© Borgis - Nowa Stomatologia 4/2014, s. 173-177
Wojciech Kowalczyk1, *Piotr Sobiech2
Odbudowa zębów mlecznych z wykorzystaniem standardowych koron protetycznych
Reconstruction of deciduous teeth using standard prosthetic crowns
1Praktyka Prywatna
Kierownik Praktyki: dr n. med. Wojciech Kowalczyk
2Zakład Stomatologii Dziecięcej, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. med. Dorota Olczak-Kowalczyk
Summary
Dental treatment in children is difficult, because young patient need patience, fast solutions and painless procedures. Development of dental materials allows making resistance restorations but also complicates procedures. For patients’ comfort and fast, easy procedure pediatric crowns were invented. Prefabricated steel crowns for deciduous teeth have been known since 60 years. The progress in development of filling materials for deciduous teeth not eliminated steel crown from clinical use. Even now this is challenge for pediatric dentists to rebuilt milk teeth with multi surfaces cavities. In these cases reconstruction with filling materials in comparison with use of steel crowns is less successful and unsatisfying in long term. Authors presented reconstruction method of hard tissue of deciduous teeth with using preformed steel crowns and techniques – classic and Hall.
The Hall technique based on minimally invasive dentistry creates new possibilities in dental treatment in case of uncooperative patient, who in other way were qualified to general anesthesia.
There was presented also other kinds of crowns which let for aesthetic reconstruction of milk teeth.
Wprowadzenie
Opieka stomatologiczna nad dziećmi to przede wszystkim budowanie wzajemnego zaufania na linii lekarz-pacjent-rodzice. Wymaga to między innymi wyboru procedur leczniczych, akceptowalnych przez dziecko, ale również umożliwiających uzyskanie długoczasowego efektu klinicznego, tak aby nie było konieczności powtórnego leczenia, aż do eksfoliacji zęba.
Prefabrykowane korony stalowe są znane i stosowane w stomatologii dziecięcej od ponad sześćdziesięciu lat. Pomimo ogromnego postępu, jaki dokonał się w tym czasie w dziedzinie materiałów przeznaczonych do wypełniania ubytków tkanek zmineralizowanych zębów mlecznych, korony stalowe nie utraciły znaczenia. Materiały plastyczne stosowane w stomatologii odtwórczej – poczynając od amalgamatu poprzez materiały złożone, szkło-jonomerowe, kompomerowe – pozwalają na praktycznie natychmiastową odbudowę utraconych tkanek zęba. Problem nadal jednak stanowią ubytki wielopowierzchniowe. Zgodnie z piśmiennictwem trwałość i skuteczność leczenia ubytków wielopowierzchniowych zębów mlecznych z zastosowaniem materiałów plastycznych, niezależnie od użytego materiału, są mniejsze w porównaniu z rekonstrukcją z użyciem koron stalowych (1-3).
Według Hickela i wsp. odsetki niepowodzeń w leczeniu ubytków wielopowierzchniowych zębów trzonowych mlecznych, w ponad 2-letnim okresie obserwacji, obejmujące: próchnicę wtórną, nieszczelność, złamania i utratę odbudowy, wynoszą dla amalgamatu 35,5%, cementów szkło-jonomerowych – 25,5%, materiałów kompozytowych – 15%, materiałów kompomerowych – 11%, dla koron stalowych – 14% (1).
W innych badaniach siedmioletnie obserwacje ujawniły, że aż 78,8% wykonanych koron stalowych zachowało swoją funkcję w porównaniu do 15% wypełnień amalgamatowych (2). Potwierdzają to podobne badania obejmujące okres siedmiu lat, które wykazały trwałość rekonstrukcji z użyciem koron stalowych na poziomie 97% (3). Wydaje się, że zastosowanie korony stalowej jako ostatecznej i długoczasowej odbudowy utraconych tkanek zębów mlecznych umożliwia w większości przypadków zachowanie takiego zęba do czasu jego naturalnej wymiany, bez potrzeby ponownego leczenia.
