do zębów dla dzieci w wieku od 1 do 7 lat oraz określenie, jakie stężenie fluoru w paście stosują.
Materiał i metody
Do badania zgłosiło się 120 rodziców dzieci w wieku 1-7 lat. Wyodrębniono trzy grupy wiekowe: A – 1-<2 lata, B – 2-<6 lat; C – ≥ 6 lat. Każdy rodzic wypełniał ankietę odnośnie wieku dziecka i rodzaju stosowanej pasty. Następnie proszono rodziców o aplikację pasty do zębów na szczoteczkę w takiej ilości, jak wykonują to codziennie u swoich dzieci.
Wagę apteczną (Radwag PS) o dokładności 1 mg kalibrowano przed każdym pomiarem (ze szczoteczką przed nałożeniem pasty), następnie po nałożeniu pasty przez rodzica mierzono masę pasty. Za masę pasty odpowiadającej ziarenku grochu przyjęto 0,27 g (± 0,05 g), a odpowiadającej 1-2 cm – 0,49 g (± 0,05 g) (masę uzyskano po nałożeniu wzorcowej ilości pasty – średnia z pięciu pomiarów). Uzyskane dane wprowadzono do arkusza kalkulacyjnego, obliczono średnie masy pasty, porównano je z wytycznymi.
Wyniki
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Wong MCM, Glenny AM, Tsang BWK et al.: Topical fluoride as a cause of dental fluorosis in children. Cochrane Database of Systematic Reviews 2010, Issue 1. 2. Guidelines on the use of fluoride in children: an EAPD policy document. European Archives of Paediatric Dentistry 2009; 10(3). 3. Zohoori FV, Duckworth RM, Omid N et al.: Fluoridated toothpaste: usage and ingestion of fluoride by 4- to 6-yr-old children in England. Eur J Oral Sci 2012; 120: 415-421. 4. Clarkson JE, Ellwood RP, Chandler RE: A comprehensive summary of fluoride dentifrice caries clinical trials. Am J Dent 1993; 6: S59-S106. 5. Kingman A: Methods of projecting long-term relative efficacy of products exhibiting small short-term efficacy. Caries Res 1993; 27: 322-327. 6. Ismail AI, Hasson H: Fluoride supplements, dental caries and fluorosis: A systematic review. J Am Dent Assoc 2008; 139: 1457-1468. 7. van Loveren C, Ketley CE, Cochran JA et al.: Fluoride ingestion from toothpaste: fuoride recovered from the toothbrush, the expectorate and the after-brush rinses. Community Dent Oral Epidemiol 2004; 32 (suppl. 1): 54-61. 8. Bentley EM, Ellwood RP, Davies RM: Fluoride ingestion from toothpaste by young children. Br Dent J 1999; 186: 460-462. 9. Erdal S, Buchanan SN: A Quantitative Look at Fluorosis, Fluoride Exposure, and Intake in Children Using a Health Risk Assessment Approach. Environ Health Perspect 2005 Jan; 113(1): 111-117. 10. Walsh T, Worthington HV, Glenny AM et al.: Fluoride toothpastes of different concentrations for preventing dental caries in children and adolescents (Review). Cochrane Database Syst Rev 2010 Jan 20; (1):CD007868. doi: 10.1002/14651858.CD007868.pub2. 11. Adamowicz--Klepalska B, Borysewicz-Lewicka M, Dobrzańska A et al.: Aktualny stan wiedzy na temat indywidualnej profilaktyki fluorkowej choroby próchnicowej u dzieci i młodzieży. Czasopismo Stomatologiczne 2013; 4: 428-453. 12. Guideline on Fluoride Therapy. American Academy of Pediatric Dentistry, revised 2013. 13. Levy SM, Maurice TJ, Jakobsen JR: Dentifrice use among preschool children. J Am Dent Ass 1993; 124: 57-60. 14. Ellwood RP, Cury JA: How much toothpaste should a child under the age of 6 years use? (Report). European Archives of Paediatric Dentistry 2009; 10(3): 168-174. 15. Marinho VC, Higgins JP, Sheiham A, Logan S: Fluoride toothpastes for preventing dental caries in children and adolescents. Cochrane Database Syst Rev 2003; (1): CD002278. 16. Tay HL, Zainudin IS, Jaafar N: Fluoride toothpaste utilization behaviour among preschool children in Perlis, Malaysia. Community Dent Health 2009; 26(4): 211-215. 17. Creeth J, Bosma ML, Govier K: How much is a ‘pea-sized amount’? A study of dentifrice dosing by parents in three countries. International Dental Journal 2013; 63 (suppl. 2): 25-30.
