© Borgis - Medycyna Rodzinna 1/2016, s. 37-40
Koleta Aleksandra Gabrysiak1, Ewa Beata Górska1, Wojciech Kwasowski2, Jakub Dobrzyński1, Paweł Kowalczyk3
Chorobotwórczość pałeczki ropy błękitnej Pseudomonas aeruginosa w chorobach układu pokarmowego
Pathogenicity of Pseudomonas aeruginosa in diseases of the digestive tract
1Wydział Rolnictwa i Biologii, Samodzielny Zakład Biologii Mikroorganizmów, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
2Wydział Rolnictwa i Biologii, Katedra Nauk o Środowisku Glebowym, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
3Bionicum Sp. z o.o, Warszawa
Summary
Pseudomonas (Pseudomonas aeruginosa) is an extracellular pathogen that causes the characteristic infiltrates tissues purulent exudate mucopurulent of black color – hence its name. The bacterium occurs especially in patients with extensive burns, general immunocompromised after acute severe mechanical injuries. Pseudomonas has a low nutritional requirements, and has very different mechanisms of resistance to many antibiotics which greatly may block the treatment of infections caused by it. The organism has the ability to live in distilled water and different substrates can be used as a source of carbon and energy for what belongs to the most dangerous and most common etiological factors that cause a number of life-threatening hospital infections like very serious blood infection (sepsis, septic shock). This bacterium is resistant to commonly used disinfectants, and low pH. Present article introduce the characteristic of gram-negative Pseudomonas aeruginosa, the morphology and physiology, virulence factors, disease and methods for their treatment. Significance of this pathogen as cause of nosocomial infections and infections in immunocompromised patients is also described. Due to its high antibiotic resistance it’s very important etiologic factor.
Wstęp
Pseudomonas aeruginosa to wszechobecna, wysoce wyspecjalizowana, jedna z najbardziej rozpowszechnionych pałeczek. Jest patogenem oportunistycznym, wywołującym zakażenia układu pokarmowego i moczowego u ludzi i zwierząt. Jej wymagania odżywcze są minimalne – bakteria ta jest w stanie żyć i rozmnażać się w wodzie destylowanej (1). Może powodować także psucie się jedzenia. Bakterie z gatunku Pseudomonas aeruginosa to proste lub lekko zakrzywione Gram-ujemne pałeczki. Ich długość wynosi od 2 do 4 μm, natomiast szerokość waha się od 0,5 do 1,5 μm. Bakterie te nie wytwarzają endospor (przetrwalników) (2, 3). Pałeczka ropy błękitnej infekuje osobniki z obniżoną odpornością i jest jednym z głównych czynników etiologicznych zakażeń szpitalnych. Jej oporność na liczne antybiotyki i środki bakteriobójcze stanowi poważny problem w leczeniu infekcji przez nią wywoływanych (4).
W 2000 roku opublikowano pełny genom Pseudomonas aeruginosa. Sekwencja DNA tej pałeczki liczy 6,3 miliona par zasad (dokładnie 6264 kpz) i jest największym z dotychczas poznanych genomów bakterii. Liczba genów wynosi 5570, co niemal dorównuje najprostszym komórkom eukariotycznym ? drożdżom Saccharomyces cerevisiae, które posiadają ok. 6200 genów. Stwierdzono, iż nadzwyczajna oporność P. aeruginosa na naturalne i sztuczne substancje bakteriobójcze wynika z obecności w jej błonie licznych bardzo wydajnych pomp białkowych, których rolą jest usuwanie (wypompowywanie) na zewnątrz szkodliwych dla komórki substancji, np. antybiotyków (5), a jednocześnie jest przepuszczalna dla związków odżywczych. Może ona bardzo szybko dostosowywać swoją płynność odpowiednio do zmian zachodzących w środowisku zewnętrznym, otaczającym daną komórkę bakteryjną. Błona zewnętrzna współdziała z drugorzędowym mechanizmem oporności na antybiotyki, którym są białka błony cytoplazmatycznej, usuwające antybiotyki wolno penetrujące w głąb komórki bakteryjnej, tzw. MDR (ang. multidrug resistance; efflux pumps). Są to transportery wielolekowe, zwane także pompami oporności wielolekowej, odpowiadające za usuwanie z komórek szkodliwych i toksycznych substancji głównie leków. To właśnie one stanowią drugą linię obrony (1-3, 5-7).
