Naturalne bodźce i czynniki lecznicze ujęte w odpowiednie zespoły tworzą metody lecznicze. Podstawą działania tych metod jest wywołanie reakcji organizmu, które ze względu na swój charakter określane są jako reakcje adaptacyjne i kompensacyjne. Intensywność działania bodźców leczniczych zależy od wielu czynników zarówno pochodzących ze strony zdolności do reagowania organizmu pacjenta, jak również od wielkości natężenia i charakteru bodźca leczniczego. Metody balneologiczne mają działanie trenujące i usprawniające funkcjonowanie układów i procesów fizjologicznych. Do najważniejszych czynników leczniczych wchodzących w skład metod należą:

– naturalne surowce lecznicze (wody mineralne, gazy i peloidy)

– naturalne czynniki przyrodnicze (klimat, krajobraz, szata roślinna)

– czynniki fizyczne (energie)

Stosowane w lecznictwie uzdrowiskowym metody lecznicze mają charakter złożony – kompleksowy. Zwykle stosuje się równocześnie kilka rodzajów metod leczniczych, pozwala to na zwiększenie efektywności leczenia. Niektóre metody przynoszą większe korzyści jeżeli kojarzone są z innymi, gdyż wzajemnie się intensyfikują. Stąd, niezwykle ważna jest kolejność stosowanych zabiegów, tak aby ich działanie sumowało się a nie antagonizowało.

Podstawową grupę zabiegów uzdrowiskowych stanowią procedury balneologiczne. Balneoterapia wykorzystuje wody mineralne, peloidy i gazy lecznicze. Do podstawowych zabiegów balneologicznych zalicza się: kąpiele lecznicze, kurację pitną (krenoterapia), inhalacje i irygacje z wód mineralnych. Szczególnym rodzajem balneoterapii jest peloidoterapia. W metodzie tej wykorzystuje się właściwości lecznicze borowin. Do najczęściej stosowanych zabiegów borowinowych należą: okłady- zawijania całkowite i częściowe, kąpiele borowinowe i koloidowe, nasiadówki, tampony borowinowe oraz zabiegi z pasty borowinowej i innych produktów peloidowych.

Zabiegi borowinowe mają zastosowanie w chorobach reumatycznych, ortopedyczno-urazowych, neurologicznych, ginekologicznych, laryngologicznych, chorobach naczyń kończyn dolnych (pasta borowinowa).

Do naturalnych metod leczniczych wykorzystywanych w lecznictwie uzdrowiskowym należy też klimatoterapia. Klimatoterapia wykorzystuje walory przyrodnicze środowiska uzdrowiskowego do celów leczniczych. Do zabiegów klimatoterapeutycznych zalicza się dawkowane kąpiele słoneczne i powietrzne, inhalacje z naturalnego aerozolu, kąpiele morskie oraz zabiegi w komorach po wyrobiskach solnych i rud uranowych (subterenoterapia).

Szerokie znaczenie w lecznictwie uzdrowiskowym mają zabiegi hydroterapeutyczne, w których wykorzystuje się wodę gospodarczą o różnej temperaturze i ciśnieniu. Do klasycznych zabiegów hudroterapeutycznych należą: natryski różnego rodzaju, kąpiele wirowe kończyn dolnych lub górnych, masaż podwodny, hydromasaż, kąpiele perełkowe, kąpiele kończyn o zmiennej oraz o stopniowanej temperaturze.