Wykonanie korony stalowej jest zalecane do rekonstrukcji:
– ubytków próchnicowych obejmujących dwie lub więcej powierzchnie zęba mlecznego,
– zębów mlecznych leczonych endodontycznie,
– zębów z zaburzeniami rozwojowymi: hipoplazją szkliwa, amelogenesis imperfecta, dentinogenesis,
– zębów z uszkodzeniami pourazowymi,
– zębów z atrycją, abrazją bądź erozją,
– u dzieci z wysokim ryzykiem choroby próchnicowej i pacjentów leczonych w znieczuleniu ogólnym.
Skuteczność leczenia endodontycznego zęba mlecznego jest w dużym stopniu uwarunkowana szczelnością odbudowy. Według Holana i wsp. rekonstrukcja zęba po zabiegu pulpotomii z zastosowaniem korony stalowej zwiększa długoczasową skuteczność leczenia w porównaniu do wypełnienia z zastosowaniem amalgamatu (4). Podobne wyniki uzyskali Guelmann i wsp. w porównaniu z materiałem kompozytowym (5). Podobnie w przypadku wykonywania przykrycia pośredniego miazgi w mlecznych trzonowcach skuteczność zabiegu była wyraźnie większa, gdy zastosowano koronę stalową (6).
Pamiętać należy, że koron stalowych nie powinno się stosować, gdy czas do eksfoliacji zęba jest krótki, tj. gdy resorpcja korzenie obejmuje więcej niż połowę jego długości, a także u pacjentów ze stwierdzoną nadwrażliwością na nikiel (korony stalowe wykonane są ze stali chromowo-niklowej) (7).
Pomimo wielu zalet korony stalowe nie są powszechnie wykorzystywane. Badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii pokazały, że jedynie 3% tamtejszych lekarzy dentystów rutynowo wykorzystywało korony stalowe w swoich praktykach, natomiast 82% lekarzy nigdy nie wykonało rekonstrukcji z ich zastosowaniem. Dotyczy to nie tylko lekarzy ogólnie praktykujący, ale także lekarzy specjalistów w dziedzinie stomatologii dziecięcej (8). Lekarze dentyści uważali procedurę wykonania korony stalowej za skomplikowaną i czasochłonną. W Polsce dodatkowym czynnikiem ograniczającym użycie koron stalowych była ich niedostępność na rynku krajowym.
Skala trudności i czasochłonność procedury wykonania korony stalowej jest jednak podobna jak wykonania wypełnienia klasy II według Blacka. Wyróżnia się dwie techniki wykonywania koron stalowych: klasyczną (7) i technikę Hall (9).
Technika klasyczna
Wykonanie rekonstrukcji tą techniką obejmuje usunięcie tkanek zmienionych próchnicowo, opracowanie zęba, dostosowanie standardowej korony stalowej i jej osadzenia z zastosowaniem cementu, najkorzystniej cementu szkło-jonomerowego. Z uwagi na potrzebę opracowania zęba konieczne jest wykonanie znieczulenia miejscowego.
Opracowanie zęba wymaga:
– redukcji powierzchni okludalnej, aby stworzyć miejsce dla korony w zwarciu,
– redukcji powierzchni aproksymalnych.
Brzeg dodziąsłowy należy opracować bez stopnia lub zaokrąglenia (ryc. 1a i b). Naturalny kształt korony zęba mlecznego wpływa na poprawę retencji korony prefabrykowanej.
