Choroba Alzheimera należy do grupy chorób otępiennych występujących zazwyczaj u osób powyżej 60. roku życia. Jest to choroba przewlekła i postępująca, w przebiegu której zaburzone są takie funkcje poznawcze, jak: pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, zdolność uczenia się, funkcje językowe, zdolność do porównywania, oceniania i dokonywania wyborów.

Upośledzeniu funkcji poznawczych towarzyszy zwykle, a czasami je poprzedza, obniżenie kontroli nad reakcjami emocjonalnymi, społecznymi, zachowaniem i motywacją.

U niektórych chorych mogą występować zaburzenia mowy: trudności w odnalezieniu właściwego słowa, ubożenie języka. Zaczynają się zaburzenia pamięci, które mogą objawiać się zadawaniem tych samych pytań czy gubienia przedmiotów. Pojawiają się problemy w pracy, trudności w prowadzeniu samochodu (drobne stłuczki). Innym znakiem dla otoczenia i rodziny jak fakt, iż chory zmienia swój stosunek do najbliższych, odsuwa się od nich. Chory przestaje interesować się tym, co dotychczas sprawiało mu radość i satysfakcję. Chorobę może poprzedzać depresja, która może również być jej pierwszym objawem.

Bardzo często chory zaczyna zdawać sobie sprawę, że coś się z nim dzieje. Jednak wielu pacjentów uważa, iż nie ma powodów do obaw. W tym okresie w badaniu klinicznym oraz w badaniach dodatkowych można stwierdzić odchylenia od normy. Jest to również moment, w którym powinno się rozpocząć leczenie dostępnymi na rynku środkami. W Polsce, podobnie jak na całym świecie, są już leki łagodzące objawy choroby Alzheimera (Aricept i Exelon 70%, oraz Reminyl). W przeprowadzonych badaniach klinicznych wykazano, że poprawiają one funkcje poznawcze (pamięć), codzienne funkcjonowanie i jakość życia pacjentów.

Pierwsze stadium choroby Alzheimera trwa od 2 do 4 lat.

Cechy charakterystyczne dla drugiego stadium choroby Alzheimera są następujące:

– często znaczna utrata wagi (nawet do 10 kg),

– poważne kłopoty w zakresie codziennego funkcjonowania i samodzielności (ubieranie się, jedzenie, higiena),

– dalsze pogarszanie pamięci,

– apatia, depresja lub zupełnie odwrotnie: silne pobudzenie, agresja, podejrzliwość.

W tym okresie chory już nie czyta, nie rozumie treści filmów, nie jest w stanie śledzić toku rozmowy. U niektórych pojawiają się bardzo duże problemy z mówieniem, jedzeniem sztućcami (bardzo często chory musi być karmiony), rozpoznawaniem najbliższych. Wtym stadium większość chorych nie kontroluje już potrzeb fizjologicznych. Chory przestaje rozumieć znaczenie różnych wydarzeń. Nie pozwala zmieniać ubrania, myć się, nie rozumiejąc znaczenia tych czynności. Bardzo często chory nie rozpoznaje nie tylko opiekuna, ale również swojego odbicia w lustrze.

Pojawiają się trudności w poruszaniu, które mogą być spowodowane występującym w tym stadium zespołem objawów przypominających chorobę Parkinsona. Ta faza może trwać od 2 do 4 lat.