Jednostki chorobowe wywoływane przez pałeczkę Pseudomonas aeruginosa
Pałeczka ta, jako patogen oportunistyczny, atakuje głównie osobniki z osłabionym układem odpornościowym. Przede wszystkim jest ona odpowiedzialna za choroby płuc u osób chorych na mukowiscydozę i AIDS oraz choroby skóry i układu pokarmowego. Ponieważ pałeczka ropy błękitnej jest w stanie zainfekować prawie każdą znaną nam tkankę, spektrum chorób i schorzeń wywoływanych przez tę bakterię jest znacznie szersze. Na dodatek wysoka antybiotykooporność i zdolność do nabywania jej na nowe antybiotyki w trakcie leczenia danym antybiotykiem sprawiają, że coraz więcej uwagi poświęcane jest tej bakterii.
Choroby przewodu pokarmowego
Zapalenie żołądkowo-jelitowe
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Garrity G: Bergey’s Manual of Systematic Bacteriology. Volume 2: The Proteobacteria (part B: The Gammaproteobacteria). Second edition. Springer, 2005. 2. Baj J, Markiewicz Z: Biologia molekularna bakterii. PWN, Warszawa 2006: 1-35. 3. Kayser F, Bienz K, Eckert J, Zinkernagel R: Mikrobiologia lekarska. PZWL, Warszawa 2007. 4. Rusiecka-Ziółkowska J, Fleischer M, Staroszczyk J: Właściwości immunologiczne Gram-ujemnych pałeczek Pseudomonas aeruginosa. Postepy Hig Med Dosw 2007; 61: 95-98. 5. Benz R: Bacterial and eukaryotic porins. Wiley-VCH Verlag GmbH & Co, Würzburg, Germany 2004. 6. Beveridge T: Structures of Gram-negative cell walls and their derived membrane vesicles. J Bacteriol 1999 Aug; 181(16): 4725-4733. 7. Lodowska J, Wolny D, Węglarz L, Dzierżewicz Z: Heterogenność strukturalna lipidu A bakterii Gram-ujemnych. Postepy Hig Med Dosw 2007; 61: 106-121. 8. Baltch AL, Smith RP: Pseudomonas aeruginosa infections and treatment. Marcel Dekker, INC., New York 1994. 9. Porter RS, Kaplan JL, Homeier BP, Beers MH: Merck Manuals Online Medical Library. Merc & CO., Inc., Kenilworth, NJ 2009. 10. Springer SC, Annibale DJ: Necrotizing Enterocolitis. Medscape 2008. 11. Krakós M, Krajewski P, Bernas S, Niedzielski J: Martwicze zapalenie jelit (NEC) u noworodków ze skrajnie niską wagą urodzeniową (ELBW) – doświadczenie jednego ośrodka. Chirurgia Polska 2007; 9: 78-84. 12. Kraśnicki K, Wolski Z, Mikucka A, Gospodarek E: Wrażliwość pałeczek Gram-ujemnych na leki przeciwbakteryjne w oddziałach urologii. Przegląd Urologiczny 2007; 8(3): 83-86. 13. Bennett NJ, Domachowske J, Holland BJ: Bacteremia. Medscape 2008. 14. Bjarnsholt T, Kirketerp-Møller K, Kristiansen S et al.: Silver against Pseudomonas aeruginosa biofilms. APMIS 2007; 115: 921-928. 15. Beveridge T, Hunter R: High-Resolution Visualization of Pseudomonas aeruginosa PAO1 Biofilms by Freeze-Substitution Transmission Electron Microscopy. J Bacteriol November 2005; 187(22): 7619-7630. 16. Beveridge T, Kadurugamuwa J: Natural release of virulence factors in membrane vesicles by Pseudomonas aeruginosa and the effect of aminoglycoside antibiotics on their release. J Antimicrob Chemother 1997 Nov; 40(5): 615-621. 17. Beveridge T, Kadurugamuwa J: Periplasm, periplasmic spaces, and their relation to bacterial wall structure: novel secretion of selected periplasmic proteins from Pseudomonas aeruginosa. Microb Drug Resist 1996 Spring; 2(1): 1-8. 18. Beveridge T, Kadurugamuwa J: Virulence factors are released from Pseudomonas aeruginosa in association with membrane vesicles during normal growth and exposure to gentamicin: a novel mechanism of enzyme secretion. J Bacteriol 1995 Jul; 177(14): 3998-4008.
