Problem starzenia się społeczeństw w krótkim czasie stanie się głównym wyzwaniem dla służb zdrowia na świecie. W medycznej literaturze polskojęzycznej coraz częściej zwraca się uwagę na problemy zdrowotne związane z populacją ludzi w wieku podeszłym i dlatego ten numer „Postępów Nauk Medycznych” w większości zawiera prace poruszające różnorodne tematy z tej dziedziny. Mam nadzieję, że zagadnienia opisane w cyklu artykułów zainteresują szeroki krąg czytelników.

Na przestrzeni ostatnich dekad dokonuje się dynamiczny postęp w zakresie technik biologii molekularnej. Bardzo interesujące dwie zespołowe prace oryginalne dotyczą badań molekularnych nieczerniakowych nowotworów skóry (Katedra i Zakład Biologii Molekularnej, Katedra i Klinika Dermatologii, Katedra Kosmetologii, Zakład Badań Strukturalnych Skóry SUM). Pierwsza przedstawia rolę transformującego czynnika beta w raku podstawnokomórkowym (BCC), kolczystokomórkowym (SCC) oraz w rogowiaku kolczystokomórkowym (KA). Celem pracy było porównanie profilu stężeń 1050 mRNA, genów związanych ze ścieżkami sygnałowymi TGFβ w wycinkach raka BCC, SCC i rogowiaka kolczystokomórkowego w odniesieniu do skóry prawidłowej oraz wytypowanie genów istotnie różnicujących analizowane grupy transkryptomów. Autorzy stwierdzili, iż silne wyciszenie aktywności transkrypcyjnej genu TGFBR3 przy nieznacznym wyciszeniu ekspresji genu TGFBR3 w SCC i BCC oraz nadekspresja genu TGFB1 mogą stanowić marker uzupełniający w różnicowaniu raka od rogowiaka kolczystokomórkowego.

Druga praca dotyczy roli defensyny DEFB4A w różnicowaniu i identyfikacji KA, SCC i BCC. Autorzy uważają, iż defensyna DEFB4A jest użytecznym narzędziem do identyfikacji różnicowania KA i SCC z BCC. KA i SCC nie można odróżnić na podstawie poziomu DEFB4A.

Bardzo ciekawe aspekty w pracy oryginalnej dotyczącej występowania pemfigoidu pęcherzowego w oddziałach dermatologicznych województwa śląskiego na przestrzeni 14 lat porusza dr hab. med. Beata Bergler-Czop z zespołu Katedry i Kliniki Dermatologii SUM. Schorzenie to dotyczy zwykle osób starszych, a ryzyko względne zachorowania w 90. r.ż. jest blisko 300-krotnie wyższe niż w 60. r.ż. W naszym materiale średnia wieku wynosiła 71,13 ± 11,8. Oceniano częstość występowania pemfigoidu w różnych grupach wiekowych oraz współistnienia z chorobami nowotworowymi i innymi schorzeniami dodatkowymi. Liczbę chorych z nowotworem narządów wewnętrznych na podstawie piśmiennictwa szacuje się na 15-20% (mieliśmy podobne spostrzeżenia). Dyskusyjny pozostaje problem, czy w grupie wiekowej powyżej 70. r.ż. ta częstość występowania zmian nowotworowych nie odpowiada częstości populacyjnej.