Streszczenie
Wstęp. Chirurg ortopeda podczas pracy na bloku operacyjnym, w trakcie przeprowadzania zabiegu operacyjnego, jest poddawany znacznemu obciążeniu zarówno psychicznemu, jak i zazwyczaj fizycznemu.
Cel pracy. Celem pracy jest próba obiektywnej oceny składowej fizycznej obciążenia pracą.
Materiał i metody. Do badania zrekrutowano 8 lekarzy ortopedów wykonujących zabiegi operacyjne w Klinice Chirurgii Urazowej Narządu Ruchu i Ortopedii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego. Analizie poddano obciążenia podczas wykonywania zabiegów operacyjnych endoprotezoplastyki stawu biodrowego oraz w obrębie kończyny górnej, w trakcie których chirurg operuje na siedząco w pozycji niewymuszonej. Obciążenie pracą mierzono pośrednio, poprzez pomiar częstości skurczów serca, i oceniano przy pomocy wskaźnika wykorzystania rezerwy tętna.
Wyniki. W trakcie wykonywania zabiegów operacyjnych w obrębie kończyny górnej, chirurdzy ortopedzi nie byli poddawani znacznemu obciążeniu pracą. Jedynie przez 6% czasu operacji osiągało ono wartości dopuszczalne dla osób ze zdrowym układem krążenia. W przypadku obciążeń obecnych w trakcie wykonywania endoprotezoplastyk stawu biodrowego przez 28% czasu operacji wartości te były większe niż średnie (grupy 1-3 w klasyfikacja wg Buchberga), a przez 3% czasu osiągały wartości będące zagrożeniem dla zdrowia operatorów.
Wnioski. 1. Chirurdzy ortopedzi wykonujący zabieg endoprotezoplastyki stawu biodrowego są obciążeni pracą w stopniu co najmniej wymagającym posiadania zdrowego układu krążenia. 2. Chirurdzy ortopedzi wykonujący w/w zabiegi operacyjne powinni przechodzić badania profilaktyczne w schemacie przeznaczonym dla pracowników wykonujących ciężką i bardzo ciężką pracę.

Summary
Introduction. The orthopaedic surgeon in the operating theatre is submitted to considerable psychological and physical stress.
Aim. This work aims at objective measuring the amount of physical workload.
Material and methods. Eight orthopaedic surgeons working at the Department of Orthopaedics and Traumatology of the Centre of Postgraduate Medical Education were recruited. The workload was compared in two situations: during hip endoplasty and during upper limb surgery (the latter is performed sitting in an unconstrained position). The workload was measured indirectly with heart rate measurement and the assessment of heart rate reserve index.
Results. During the upper limb procedures surgeons were not subjected to excessive workload. Only 6% of the time was spent with the load in the rage advised only to subjects without cardiovascular compromise. To the contrary, during hip endoplasty the workload was significantly elevated (groups 4-6 according to Buchberg) during 28% of the time and the load experienced during 3% of the time could be harmful.
Conclusions. 1. Surgeons performing hip endoplasty are subjected at least to loads requiring healthy cardiovascular system. 2. Surgeons performing hip endoplasty should be screened with the scheme for workers performing heavy and very heavy physical work.