W dniach 14-15 marca 2015 r. w Poznaniu odbyła się druga już Konferencja Naukowo-Szkoleniowa z cyklu „Racjonalna fitoterapia” z udziałem zaproszonych lekarzy z różnych regionów Polski. Inicjatorem i głównym organizatorem spotkania była firma Phytopharm Klęka S.A., a patronat nad konferencją objęły: Sekcja Fitoterapii PTL, Polski Komitet Zielarski oraz Redakcja „Postępów Fitoterapii”. Konferencję poprzedziło zwiedzanie z przewodnikiem poznańskiego Zamku. Następnie przybyłych gości powitał członek Zarządu Phytopharm Klęka S.A., dr Jerzy Jambor.

Pierwszego dnia uczestnicy Konferencji wysłuchali trzech interesujących wykładów, w tym wykładu pt. „Lek roślinny leczy, suplement diety uzupełnia” głównej prelegentki, prof. dr hab. M. Kozłowskiej-Wojciechowskiej z Wydziału Farmacji Klinicznej i Opieki Farmaceutycznej w Warszawie. Pani profesor zwróciła w nim uwagę na istotne problemy dotyczące prób marginalizacji leku roślinnego na korzyść suplementów diety. Podkreśliła ponadto istotną rolę zielarstwa, a obecnie fitoterapii w ukształtowaniu dotychczasowej wiedzy farmaceutycznej oraz fakt pozyskiwania nowych substancji czynnych w oparciu o struktury istniejące w świecie roślin. Nowoczesny lek roślinny to preparaty standaryzowane na zawartość substancji biologicznie aktywnych, przygotowane zgodnie z dobrą praktyką wytwarzania leków (GMP). Kontrolę nad lekiem pochodzenia roślinnego sprawuje ponadto Europejska Agencja Leków (EMEA). Należy dodać, że wymagania dotyczące preparatów roślinnych są bardzo wysokie i obejmują wszechstronną ocenę w zakresie działania leczniczego, monitorowania działań niepożądanych i interakcji. Suplementy diety w odróżnieniu od preparatów leczniczych nie podlegają tak rygorystycznym wymaganiom, tj. monitorowaniu składu czy badaniom klinicznym. Mają one spełniać zadanie uzupełniania wraz z dietą niedoborów, zwłaszcza w czasie ciąży, przy kłopotach ze snem czy osłabieniu organizmu. Tymczasem media zarzucają nas coraz większą liczbą reklam promujących suplementy diety na wszelkie dolegliwości, w tym suplementy witaminowe podawane profilaktycznie przez cały rok. Natomiast z badań Instytutu Matki i Dziecka wynika, że w Polsce mamy do czynienia z nadmiarem u dzieci witamin A, B, E i K; brak dotyczy jedynie witaminy D i wapnia. Dobrym momentem do przyjmowania suplementów diety są np. okresy większej podatności na przeziębienia. Szczególną uwagę należałoby zwrócić na takie elementy jak: właściwe odżywianie, unikanie stresu, ubiór odpowiedni do pogody, uprawianie sportu, przebywanie na świeżym powietrzu. Należy dodać, że suplementy diety mogą zawierać tylko składniki stosowane jako żywność, gdyż w żadnym wypadku nie mogą posiadać cech przysługujących tylko substancjom leczniczym. Zatem nadal istnieje potrzeba ciągłego dokształcania się i edukacji w zakresie suplementacji diety.

W kolejnym wystąpieniu pt. „Kaszel – czy tylko objaw infekcji dróg oddechowych?” prof. A. Fall z Wrocławia omówił mechanizm powstawania kaszlu, jego charakterystykę, podział i objawy towarzyszące. Biorąc pod uwagę kryterium czasu trwania kaszlu, możemy wyróżnić kaszel ostry (poniżej 3 tygodni), podostry (3-8 tygodni od momentu rozpoczęcia infekcji) i przewlekły (powyżej 8 tygodni). Powodem przedłużającego się kaszlu poinfekcyjnego może być m.in. nadreaktywność oskrzeli, nadprodukcja śluzu, choroby zatok, alergiczny nieżyt nosa, pokrzywka czy astma. Prelegent omówił ponadto przyczyny występowania kaszlu u dzieci i sposoby postępowania w różnych przypadkach klinicznych związanych z kaszlem. Spośród leków roślinnych na uwagę zasługują preparaty zawierające Primula veris, Thymus vulgaris (Bronchosol), Plantago lanceolata (Sir. Plantaginis lanceolatae). Wykazują one właściwości typowe dla leków łagodzących kaszel, tj. sekretolityczne, wykrztuśne, bronchospazmolityczne i antyoksydacyjne. Należy dodać, że przedłużający się kaszel jest często odpowiedzią na głębsze procesy patologiczne toczące się w organizmie, stąd potrzeba jego wnikliwej obserwacji i identyfikacji.