Ryc. 1a i b. Opracowanie zęba mlecznego pod prefabrykowaną koronę stalową.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Hickel R, Kaaden C, Paschos I et al.: Longevity of occlusally-stressed restorations in posterior primary teeth. American Journal of Dentistry 2005; 18(3): 198-211. 2. Randall RC, Vrijhoef MM, Wilson NH: Efficacy of preformed metal crowns vs. amalgam restorations in primary molars: a systematic review. J Am Dent Assoc 2000; 131(3): 337-343. 3. Roberts JF, Attari N, Sherriff M: The survival of resin modified glass ionomer and stainless steel crown restorations in primary molars, placed in a specialist paediatric dental practice. Br Dent J 2005; 198(7): 427-431. 4. Holan G, Fuks AB, Keltz N: Success rate of formocresol pulpotomy in primary molars restored with stainless steel crow vs amalgam. Pediatr Dent 2002; 24: 212-216. 5. Guelmann M, McIlwain MF, Primosch RE: Radiographic assessment of primary molar pulpotomies restored with resin-based materials. Pediatr Dent 2005; 27: 24-27. 6. Al-Zayer MA, Straffon LH, Feigal RJ, Welch KB: Indirect pulp treatment of primary posterior teeth: a retrospective study. Pediatr Dent 2003; 25(1): 29-36. 7. Kindelan SA, Day P, Nichol R et al.: UK National Clinical Guidelines in Paediatric Dentistry: stainless steel preformed crowns for primary molars. DOI: 10.1111/j.1365-263X.2008.00935.x. 8. Threlfall AG, Pilkington L, Milsom KM et al.: General dental practitioners’ views on the use of stainless steel crowns to restore primary molars. Br Dent J 2005; 199(7): 453-455. 9. Innes NP, Stirrups DR, Evans DJ et al.: A novel technique using preformed metal crowns for managing carious primary molars in general practice – a retrospective analysis. Br Dent J 2006; 200(8): 451-454. 10. Myers DR: A clinical study of the response of the gingival tissue surrounding stainless steel crowns. ASDC J Dent Child 1975; 42(4): 281-284. 11. Durr DP, Ashrafi MH, Duncan WK: A study of plaque accumulation and gingival health surrounding stainless steel crowns. ASDC J Dent Child 1982; 49(5): 343-346. 12. Innes NP, Evans DJ, Stirrups DR: The Hall Technique; a randomized controlled clinical trial of a novel method of managing carious primary molars in general dental practice: acceptability of the technique and outcomes at 23 months. BMC Oral Health 2007; 20(7): 18. 13. Usha M, Deepak V, Venkat S, Gargi M: Treatment of severely mutilated incisors: a challenge to the pedodontist. J Indian Soc Pedod Prev Dent 2007; 25: 34-36. 14. Sahana S, Vasa AAK, Sekhar KR, Prasad K: Esthetic crowns for primary teeth. Annales and Essences of Dentistry 2010; 2(2): 87-93. 15. Waggoner WF: Restoring primary anterior teeth. Pediatric Dentistry 2002; 24(5): 511-516. 16. Christensen GJ: Pediatric crowns comparison. Clinicians Report 2012; 5: 11. 17. Kupietzky A, Waggoner WF, Galea J: The clinical and radiographic success of bonded resin composite strip crowns for primary incisors Pediatr Dent 2003; 25(6): 577-581. 18. Tate AR, Needleman HL: Failure rates of restorative procedures following dental rehabilitation under general anesthesia. Pediatr Dent 2002; 24: 69-71. 19. Al-Eheideb AA, Herman NG: Outcomes of dental procedures performed on children under general anesthesia. J Clin Pediatr Dent 2003; 27: 181-183. 20. Roberts C, Lee JY, Wright JT: Clinical evaluation of and parental satisfaction with resin-faced stainless steel crowns. Pediatr Dent 2001; 23(1): 28-31. 21. Shah PV, Lee JY, Wright JT: Clinical success and parental satisfaction with anterior preveneered primary stainless steel crowns pediatric. Dentistry 2004; 26(5): 391-395. 22. Karaca S, Ozabay G, Kargul B: New primary zirconia crown restorations for children with early chidhood caries. Acta Stomatol Croat 2013; 47(1): 64-71.
