Streszczenie
Wstęp. Światowe dane epidemiologiczne wskazują na wzrost liczby pacjentów z reakcjami anafilaktycznymi i anafilaktoidalnymi. Intensywność, charakter oraz zakres anafilaksji i reakcji anafilaktoidalnej może być lokalny, np. ograniczona pokrzywka i świąd mogą mieć charakter ogólnoustrojowy, czego wyrazem może być wstrząs anafilaktyczny stanowiący bezpośrednie zagrożenie życia. Zarówno reakcja anafilaktyczna, jak i anafilaktoidalna jest związana z aktywacją mastocytów (komórek tucznych).
Cel pracy. Celem pracy było wyjaśnienie przyczyn wystąpienia ponownego powikłania alergicznego, które stwierdzono u pacjentów po przetoczeniu składników krwi.
Materiał i metody. Analizie poddano wyniki badań laboratoryjnych oraz dokumentację medyczną trzech pacjentów z ponownym odczynem poprzetoczeniowym, które wpłynęły do Pracowni Konsultacyjnej Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach.
Wyniki. Uzyskano następujące wyniki: 1) pomimo wystąpienia u pacjentów powikłania poprzetoczeniowego o charakterze alergicznym na składniki białkowe osocza i zalecanej w takim przypadku premedykacji antyhistaminowej, u pacjentów tych po kolejnej transfuzji wystąpił ponowny odczyn o charakterze alergicznym; 2) przetoczenie pacjentom składników krwi maksymalnie zubożonych w białka osocza, tzn. NUKKCz przemywany i zawieszony w płynie SAGM oraz NUKKP przemywany i zawieszony w płynie SSP+, nie spowodowało podczas i po transfuzji żadnych niepożądanych objawów klinicznych.
Wnioski. W oparciu o dane piśmiennictwa oraz po przeanalizowaniu opisanych przypadków, można wysunąć hipotezę, iż powodem wystąpienia ponownego powikłania alergicznego po przetoczeniu składników krwi mogła być faza LAR związana z aktywacją mastocytów. Potwierdzenie tej hipotezy wymaga jednak wieloośrodkowych obserwacji klinicznych oraz specjalistycznych badań. Być może przyczyniłoby się to do wyłonienia w grupie powikłań poprzetoczeniowych nowego odczynu: TA-MCAS z fazą EAR i LAR. Poznanie jego mechanizmu i zapobieganie jego wystąpieniu zwiększy bezpieczeństwo przeprowadzanych transfuzji u pacjentów.

Summary
Introduction. The global epidemiological data indicate an increase in the number of patients suffering from anaphylactic and anaphylactoid reactions. Both the anaphylactic and anaphylactoid reactions are connected with activation of mast cells (mastocytes).
Aim. The objective of the paper was explanation of the causes of occurrence of recurring allergic complication in patients upon blood component transfusion.
Material and methods. The analysis was conducted on results of laboratory tests and medical documentation of three patients with recurring transfusion-associated reaction.
Results. The following results were obtained: 1) despite the occurrence in patients of transfusion-associated complication in the form of allergy to plasma protein ingredients and antihistamine premedication recommended in such a case, another allergic reaction occurred in those patients after another transfusion; 2) transfusion of blood ingredients maximally deprived of plasma proteins, i.e. irradiated leukocyte-poor packed red blood cells washed and suspended in SAGM and irradiated leukocyte-poor blood platelet concentrate washed and suspended in SSP+, to patients did not result in any adverse clinical symptoms during and after the transfusion.
Conclusions. On the basis of the data from the literature and after the analysis of the studied cases, a hypothesis may be formed that the reason for reoccurrence of allergic complication following the transfusion of blood ingredients might be the LAR phase connected with the activation of mastocytes. Perhaps it would contribute to determine a new reaction in the group of transfusion-associated complications, i.e. TA-MCAS with the EAR and LAR phases. Understanding its mechanism and preventing its occurrence will increase the safety of transfusions carried out in patients.